اماموئردی سامانی (ایمان)

 

باشلانیش

عاشیق علی کلیبرلی منیم بؤیوکدن بؤیوک بابام، مین اللینجی « گونش ایلی هجری شمسی1050» ایل تقریبا اوچ یوز اللی ایل بوندان قاباق قاراداغ ماحالی‏نین کلیبر شهرینده ایشیقلی دونیایا گؤز آچیب و بویا باشا چاتاندان سونرا اؤز عصرینین آدلیم اوزان، عاشیق و شاعیرلریندن اولوب، شریعت اساسیندا آدلانماغینا گؤره اونا ماللا علی ده دئییرمیشلر، قاراداغ اؤلكه‏سي هر زمان ار قادينلار، قوچ ايگيدلر و ياراديجيل هوسكارلارين اَرَن بئشیگی اولاراق، یاغیلر قارشیندا باسیلمایان سنگرلره چئوریلیب و تاريخين قيزيل قاتلاريندا اؤزوندن پارلاق اثرلره ماليك اولوب و ايرانين قيزيل تورپاغين قوروماقدا قالارلی افتخارلار یارادیبدیرکی هئچ واخت تاريخ صفحه‏لريندن پوزولان و خاطيرلردن اونودولان دئييل.

جغرافي باخيميندان يئنه ده قاراداغ پير كامالينا چاتان، آرتين آبيده‏لي اوجاقلار، اوجامان داغلار، يام ياشيل مئشه‏لر، داشقين آخان چايلار، اودوملو بولاقلار، وئریملی اکینه‏جکلر، یئر آلتی اوستو آلتینلی خزینه‏لر، اوركلر آچيب خسته‏لر توختادان هاوالاري ایله، يونسكو سازمانيندان دونيانين افتخار ديپلومونا ناييل و آدين دونيانين توريستي زيروه‏لرينده ووقارلانديريب كي بير بيرينه سؤيكک داغلاری، گول چيچكلي يايلاقلاري، عشاييرلرين بزكلي چارداقلاري، هانا اوزالدیب جاجيم توخويان قيزگلين لرين ياراديجي بارماقلاري، چوبانلارين توته‏يي‏نين سئوینج هاوالاري، بيره مين طبيعتين بزه‏يينه جلا وئرمك‏له توريستين نظرينده اولوتانری‏نین جنّت باغين جيلوه لنديرير و اونلارا قارشی تاپیلمایان جور به جور آغاجلاری، گؤورنتیلری، چؤلده یاشایان جانلیلاری، گؤیده اوچان و ساحیلی قوشلاری اؤزونده بسله‏یه‏رک یاشادیر. عاشیق علی کلیبرلی‏نین آرخا تورونو.

 اماموئردی سامانی "ایمان" 

 

بؤیوک بابام

عاشیق علی کلیبرلی، دار دونیادان گئدن زامان

سؤی ساداغین وئریب منه، اولدوزلارا سیخام کامان

ایشیقدان ایلهام آلیبان، بئزیکدیرم قارانلیغی

بحرینه شعرین دالیبان، هایانداسا من ده هامان

 

اوجاغینی پارلادیبان، قارانلیغین داشین آتام

کؤلگه کؤنولدن آزیبان، آنلانا یاخشی لا یامان

علی منیم بؤیوک بابام، من ده اونون سون آرخاسی

شعریمین اولسا یاتیمی، کؤنولده اونداندی دامان

 

هایاندا اولسام هارادا، اؤلکه‏میزین وورقونویام

ائلیمدیر هرآن دیله‏ییم، باشلاری قافدان اوجامان

ایلهامیم حاقداندیر آما، آزدا بارینمیش بابادان

«ایمان»ام آتمام یادینی، آدی یادیمدا هر زامان

 

علی دیر

 

یارادانیم الله راهنمام رسول

جان ایله جانانیم علی دیر منیم

اورکدن چاغیررام هرآن الله‏ی

دار گونده گومانیم علی دیر منیم

 

جنّتین باغیندا دورروم گؤهریم

آدی دیلیمده دیر داییم ازبریم

اوچماغا گؤیلره قانادیم  پریم

ایلقاریم ایمانیم علی دیر منیم

 

دونیا قرار توتوب ساکین اولاندا

ایشیقدان خالق اولان کلّ جهاندا

علی دئییر عدله دیوان قوران دا

اول شاهی مردانیم علی دیر منیم

 

یاراشیر

 

وارد اولدوم بیر باغبانین باغینا

باغ باغبانا باغبان باغا یاراشیر

گوللری هریانا قول بوداق آتیب

بوداق قولا قول بوداغا یاراشیر

 

باغا سس سالیبدیر باغین بولبولی

آدامی مات ائدیر اوخویان دیلی

سانکی گؤزل گلیب باهاری ایلی

یارپاق گوله گول یارپاغا یاراشیر

 

او باغین دوشوبدور عالمه بحثی

وارانلارین اوردا آرتیر هوه سی

لذت وئریر باغدا بولبولون سسی

علی دئییر چیچک طاغا یاراشیر

اؤپ

 

بیر صنم سئومیشم جامالی آیدیر

کؤنلوم یالواریرکی بوخاغیندان اؤپ

یاواش  یاواش دولان اونون باشینا

شانه له تئللرین قاباغیندان اؤپ

 

گزمک اوچون گلیر چمنه گشته

سورمه سی گؤزونده سئوداسی باشدا

منیم گؤزوم واردی او قلم قاشدا

جامالینا بیر باخ یاناغیندان اؤپ

 

نه اولار ساز چالا اوخویا هردم

الینده گول جوراب توخویا هردم

ائله بیلکی گئدیر یوخویا هردم

عاشیق علی دئییر دوداغیندان اؤپ

 

گزمه

 

گل باشينا دؤنوم آي گؤزو آلا

اووسینچی دئيیلسن مارالی گزمه

جاوانسان قددينه گئي ياشيل آلی

بزندیر اؤزونو قارا لی گزمه

 

اللري قوينوندا انتظار دوروب

آه و فغان ائديب بوينونو بوروب

مژگان اوخلاريني سينمه ووروب

انصاف ائله گؤزل آرالی گزمه

 

چكيرسن شانه‏ني سؤيله سن هارا

وفالی اولگينان يارا  ايلقارا

ياخیب قم اودونا آي باختي قارا

علی نی ائله‏ییب یارالی گزمه

 

فلک

شکایتیم واردی اوز طالئعیمدن

بله دی کؤنلومو غباره فلک

قضا منی توتدو قدر بودادی

اودوزدو عمرومو قماره فلک

نئجه دئییم آغری چؤکدی سینمه

چوخالتدی غصه نی باتیردی غمه

من ایّوب دییلم دؤزم ستمه

ووروبسان بیرده وور دوباره فلک

 

عاشیق علی چوخدا گلمه فغانا

انسان گره‏ک هرجفایه دایانا

امتحاندیر مسلمانا نشانا

چوخلارین سالیبدیر بو ناره فلک

بولاق اوسته

 

بولاق اوسته بیر گؤزله اوغرادیم

گیز لنیب قوینوندا نار گوله گوله

بیر باخیشی واردی یاز چیچگی تک

دوروب بولاق اوسته یارگوله گوله

 

آلما یاناق، بلور بوخاق، گولر اوز

قارا تئللی، آی قاباقلی، قارا گؤز

کؤنول دئدی سن بو درده دایان دوز

یارا قوناق گلر یار گوله گوله

 

عاشیق علی ایندی آرتدی حسرتین

یاریندان آیریلماق چتیندن چتین

دئدیم منه واردی سؤزون صؤحبتین؟

گولوبن سؤیله دی وار گوله گوله

گؤزلر

 

یاز آیلاری گوللر آچار، گول گولر

بنفشه بورولوب، بو داغی گؤزلر

یاریمین باخیشی منی داغلادی

قاشی کامان قوروب بو داغی گؤزلر

یار یانیندا لذّت اولار، شان اولار

یار یولوندا، یارا قوربان جان اولار

خار یانیندا بولبول باغری قان اولار

اوخوسا قم دئییب بوتاغی گؤزلر

 

علی، سحر یئلی دَییب دیر سسه

قوشلار باغچالاردا دوشوبدور بحثه

اوره‏ک هاوالاندی گلدی هوه سه

لیلا سیز مجنون تک بو داغی گؤزلر

 

اويادا

 

خسته کؤنول بئله سؤيله‌ كلامي

بلكه سؤزون  ياتانلاري اويادا

سالامیوی آلیب وئره جاوابین

كيشي گره‌ك باخا دوست ايله يادا

 

تربيه گره‌ك‌دير آتا آنادان

معرفت لازم‌دير ازل بنيادان

يوزده جهد ائله‌سن اولارسان نادان

خیدمتين اولماسا کامل اوستادا

 

علی، عارف قولاق وئر‌ر سؤزلره

نامردلر بلالر گتير‌ر سره

كيمسه سيّاح اولوب دوشسه چؤللره

غواص اولوب اوزر درين دريادا

 

بيلمه‌ديم

بیلسم ده من رؤيا گيزلين آشكار

آمّا سيرري كردگاري بيلمه‌ديم

اولماديم گؤردوگوم ايشد‌ن خبردار

آتشيمده قهري كاري بيلمه‌ديم

 

داها ني چشمه‌ي آبي سلسبيل

ياراديب قدرت‌د‌ن غفاري جليل

گؤزلري موجروم‌دي قاشلاري دليل

او چكديگي آه زاري بيلمه‌ديم

 

علی‌یم دئ نه‌دير كاني كرامت

عشقينه گرفتار چكيرم حسرت

مني مفتون ائديب عشق محبّت

آيري سالدي فلك ياري بيلمه‌ديم

 

اولماز

 

گؤزللر گؤزه‏لی آلا گؤزلو یار

سنین کیمی هئچ باغچادا بار اولماز

سوسن سونبول تکی باغی بوروین

سیاه زولفون تکی تازه تر اولماز

 

عشق آتشی جاندا چکیر زبانه

اول گول جامالینا منم پروانه

اوزونو گؤرمه سم اوللام دیوانه

سمندرده منه برابر اولماز

 

کلیبرلی علی گزدی هریانی

تبریزی عثمانی هندی کاشانی

قویموشام یولوندا بو باشی جانی

عشقینده منیم تک بی‏قرار اولماز

 

تماشا

ناگاهدان مینیبه‏ن اجل آتینی

قبر ائوینه گئدنده دیر تماشا

مزاریندا سورقو سوآل ائدنلر

اعمالینی بیلنده دیر تماشا

قوهوم قارداش سنه افسوس ائدرلر

ایستکلی‏لر اوز گؤزلرین دیدرلر

خیر دعا وئریب سونرا گئدرلر

آدین دیله گلنده دیر تماشا

 

بو دونیانین واری گلمز کارینا

یالان صؤحبت اوردا گلمز وارینا

داها گؤزون باخماز اؤزگه وارینا

عاشیق علی اؤلنده دیر تماشا

دوشموشم

 

فلک قهر ائله‏ییب من باغری قانا

یازیب طالعیمی قارا دوشموشم

قویوب کامانینا آلیب نیشانا

آتیب منی بو دییارا دوشموشم

 

آه چکیب آغلارام اوز وئرنده قم

قریب لیک اینجیدیر منی دما دم

کئچمیشی یادیما سالاندا هر دم

گؤرورم کی آه و زارا دوشموشم

 

قالمیشام صحرادا قلندر کیمی

جار اولور گؤز یاشیم نهرلر کیمی

عاشیق علی دئییر سمندر کیمی

آلیشیب بدنیم نارا دوشموشم

 

دونیادا

معرفت حقیقت هامی دا اولماز

اونو ذاتی نجیب بیلر دونیادا

آتالار مثالی آختاران تاپار

آزان بلاسینی آلار دونیادا

ائولادا وفا یوخ عؤمره اعتبار

تابع اولوب نفسه وئرمه اختیار

سیم و زر جمله‏ییب ائتسن بیر آنبار

الی بوش گئدرسن قالار دونیادا

 

آلچاقدا اوتوروب اوجا دم وورما

شره فتوا وئریب حیله لر قورما

عاشیق علی دئییر گل آرا قیرما

ائل چوغولو گؤزدن سالار دونیادا

آختاریرام

 

کامل اووسینچییام یارین یولوندا

دولانیب توتماغا مار آختاریرام

درویش تکی دییار دییار گزیرم

گوللو بوداقلاردان نار آختاریرام

 

یوخدور ائله بیر کس دردیمی بیله

قوربت ائل باغریمی گتیریب دیله

یارالی مجنون تک دوشموشم چؤله

پوزقون باغچالاردا بار آختاریرام

 

عاشیق علی سؤیله سؤزونو باری

سن قییما تئز اوچا کؤنول حصاری

فلک منه وئریب زاری آزاری

اؤزومه بیر قابیل یار آختاریرام

گؤردوم

شوكور حاقّا، چاتديم ايستکلي يارا

يوخودا گؤردويوم مكاني گؤردوم

عالمي رؤيادا بير باده ايچديم

منه باده وئرن موولاني گؤردوم

بيزه لطف ائله‏سين خاتون محشر

اونون الینده دي حساب و دفتر

علي يه هم زبان احمده یکسر

بوتون اهلي بيت جاناني گؤردوم

 

عاشیق علی دئيير باغي بهشتدي

اون يئددي مكاندان دولاندي کئچدي

دونياني بوشلاديم آخري هئچدي

چوخ شكور عالمي عقباني گؤردوم

قورباني

 

گؤزل گوذار ائله بيزيم باغچايا

قدم گؤتور آياقلارين قورباني

هردم  هردم دانیش منه صؤحبت آچ

او باللی جا دوداقلارين قورباني

 

طوطي مات قالیبدير خوش آوازينا

سندن آيري دوشن دؤزمز نارينا

كؤنول ائله موشتاق اولوب يازينا

بولور بوخاق ياناقلارين قورباني

 

قوي يازيم درديمي دوش گينان باشا

گون گلر گزه‏ريك بو باغدا قوشا

بويونا آي لا گون ائدر تماشا

عاشیق علی اوطاقلارين قورباني

سئوديگيم

الله سني گؤزل گونده ياراديب

خوش گليب سن بو جهانا سئوگيلیم

يئر اوزونده سنه برابر اولماز

جامالینا يوخ بهانا سئوگيلیم

لبلرين قونچا دير ياناقلارين گول

جامالین شووقوندان اولموشام بولبول

گل ياخينا من له بير آز دانيش گول

شمع اولگینان من پروانا سئوگيلیم

 

ليلي ده مجنونا وئردي ايلقاري

اونلارا بد گلدي دونيانين كاري

اگر كي سئویرسن پروردگاري

وئر علی یه بیر نشانا سئوگيلیم

كناريندا

 

کئچن گونده بير گؤزله توش اولدوم

اونا عاشيق اولدوم يول كناريندا

دئديم گؤزل ایمداد ائله يازيغام

سارالیبان سولدوم يول كناريندا

 

بير اوخ دَیدي منه او قلم قاشدان

ائله بيل سؤز آلديم خورمايي ساچدان

باخاندا آپاردي عقليمي باشدان

قورویوبان قالديم يول كناريندا

 

عاشیق علی سؤزون سؤيله‏دي اونا

اوندان اوخ قورتاردي كار ائتدي جانا

او منه باخاندا ميثلي بير صونا

آيريليغين بيلديم يول كناريندا

 

كوسموسن

گؤزللر گؤزلي گؤزللر خاني

عزيز مهربانيم ندن كوسموسن

آماندي گؤز دگر آرالی گزمه

سنه قوربان جانيم ندن كوسموسن

سئونلرين چوخدور وار ماجراسي

عاشيغي يانديرير هیجران ياراسي

درديمين سنده دير گؤزل چاراسي

آي حكيم لوقمانيم ندن كوسموسن

 

اورکدن عاشيغام آتما كنارا

عاشیق علی دوشر مين آه و زارا

مني گل يانديرما گؤزلري قارا

آي روحوم روانيم ندن كوسموسن

سؤزوم وار

 

اوچ سؤزوم وار، دوستوم سنه دئمه‏لی

بيرين اوخو بيرين اؤيرن بيرين ياز

عاشيق اولان اوچ سئودادان اوسانماز

بيري عشوه بيري غمزه بيري ناز

 

جانان گليب گؤز ائويندن اؤتنده،

مژگانلارين سينه‏م اوسته آتاندا،

اوچ عهديم وار، دوست وصلينه چاتاندا؛

بير ياشاماق، بيري قوربان، بير نياز.

 

يارين کويي منه جنّت قوخوسون،

آت مژگانين قوي سينمه توخونسون.

علی وصفين اوچ صوت ايله اوخوسون:

بيري چارگاه بيري سئگاه بير حجاز.

 

ياراشير

آي نازنين، سن ساللانيب گلنده،

ظريف قدمينه يوللار ياراشير.

قونچا دهانينا، لعلي لبينه،

دانيشاندا شيرين ديللر ياراشير.

هردم هردم بيزه سوزوب گزنده،

قاش اويناديب، گؤزلريني سوزنده،

شانا آلیب تئللريني دوزنده،

آي قاباغا سياه تئللر ياراشير.

 

يوز ايل عؤمروم اولا، من يازام دفتر،

مدحين تامام اولماز، آي ملک منظر.

سؤز تاماما يئتسین، بودور مختصر،

علی کيمي سنه قوللار ياراشير.

 

مطلب

 

بو گؤزلدن يارب مطلب ديله‏سم

لطف ائدرمي، دردي ديليم بو يازا

شيرين جانيم اونا قوربان ائيلرم

قارا  باغريم عشق اودونا بو يازا

 

ال اوزالتما چونکي گؤزلر گؤزلي

منيم سينم عشق اودونا کؤز آلی

کيم گؤروبدور بئله گؤزل گؤزلي

نه رنگ ده نه صفت ده بويازا

 

ساغ گؤزلسن سني سئون ساغالار

حسرت سویون ساغ گؤزومه ساغالار

علی دردين يقين بيل کي ساغالار

اگر دردين دفترينه بو يازا

 

کؤنول

کؤنول هر يئتنه عشق يئتيرمه

بي‏وفادان سنه يار اولا بيلمز

اَيريلر دوزونن ضيد اولار مودام

بير یئرده اودایله قار اولا بيلمز

اوستاددان درس آلان هئچ اولماز ناشي

دوستا کج باخانين اوجالماز باشي

صراف يوز بزه سه قيمتسيز داشي

تانينار جؤهري زر اولا بيلمز

 

علی گشت ائله‏یيب گزدي هر ياني

تجربه ده سئچدي ياخشي ياماني

نامردين سفره‏سي ناکسين ناني

هر زامان سخی ده وار اولا بيلمز

 

تبریزین

 

آی آغالار گلین سیزه سؤیله‏ییم

دیل دیل اوتن بولبولی وار تبریزین

دانیشاندا انسانلاری مجلسده

اؤلمز زنده بیر دیلی وار تبریزین

 

تبریز اؤزو گؤزلدی رضوان کیمی

گؤزللری حوری قیلمان کیمی

میرزه‏لری دیوان ائدیر جان کیمی

وصفه گلمز بیر حالی وار تبریزین

 

تبریزه تای اولسا اولار اصفهان

اونا گؤره اولوب او نصفی جهان

گؤز تیکیب تبریزه داغ ایله آران

روان اولان بیر یولی وار تبریزین

 

گلین گئدک خان باغینا لاله یه

خانین قیزی گتدی بیزی ناله یه

قوربان اولوم اسمر کیمی خاله یه

جنت کیمی باغ چؤلی وار تبریزین

 

 

چایلاری وار گور آخار آراز کیمی

هر واخت اولار باهار کیمی یاز کیمی

ایگیت لری میثال دا شهباز کیمی

داغیلمایان بیر ائلی وار تبریزین

 

پهلوانی جاندان عزیز ساخلانیر

بزیرگانی بازارلاردا، اگله نیر

اوچ یوز آتمیش آتلار بیردن یوکله‏نیر

هنده روما بیل مالی وار تبریزین

 

عاشیق علی سؤزون ائله دی تمام

رسول ائولادینا مینلر جه سلام

بوتون سر کرده‏سی آلیبدیر انعام

هر رنگ آچان باغ گولی وار تبریزین

تئز تئز

 

دلی کؤنول نه دیوانه گزیرسن

گؤرمه‏میش آتشه قاریشما، تئز تئز

ائله گؤزل سئودین اودونا دوشدون

وفاسیز گؤزه‏له، آلیشما تئز تئز

 

عاریف آدام آز دانیشار چوخ بیلر

نادان آدام چوخ دانیشار چوخ گولر

حساب سیز دانیشان گؤز یاشی سیلر

فیکیر سیز جهد ائله دانیشما تئز تئز

 

علی دئییر دوستدان گئت گلی کسمه

دوز یئری گلنده تیتره‏مه اسمه

بو دونیادان اؤترو، ائلیندن کوسمه

عارسیز دوشمان ایله باریشما تئز تئز

 

درس آلین

 

درس آلانلار گلین مندن درس آلسین

عشقین شربتینی ایچیرم بو گون

سمندرم قالمیشیدیم یووادا

سئیر ائدیب هاوادا اوچورام بو گون

 

نئجه اولوب ائلیم اوبام ماحالیم

یانیمدان داغیلیب جاه جلالیم

بو قربت ائللرده یاتیب اقبالیم

عؤمروم زمیسینی بیچیرم بو گون

 

عاشیق علی ائلدن اولوب آرالی

وطن دئییر گول تک رنگی سارالی

هومای خانیم کلیبرین مارالی

اونو یادا سالیب کوچورم بو گون

قالمادی

 

آی آغالار گلین سیزه سؤیله‏ییم

کاروان گئتدی او مئهمانلار قالمادی

حاراما گؤز تیکیب، مال قازانانلار

شاهلار، بی‏لر هم ده خانلار قالمادی

 

آدام وار اؤزونو دونیایه ساتدی

مغرورلوق ائله‏دی گؤیه اوخ آتدی

تورپاغا قاریشدی تورپاغا باتدی

جسدلر چورودو جانلار قالمادی

 

عاشیق علی گره‏ک سؤزون دوز دئسین

اللی دئسین آلتمیش دئسین یوز دئسین

اوره‏ک دئسین، گؤز اوخوسون،  اوز دئسین

سینه دولو، گؤهر کانلار قالمادی 

شیکایتیم وار

 

گئجه گوندوز آه فغان چکیرم

اول شاهی مردانه شیکایتیم وار

قربتده قالمیشام ذلیل ناتوان

قادر سبحانه شکایتیم وار

 

نئچه ایللر گلیب کئچه آرادان

چتین ساغالارام من بو یارادان

لوقمان گلسه اؤزو آلار یارادان

عادل او دیوانه شیکایتیم وار

 

عاشیق علی دئییر دیوان وار اگر

دوشونن انسانلار دونیایه دگر

عرصات گونونده اولاندا محشر

صاحب الزمانه شیکایتیم وار

 

گره‏ک

 

انسانلاردا بئله خصلت اولمالی

ادبلی اوتورا حیالی گره‏ک

آغیر اولا هر جهتدن کامالی

دیندیرنده سؤزو معنالی گره‏ک

 

آخمایا هر طرف هر یانا دوغرو

صیادی دوز اولا هر یانا دوغرو

نظرین سالمایا هریانا دوغرو

اؤز یارینا مئیلی خیالی گره‏ک

 

علی‏یم گؤزللر کاشکی جمع اولا

ایسته‏مرم عشوه‏لری کم اولا

 

تای توشلار ییغیلا دمادم اولا

اؤزگه‏یه قونمایا خیالی گره‏ک

 

خومارگؤز

 

میشکی چارقات کناریمدا خومار گؤز

سوزولر سوزولر گاه باگاه باخار

باخشیندان بیر اود دوشدو جانیما

ساناسان قولونا پادشاه باخار

 

خینا یاخمیش ال ایله دیرناغینا

گؤزللر جم اولوب سولو ساغینا

بزه‏ک وئریب باخسان آل یاناغینا

شوکر الله‏ا بیزه قبله گاه باخار

 

سورمه‏لی گؤزلرین خوش خدنگی وار

بیر گون محبتین یوزمین جنگی وار

من عاشیق علی یه غیری رنگی وار

او باخاندا منه گؤز سیاه باخار

 

گلدی

 

گؤزللر گؤزلی گؤزللر خاصی

یارین گؤرمک اوچون مردانه گلدی

کؤنول قوشوم هاوالاندی گؤیلره

اودونا یانماغا پروانه گلدی

 

باخیشی جان آلیر میثالی ملک

گل منله اویناما آی قانلی فلک

سن الله گل آچما باشیما کلک

گؤزللر گؤزلی مئهمانه گلدی

 

علی‏نین یاری سان آلا گؤز نیگار

سنه قوربان اولسون مالی مولکو وار

تارلان اویلاغیندا دولانمازمی سار

عاشیق خسته‏لنیب درمانه گلدی

 

گئدیر

 

آلا گؤزلرینه نظر سالاندا

اوخلاییرسان جیگریمدن قان گئدیر

او کسین کی اؤز ایسته‏یی اولماسا

بو فانی دونیادان بی‏درمان گئدیر

 

بیلمک اولمور هانسی ائلین خانی سان

جاواهیر معدنی گؤهر کانی سان

گؤزللیکده اول زلیخا ثانی سان

زیندانینا یوسفی کنعان گئدیر

 

علی یم هر گلن بوردان گئتمه‏سین

هر شیکارچی اووا گول له آتماسین

بیر ایگیت کی سئوگیسینه چاتماسین

مازارا گئدنده پریشان گئدیر

يئتيشديم

 

جوروجفا ايله ياريما چاتديم

عمرومه نقش اولان سانا يئتيشديم.

ایقبالیمي خواب ائويندن اويالتديم،

یار وصلي له بير زامانا يئتيشديم.

 

ايلقارينا صادق ياريما احسن،

ياراشير شانينه يوز داستان دئسن.

 

هیجران آنلارييدي عؤموردن کسن،

وصلي يارلا من آمانا يئتيشديم.

 

سروي قددي، گول جامالی تماشا

شهلا گؤز ياراشير او هيلال قاشا

میثالسيز خلق اولوب آياقدان باشا

کاماللي کاميله جانا يئتيشديم.

 

هومایدير علی نين حيات نورآغي،

بياض سينه سيدير جنّتين باغي،

آچيلدي اوزومه ویصال اوتاغي،

سانکي تاختي سولئيمانا يئتيشديم.

 

اولموشام

 

نحس ساعتده سانکی گلدیم دونیایا

شوم ستاره باختی باغلی اولموشام

طالئعیم بد، گونوم قارا، جفاکش

هیجران ائولی درد اوطاغلی اولموشام

 

فلک قویمادی کی بیرجه یارییام

گؤزوم آچدیم گؤردوم اوزو قارییام

درد مؤحنت هیجران قم توجّارییام

بو دونیادا درد ییغناغلی اولموشام

 

علی‏یم چوخ چکدیم دردی بلادان

قم ال گؤتورمه‏دی من موبتلادان

عالمی ارواحدان قال و بلادان

خون جیگرلی قارا داغلی اولموشام

 

 

داغلار

یانا یانا قارشیلانیب

دئدیم دردیم سنه داغلار

وطنیمدن آیری دوشدوم

رحمین گلسین منه داغلار

 

گولزاردا گولون آچاندا

گونش سنه نور ساچاندا

قریبلر بوردان کئچنده

سالماگینان چنه داغلار

 

علی درس آلیب پیریندن

آیری دوشوبدور یئریندن

کئچمه یه دؤور بریندن

یالواریرام سنه داغلار

اولمادي

 

ليل و نهار قالديم ظلمت ايچينده

منيم تك ظلمت‌ده قالان اولمادي

ازل ازل منه جان جان سؤيله‌ين

سون گونده يادينا سالان اولمادي

 

حايیف اولا الیم الد‌ن اوزولدو

منيم اوچون بيرجه ساعات يوز اولدو

خازان گلدي گولشن باغي پوزولدو

منيم تك گولشني سولان اولمادي

 

آی علی‌ خبر آل گئدیب گلند‌ن

آغلاياندان گؤز ياشيني سيلند‌ن

ايستکلي دوستلاردان قدير بيلند‌ن

احوالیمی خبر آلان اولمادي

 

ماللا علی آدی ایله دیللرده داستان اولان علی اوز مستزاد شعرینده بئله دئییر:

ای سرو سهی سن گله لی سئیر ائله باغی

باش چکمه‏دی عرعر

چوخ عالی نسبلر اؤزونو سالدی آیاغا

قول اولدو صنوبر

بیر خالین اوچون زولفونه چوخلار دولاشیبدیر

آنجاق منی بئیله

بیر دانه اوچون چوخ قوش اؤزون سالدی دوزاغا

دام اولدو مسخّر

سونبول اوزونو زولفونه بنزرتدی نیگاریم

گؤردوکی خطادیر

داغلاردا قاچار یورقا اولار  باشی آشاغا

قایغیلی مکدّر

سن تک پری نین منزیلی ویرانه گرکدیر

یا چشمه‏لر اوستو

کؤنلوم کیمی ویرانه گؤزوم دوشدو بولاغا

گل ائی پری پئیکر

دونیادان اگر عاشیق علی آغلالی گئتسه

زولفون هو‏سینده

رحمت یاغیشی تورپاغی‏نین اوستونه یاغا

قبـری اولا عنـبر 

عاشیق علی ایللر بؤیو شوشه شهرینده قالارقی اولوب اوردا توی مجلیسلری یولا سالارمیش و اؤز عصری‏نین آدلیم شاعری واقف پناه ایله یاخیندان گؤروشلری اولاراق بو قطعه شعری ده اونون وصفینده یازیبدیرکی واقیفین اوز کتابیندا چاپ اولونوبدور:

بو گؤهر سؤزلرین ائی عالی جناب

تمام عاشیق لارین سمعینه گلمیش

فصاحتده بلاغتده سنین تک

اینانماکی روی زمینه گلمیش

 

بو عصرده شاعرلرین خانیسان،

مودرّیسه برابرسن یعنی سن.

لوطفون معدنیسن، فضلین کانیسان

ائشیدنلر سؤزون دمینه گلمیش.

 

عاشیق اولدوم بیر قامتی رعنایه

اونو سئودیم جانیم دوشدو بلایه

والله بالله سن دوشدوگون سئودایه

آرتیق من فقیرین سرینه گلمیش

 

علی چکر  گئجه گوندوز آه وزار

کسیلدی مودارا گئتدی اختیار

واقف اولوب بو معنادان خبردار

مدینه کویینه سکینه گلمیش

 

عاشيق علی ایله نوریکین دئيیشمه‏‏سی

 

نوریک:

سندن خبر آلیم آي عاشيق علي

سؤيله جبرائيلين نئچه پري وار

گؤيده‌كي خوروزون رنگيني سؤيله

صداسيندا اونون نئچه سيرري وار

 

علي:

نه‌قدر قرآندا زير زبر پؤش وار

جبرائيلين او قدرده پري وار

گؤيده‌كي خوروزون رنگي ياشيلدي

صداسيندا اونون يوزمين سيرري وار

نوريك:

نه آيدا سالینيب جنتين باغي

نه آيدا آلیشيب موسانين داغي

نئچه تاغدير  او طوبانین  بوداغي

اونون بوداغي‌نين ندن باري وار

 

علي:

رجبده سالیندي جنتين باغي

صفرده آلیشدي موسانين داغي

طور داغي‌دير يوزمين طوبي بوتاغي

الله قدرتيندن اونون باري وار

 

نوريك:

سؤيله نه رنگ چالیر ارقائيل مويو

سؤيله نه يئرده‌دي ذوقومون سويو

سؤيله نه بوي وئرير ازازيل بويو

نوريك دئيير عرشين نئچه دري وار

 

علي:

رنگي ياشيل چالیر ارقائيل مويو

في‌النار سقرده ذوقومون سويو

مشك عنبر وئرير ازازيل بويو

علي دئيير عرشين سککيز دري وار

 

نوریک:

سندن خبر آلیم آي گلن عاشيق

بير نئجه حساب وار ايسته‌ر‌م سندن

اگر حساب دئيه‌م چوخ اولار سايي

اسكندر حسابين ايسته‌ر‌م سندن

 

علی:

او نديركي تاپيلمادي چاراسي

نه قدردي يئرله گؤويون آراسي

سؤيله كيمدير حضرت نوح آناسي

قاب القوسي گورشون ايسته‌ر‌م سندن

نوریک:

بو دونيانين خيري شرين گؤرموشم

بنّا اولوب نهرلرين هؤرموشم

عرشده‌ مسجیدين آدين گؤرموشم

اونون آدي سانين ايسته‌ر‌م سندن

علی:

كعبه بيت الله دان قنديل آسارلار

آسيب اونو هردن سسه باسارلار

عره فه گونونده قوربان كسرلر

قوربانلار حسابين ايسته‌ر‌م سندن

نوریک:

عالیملر عالیمي عالیملر خاصي

سیلینسین كؤنلومون قالماسين پاسی

ييغليب بورادا سالميشام بحثي

جزو حسابيني ايسته‌ر‌م سندن

علی:

علي دئيير ازبر گلير ديليمه

ياخشي يئرده دوشدن نوريك الیمه

الیمدن گئدرسن بيرگون اؤلومه

حاققين مين بير آدين ايسته‌ر‌م سندن

«عاشیق علی ایله لیلی داستانی»

 

سیزه کیمدن دئییم: همدان شهرینده بالا سولطانین قیزی لیلی خانیم دان. لیلی خانیم اعلان ائله میشدیرکی هرکس منی باغلاسا اونا گئده‏جه‏یم اما من هر کسی باغلاسام زیندانا سالدیراجاغام همدانین دؤوره‏سینده نه کی عاشیق واریدی لیلی خانیما مغلوب اولوب زیندانا دوشموشدور. بیرگون قاراداغ ماحالیندان بیر درویش همدانا گئتمیشدی لیلی خانیما راست گلدی لیلی خانیم درویشه دئدی بابا درویش عاشیق سؤزوده بیلرسن درویش دئدی لیلی خانیم من یوخ آما کلیبرلی عاشیق علی، هله اونون تایی عاشیق نه دونیایا گلیب نده گلجکدیر، لیلی خانیم دئدی: من بیر نامه یازسام اونو عاشیق علی یه چاتدیرا بیلرسن درویش دئدی چاتدیرارام اما من درویشم بیرباش نامه‏نی آپارانمارام دولانا دولانا گزه گزه گئدیرم ایللر زامان آپارار، لیلی خانیم دئدی: سن او زامانلاردا نئچه قازانارسان درویش دئدی: اوزامانین پولو مثلا اون تومن، لیلی خانیم دئدی گل بو اون تومن، یازدیغیم نامه نی دایانمادان آپاریب وئره جکسن کلیبرده عاشیق علی‏یه درویش پولو آلیب دئدی بورادان دابان قیرما اؤزومو کلیبره یئتیره‏جه‏یم آما قیز بوردا بارا قویدو سوروشمادی عاشیق علی قوجادیر یوخسا جاوان. عاشیق علی نین ده اوندا آلتمیشا یاخین یاشی اولاردی قیز اؤزوده سؤز وئرمیشدی کی کیم اونو باغلاسا اونا گئتسین آلدی لیلی خانیم گؤره‏ک نامه ده نلر یازیب عاشیق علی یه گؤنده‏ریر:

مورادین نوه‏سی آی عاشیق علی

ایسته‏رم گله سن جنگیمه منیم

سنی ساللام اولماز اولماز بلایا

اگرکی کئچه سن چنگیمه منیم

 

درویش دئدی:

خانیم بئله کسکین یازما علی گیرمه‏لی کول دئییل لیلی خانیم دئدی ایشیز اولماسین آلدی ینه ده لیلی خانیم:

چوخلاری گلیبدیر الیمدن  زارا

اون سککیز عاشیغی سالمیشام تورا

قارا داغدان گلسه شاعر شعرا

هئچ بیری یئتنمز دانگیما منیم

 

دئییم مکانیمی نشان به نشان

بیریانیم دریادیر یئریم همدان

 

بالاسلطان قیزی آدیم لیلی خان

گلگینن دایان سن سنگیمه منیم

 

سؤز تمام اولدو. لیلی خانیم نامه‏نی وئردی درویشه، درویش نامه‏نی گؤتوروب گلدی چیخدی قاراداغ ماحالیندا کاظم خان اوباسینا گؤردو توی مجلسی وار کاظم خانین اوغلونون تویودور عاشیغی دا عاشیق علی‏دیر. درویش مجلس ده اوتوردو عاشیق علی قاباغیندان کئچنده لیلی خانیمین نامه‏سین اونا وئردی. عاشیق علی نامه‏نی آچدی اوخودو گؤردو لیلی خانیم اونو میدانینا چاغیریب رنگی قاچدی کاظم خان دئدی: نامه‏ده نه یازیلیب گره‏ک بیزه ده دئیه‏سن آلدی عاشیق علی گؤره‏ک نامه‏دن بونلاری نئجه حالی ائله‏ییر:

 

یئنه دردیم تزه لندی

بیرگؤزل پیمانا یازیب

عشق الیندن درده دوشوب

دویوب شیرین جانا یازیب

 

گیریبدیر عشقین گؤلونه

صدا سالیبدیر ائلینه

دوشمه‏ییب اوستاد الینه

بیر آز یئکه خانا یازیب

 

کاظم خان دئدی:

عاشیق علی سنین کی عاشیقلیقدا اوستونه بیر کیمسه یوخدور بس سنین رنگین ندن قاچدی عاشیق علی دئدی قولاق آس:

قوینوندا نار بسله ییبدیر

عاشیقلاری سسله ییبدیر

من علی نی ایسته یبدیر

اودور همدانا یازیب

سؤز تمام اولدو. عاشیق علی توی دان تویا دوشوب واخت تاپمادی نامه‏نین جاوابین گؤندرسین. لیلی خانیم آلتی آی عاشیق علی‏نی گؤزله‏دی بیر خبر اولمادی دئدی البت درویش نامه‏نی وئرمه‏ییب بیر قاصد تاپیب دئدی: سندن قاراداغ ماحالینین کلیبر قصبه‏سینده اولان عاشیق علی‏یه بیر نامه گؤندریرم یا عاشیق علی‏نین اؤزون یادا نامه‏نین جاوابین گتیرمه‏لی‏سن. قاصد قبول ائله‏دی لیلی خانیم گؤرک عاشیق علی یه نه یازدی:

 

مندن سلام اولسون عاشیق علی یه

اوزاقدان بیلمیشم بنیادین سنین

دوشمه‏ییبسن کامل اوستاد الینه

اودور قارا  داغدا وار آدین سنین

 

عاشیقلیقدا صدام چیخیب هریانا

سالمیشام اون سککیز عاشیق زیندانا

ایسته‏رم گیره سن منله میدانا

چیخاردام آشکارا ایرادین سنین

 

قاصد دئدی: خانم ائله نامه یاز گلسین سن کی بئله یازدین اونون گلمک نظری اولسادا قورخوب گلمه‏یه‏جک. لیلی خانیم دئدی: منیم میدانیما قورخوسوندان عاشیق گلنمزکی آلدی سونونجو بندین:

قارا داغدان دوروب گلسن دوواسان

اومود اولما قادالاری سو واسان

شکاریمدا بنزه ییرسن اوواسن

لیلی یم اولارام صیادین سنین

 

سؤز تمام اولدو قاصد نامه‏نی گؤتوروب یولادوشوب گتیریب نامه‏نی کلیبرده عاشیق علی‏یه وئردی عاشیق علی دئدی: قاصد دایان نامه‏نین جاوابین آپار:

 

بالا سلطان قیزی آی لیلی خانیم

خبردار اول اول ماحالا گلیرم

یازدیغین نامه لر گلدی یئتیشدی

دوشمه گینن کج خیالا گلیرم

 

یازیبسان نامه نی دنگه سرکیمی

میدانیندا دایانارام ارکیمی

آچیلیبسان تازه غنچه ترکیمی

اوز توتوبان اودیارا گلیرم

 

انسان دارا دوشر قضا توتاندا

طبیب چارا بیلمز اجل چاتاندا

باغلاییب قوینونداگیریب یاتاندا

علی‏یم لیلی تک یارا گلیرم

 

سؤز تمام اولدو. قاصد نامه‏نی گؤتوروب همدانا ساری یولا دوشدو. عاشیق علی بیر فیکیر ائله دی دئدی بورادان همدانا گئتمک آغیر سفردی قوی اؤزومله بیر یولداش گؤتوروم احمد آدیندا بیر بالابانچی‏سی واریدی اونودا گؤتوروب. یولا دوشدولر گلیب بیر یایلاقدا بیر دسته قیزا راست گلدیلر قیزلارین بیری دئدی:

عاشیق بیزه بیر تعریف اوخو عاشیق علی دئدی آدین ندیر قیز دئدی گول نشان آلدی عاشیق علی:

باشینا دولانیم گول نشان خانیم

گونش دن باش وئرن دان سنه قوربان

 

یاناغین داغلاردا لاله یه بنزر

یولوندا وئره‏رم جان سنه قوربان

 

صدرین آغ دیر داغ باشیندا قار کیمی

سیاه زولفون قیوریلیبدیر مارکیمی

باش وئریب سیننده قوشا نارکیمی

آرتیبدیر شؤوکت له شان سنه قوربان

 

طاوس تک بزه‏نیب دوران چاغیندا

حوری تک کنیزلر سولو ساغیندا

عاشیق علی دئییر قارا  داغیندا

بوتون دؤولت خانمان سنه قوربان

 

سؤز تمام اولدو. یولا دوشوب چاتدیلارمییانا شهرینه، مییانادا بیر نفر واریدی شاعر حیدر آدیندا الینه نه عاشیق کئچسه توتوب باغلاییب سازین آلاردی. عاشیق علی بیر کیشی یه دئدی: قارداش بیز بیر منزل آختاریریق گئجه‏نی اوردا قالاق، او کیشی خایین بیر آدام ایدی دئدی گلین من سیزه مهمانخانا گؤرسدیم بونلاری دوز گتیریب شاعر حیدرین قاپی‏سین گؤستردی اؤزوگئتدی. بالابانچی احمد قاپینی دؤیدو شاعیر حیدر چیخدی گؤردو ایکی نفر گلیب بیری عاشیق دیر. عاشیق علی دئدی: قارداش بیزه بیر منزل وئره‏سن شاعیر حیدر دئدی بورا مهمانخانا دئییل کی سیزه منزل وئره‏م اما سیزینن ایشیم وار یا گرک من له دئییشه سیز یادا سازی وئریب گئده سیز عاشیق علی چوخ اصرار ائله دی شاعر حیدر بونلاردان ال چکسین شاعر حیدر قبول ائله‏مه‏دی.

آخیردا عاشیق علی دئدی: نه سوروشورسان سوروش قورتار.

 

آلدی شاعیر حیدر:

نئچه عاشیق جهان سئیرین ائدردیز

کیمدن امر اولوندوهارایا گلدیز

کیمی ولی بیلدیز کیمی راهنما

کیمی ذیکر ائله‏ییب بورایا گلدیز

 

علی:

ایکی عاشیق جهان سئیرین ائدردیک

الله دان امر اولدو دونیایا گلدیک

علی ولی محمدی راهنما

الله‏ی بیر بیلیب بورایا گلدیک

 

حیدر:

کلام اوچون اوخوموشام چوخ آیه

شجر نه اوستونده سالیبدیر سایه

ازل گلدیز سؤیله هانسی دونیایا

اورادان نئچه شئی سیز اله آلدیز

 

علی:

کلام اوچون اوخوموشام بعض آیه

شجرداش اوستونده سالیبدیر سایه

آتانین بئلیندن گلدیک دونیایه

اورادان بند اعلا بیز اله سالدیق

 

حیدر:

حیدر سؤزون دئیه ر اؤز منزلینده

واجباتیز ندیر حاق تنظیمینده

الینده کی سازین بمی زیلینده

کیم یوندو بس سؤیله سیز اله آلدیز

علی:

علی روزی اوچون توتوب بیر صنعت

واجب اوروج نماز خمس ایله ذکات

موسیقی دن قالیب بیزه بو نعمت

افلاطون دوزه لتدی بیز اله آلدیق

 

سؤز تمام اولدو عاشیق علی دئدی ایندی نوبه منیم دیرکی سندن سوروشام عاشیق علی:

عالیم محترم عارف کامل

ازل کیمه دئدی حاق کلامینی

نئچه ائل غرق اولدو کیم ائتدی چاره

خطردن ائله دی خلاص جانینی

 

شاعر حیدر گؤردو یوزایل قالا بو سؤزه جاواب تاپانماز دئدی: عاشیق علی هامی سین دئ بیر یول جاواب وئریم آلدی عاشیق علی:

 

اوکیمدیر دونیانی توتاجاق سسی

جانلینی جانیندان ائلر نعره‏سی

سؤیله حاقّین ندیر اوندان بهره‏سی

کیمدیر ازل بیلدی حاق ایلهامینی

 

علی

علی دئییر کیمدیر یوخدور وفاسی

هاردا قالدی قطع نفسین بیناسی

بودونیانین نه اوسته دیر داواسی

بیر بیریندن کدر ائدیب هامینی

 

سؤز تمام اولدو. شاعر حیدر بیر جواب تاپمادی.

علی دئدی:

سنلن ایشیم یوخدور آنجاق بوندان بئله هرگوجون چاتانا زور دئمه عاشیق علی احمدله یولا دوشوب چاتدیلار. قیزیل اوزه‏ن چایی‏نین ساحیلینا عاشیق علی دئدی: احمد سن بیر آز اوتور من بیر آز یاتیم اوندان سونرا دوروم گئده‏ک عاشیق علی‏نی یوخو توتدو احمد بالابانچی اؤز اؤزونه دئدی: بوسفر خطرلی دیر گئده‏ریک همدانا لیلی خانیم بونو باغلایار منی ده توتوب زندانا سالارلار گل بو آرادان چیخ احمد بالابانچی دوروب یاواشجا بیر دیکی ایسته‏ییردی آشسین عاشیق علی یوخودا گؤردو بیر قولو قیریلیب دوشدو. یوخودان دیک آتیلدی گؤردو احمد بالابانچی آز قالیر بیردیکی آشسین سسله دی دئدی احمد هارا گئدیرسن؟ احمد دئدی بیر آز اودون ییغیرام اودیاندیراق عاشیق علی عارف ایدی جریانی باشادوشدو دئدی احمد گل بورا بیر کلمه ده سنین اوچون اوخویوم گئده‏ک آلدی گؤره‏ک احمده نه اوخودو:

 

قیزیل اوزن چایی نه گور آخیرسان

دئ اوستوندن نئچه جانلار کئچیبدیر

آدی بللی آذربایجان سددی سن

نئچه نئچه قهرمانلار کئچیبدیر

 

دونیا گردش ائتدی دؤندو بیر دؤوران

بس نئج اولدو قارا داغلی کاظم خان

کلید آذربایجان وزیر ایران

جاه جلال لی عالی شانلار کئچیبدیر

 

بودونیا قالماییب پیره جاوانا

گدایا کیمسه یه سلطانا خانا

یولداشی باش قویور آذربایجانا

علی کیمی باغری قانلار کئچیبدیر

 

سؤز تمام اولدو. احمد گؤردو عاشیق علی ایشی بیلیب اوستون وورمادی دوروب یولا دوشوب گلیب چاتدیلار همدانا. همداندا پری جان آدیندا بیر قیز واریدی هر کس عاشیق لیلی ایله دئییشمه‏یه گلسه‏یدی اوّل گره‏ک پری جان لا دئییشه یدی پری جانی باغلاسایدی لیلی خانیم اوندان دئییشردی یوخسا لیلی خانیم هر یونگول عاشیق لا دئییشمزدی. پری جان خانیم کنیزلرایله گزمه‏یه چیخمیشدی گؤردو ایکی نفر گلیر بیری نین الینده ساز وار اونلاری چاغیریب عاشیق علی دن سوروشدو: عاشیق هارا گئدیرسن. عاشیق علی دئدی گئدیرم لیلی خانیم لا دئییشم پری جان دئدی: اوندا گره‏ک اوّل من له دئییشه‏سن باغلاسان گئدیب لیلی خانیم لا دئییشه جکسن یوخسا اوّلده او سنله دئییشمز علی دئدی: نه خبر آلیرسان آل.

 

آلدی پری جان

سندن خبر آلیم آی گلن عاشیق

سؤیله گؤروم نه مکانا گلیبسن

دومانا غرق اولان جومله قاز کیمی

هدف اولوب تیر کمانا گلیبسن

 

عاشیق علی سازین کؤکله‏ییب آلدی گؤره‏ک جوابیندا نه دئدی:

گل سنه سؤیله‏ییم پری جان خانیم

بومیداندا گؤهر کانا گلمیشم

لیلی خانیم نامه یازیب ایسته‏ییب

دئییشمه یه بو میدانا گلمیشم

 

پری جان:

گزمه‏لی سن اصفهانی کاشانی

تانیمارام نه سلطانی پاشانی

عاشیقلیغین سنده یوخدور نشانی

دوز ساتانسان بو دؤورانا گلیبسن

علی:

دوزساتان دئییلم قیمتلی زرم

صرّافین الینده لعلم گؤهرم

 

میدانا گیرنده اسره میش نرم

مطلبیم وار شیرین جانا گلمیشم

پری جان:

پری جانام یاشین حددن آشیبدیر

عقلین آزالیبدی هوشون چاشیبدیر

کاروان آدامیسان یولون دوشوبدور

یوخسا دوشوبسنمی قانا گلیبسن

علی:

سایمارام من سلطاندیمی خاندیمی

قورخوم یوخدور گرتؤکه لر قانیمی

علی دئییرمنده لیلی خانیمی

باغلاماغا همدانا گلمیشم

 

سؤز تمام اولدو پری جان گئدیب عاشیق علی‏نین گلمه‏یین لیلی خانیما خبر وئردی. لیلی خانیم دستور وئردی میدان سولاندی لیلی خانیم دا عاشیق علی ده میدانا وارد اولدولار لیلی خانیم گؤردو بارا قویوبدور.

 عاشیق علی نین آلتمیش یاشی اولار بونون یاشی هئچ ایرمی یه چاتماییب دئدی داها ایش ایشدن کئچیب سه تارین کؤکله‏ییب آلدی گؤره‏ک عاشیق علی دن نه خبر آلدی:

 

هذیان دئییب لاف ائله‏مه

گل میدانا گؤستر هنر

باغلادارام قوللارینی

قورللاریندان وورام تبر

عاشیق علی دئدی چوخ یئکه دانیشیرسان جوابینا قولاق آس:

آلا گؤزلو لیلی خانیم

گل مندن ائله‏مه کده‏ر

من بیر آلیجی تارلانام

سن صوناسان سینه‏سی تر

لیلی خانیم:

عاشیق اولان خوار ائله‏مز

ایگیت اولان عار ائله‏مز

یوزمین قوشون کار ائله‏مز

منم بیر قلعه‏ی خیبر

 

علی:

اوخورام سوره‏ی یاسین

چاغیررام قنبر آغاسین

ییخارام خئیبر قالاسین

منم بیر پولاد شش پر

 

لیلی خانیم دئدی او بیری عاشیقلارا رحم ائله‏میشم زندانا سالدیرمیشام سنین وئره‏جیم بوینونو وورسونلار آلدی سؤزونون سونون:

 

لیلی یم یانمیشام نارا

قنیمم من عاشیقلارا

سنی ده چکدیررم دارا

وای خبرین ائله گئدر

 

عاشیق علی دئدی آل جاوابین:

من علی یم عار ائله‏رم

آچان گولون خار ائله‏رم

سنی آلیب یار ائله‏رم

سنی توتوب قضوو قده‏ر

 

سؤز تمام اولدو. یئنه ده لیلی خانیم قاباغادوشدو آلدی گؤره‏ک نه خبر آلدی:

سندن خبر آلیم آی عاشیق علی

ندن خلق اولوندوآدم وحوّا

لاف ائله مه سؤالیما جاواب وئر

یارانیب هاردادیر جنّت ماوا

علی دئدی:

آب و آتش خاک و باددان یاراندی

قدرت الاهی دن آدم و حوّا

پیغمبر معراجا گئده نده گؤردو

یئددی گؤیدن اوستده جنّت ماوا

 

لیلی خانیم:

اون بئش قارا  قول وار سرای ایچینده

دؤرد فرّاش دولانار هر آی ایچینده

ایکی قول دولانار هر آی ایچینده

اگر بیلسن سنه صد بارک الله

علی:

اون بئش گئجه گئده‏ر سرای ایچینده

دؤرد هفته دولانار هر آی ایچینده

غدیر خُم له قوربان بیر آی ایچینده

اسلاما بایرام دیر بؤیوک دور والا

لیلی خانیم:

اوکیمدیر هاوادا گزدی بو ساطی

اوکیمدیرکی فتح ائله دی ظلماتی

او کیمدیرکی ایچدی آبی حیاتی

لیلی دئیه‏ر هاردا یئتیشر هایا

علی:

سلیمان هاوایا میندی بوساطی

اسکندر دولاندی گزدی ظولماتی

علی یم خضر ایچدی آبی حیاتی

دیری دیر چوخ یئرده یئتیشرهایا

 

سؤز تمام اولدو. دؤوره دن احسن سسی گؤیه اوجالدی لیلی خانیم دئدی . بوگون بس ائلر دئییشمه‏میزین قالانی قالسین صاباحا جاماعات داغیلدی.لیلی خانیم قیزلاری ییغدی باشینا دئدی: صاباح نوبه عاشیق علی نین دیرکی قاباغا دوشوب سوروشسون وضعه باخیرام او منی فوری باغلایار گئجه یاریسی اونلار یاتاندا کجاوانی حاضیرلایین من شهردن چیخیم قیزلار دئدیلر: خانیم سن بو شهردن گئتمه لیلی خانیم دئدی: عاشیق علی منی باغلاسا شرط کسمیشم منی آلاجاق او آلتمیش یاشیندا بیر قوجا، منده اییرمی یاشیندا بیر جاوان. کجاوانی حاضر ائله دیلر لیلی خانیم ایستهدی شهردن چیخسین عاشیق علی یوخودا گؤردوکی بیر آغاجین باشیندا بیر دسته قوش واریدی هامیسی اوچدو تئز یوخودان آییلیب چیخدی ائشیگه گؤردو. لیلی خانیم مینیب کجاوه یه ایسته‏ییر گئده گلیب کجاوه‏نین قاباغین کسدی لیلی خانیم آندا وئردی دئدی: علی سنی آند وئرمیشم بیر الله‏ا مندن ال چک علی دئدی خانیم اوندا اجازه وئر بیرین اوخویوم اوندان سونرا:

 

اووچوسوندان اورکوب قاچان جیرانیم

چکمه سینم اوسته چار پاز داغ یئری

ساخلا کجاوه نی آی لیلی خانیم

اولگینان دردیمه بیر اورتاغ یئری

 

ایگیت اولان گؤز لر یار ایلقارینی

بولبول اولان چکر آهی زارینی

کؤنلوم ایستر آغ سینه نین نارینی

آچگینان گؤر سنسین گؤزل چاغ یئری

 

عاشیق علی دئدی خانیم منه سن اؤزون نامه یازیب چاغیریبسان ایندی بس ندن قاچیرسان آلدی سؤزونون سونون.

من علی یم نلر کئچیبدیر مندن

یوک توتموشام دوررو گؤهر یمندن

قارا  قوش تک قایناق ووررام سینندن

قانی قاچار مودام قالار آغ یئری

 

سؤز تمام اولدو.

لیلی خانیم دوشدو یالوارماغا عاشیق علی گؤردو انصاف دا دینین یاریسی دیر. قوجایلا جاوانین کی توتماز لیلی خانیمی وئردی عمی اوغلوسو محمد بی یه اؤزوده تویون ائله ییب قاییتدی قارا داغا.

«عاشیق علی ایله رافی داستانی»

 

کئچميش زامانلاردا كليبرده ایکی قارداش واريميش. بيري‌نين آدي ابراهيم‌بي بيری ايسه صالح‌بي. كليبرين اطرافیندا بیر نئچه کنده مالیکیمیش‏لر. ابراهيم‌بي صالح‌بئيدن بؤيوك‌ايدي. آللاه تعالا بونلارا ائولاد وئرمه‌ميشدي. تكجه آرزولاري ائولاد ايدي. بيرگون ابراهيم‌بي غمگين اوتوروب ائیواندان تاماشا ائديردي، قارداشي صالح‌بي گلدي سلام وئريب قارداشي ابراهيم‌بئيین يانيندا اوتوردو گؤردوكي قارداشي بونون سالامين آلمادي، دئدي قارداش ندن منيم سالامیمي آلمادين دردين ندير ابراهيم‌بي دئدي: قارداش الله تعالا بيزه ائولاد وئرمه‌دي بونا فكر ائدير‌م‌كي بيز اؤلندن سونرا يوردوموزدا قالان اولما ياجاقدير. صالح‌بي ابراهيم‌بئيه دئدي: قارداش گله‌سن بيزده بير ائحسان وئره‌ك بلكه‌ده حاق تانری یوخسوللارین دوعاسین قبول ائله‌ییب. بيزه‌ده ائولاد وئردي.ابراهيم‌بي قارداشين سؤزونو قبول ائله‌دي، نؤكرلرين چاغيرب دئديلر: گئدین کندلرده جار چكین‌كي ابراهيم‌بي‌ايله صالح‌بي صباحدان کلیبرده ائحسان وئردیره‏جك. هامي گليب او ائحساندان يئيه‌ بيلرلر، ائحسان هامي اوچوندور. دؤوره کندلردن گلیب کلیبرده ائحسان یئینلر بیرلیکده دوعا ائله دیلرهامي گئدندن سونرا ايكي قارداش اوتوردولار ائحسان سوفره‌سينين باشيندا اللرين گؤيه قالدیریب حاق تانریدن ايسته‌ديلركي اونلارا دا ائولاد عطاء ائله سین. سوفره‌نين قالان خيردا چؤره‌كلرين ده سئچيب يئديلر. دوعالری اجابت اولاراق.هر ايكي قارداش عهد و پيمان باغلاديلاركي اگر ائولادلاري‏نین بيري قيز بيري اوغلان اولسا بونلاري بير بيرينه نشانلي ائتسينلر. هر ايكي قارداش بو عهدي قبول ائتديلر. دوققوز آيدان سونرا خانيملار اوشاقلاري دونيايه گتيرديلر. آللاه صالح‌بئيه بير قيزو ابراهيم‌بئيه بير اوغلان عطا ائله دی.

اوچ گوندن سونرا بونلارا آد قويما مجلیسي قورولدو. اوشاقلاري گتيرديلر مجلیسه ابراهيم‌بي اوشاقلارا آد قويماغا باشلادي. اوغلانین آدینی غفار. قيزين آدين محجوب آدلاندیردی. مجلسده شيريني پايلاندي هامی مبارك اولسون دئديلر.اوشاقلار یئددی ياشلاريناچاتاندا عاشیق علی‏نین مکتبینده قرآن درسی اوخوماغا باشلادیلار. عاشیق علی یه شریعتدن باش چیخارماغیناگؤره ماللا علی ده دئییرمیشلر.اوشاقلار اون بئش یاشا دولاندا ابراهیم بی دنیاسین دییشدی غفار بی آتاسی نین یئرین آلدی غفار بی ماللا علی یه دئدی عم قیزیمه تکجه درس وئر درسین قورتارسین ایستیرم بو ایل اونلا توی ائدم ماللا علی محجوب خانیما تکجه درس وئرمه یه باشلادی بیرگون پنجره دن یئل اسیب محجوبون اؤرپوگون اوزوندن کنار ائده رک اونا بیرقوشما قوشدی:

 

بادي صبا مندن يارا دئييرسن               

اؤلدوم بو درديني پنهان چكمكدن

زولفون كيمي بالا بالا اينجلديم       

گئجه گوندوز آه و فغان چكمكدن

 

غفاربي پنجره‏دن باخیردی گؤردوكي مالاعلي عميسي قيزینا قوشما اوخويور. آز قالدی دلي ديوانه اولسون.

قيز ائشيگه چيخان غفار ماللاعليني دانلادي. محجوبا بير سيللي ووردو دئدي: مني بوردا قويوب عليني اؤزونه سئوگی قرار وئريرسن.محجوب آجيق ائله‌دي. غفاربئيدن آيريلدي. آيريلاندا دئدي: سن اگر سؤزده ماللاعليني باغلاماسان گئده‌جیم ماللاعلي‌يه، بو سؤزو محجوب دئدي آرادان چيخدي گئتدي. غفاربي اوردان گلدي بير باشا يئتشدي ارنلر ياتاغيندا آغلادي، آغلادي، بونو يوخو توتدو، بونون يوخوسونا كيم گلدي ارنلر سروري حضرت‌علي(ع) دئدي: اوغول آل اليمدن بو باده‌ني نوش ائله. غفاربي دئدي: آقا بيز باده ايچمه‌ريك.

آقاسي بويوردو: بو سن دئديگين باده‌لردن دئييل. بو باده سنه شعر ایلهامی وئره ‌جكدير. آل نوش ائله. غفاربي باده‌ني آليب ايچدي. موولاسي بويوردوكي: بوندان بئله آدين اولدو رافي، اؤزونده گؤزله ماللاعلي‌يه چوخ دولاشما، اودا بو باده‌دن نوش ائله‌ييب. رافي باده ايچدي دئدي: آقا بيرينده وئر. گؤردوكي آقاسي يوخدو. قیشقيريب يوخودان اوياندي. دؤوره‌دن دئديلر: ندن آغلايیرسان؟ دردين ندي؟ بوردا آلدي گؤرك دؤوره‌سينده‌كيلره نلر دئدي.

 

رسول‌كي او زامان معراج ائله‌دي

آسماندا قاباغيني كسدي شير

قاب القوسي جامالينا باش اَيدي

ملك‌لر شانينه سؤیله‌دي تكبیر

 

نئچه نئچه دريالاري او کئچدي

اوزو گئتدی عرش اعلایه يئتشدي

حبيب عرشي موعللادا گؤروشدي

حاقّين دامنيندن توتدو دستگير

 

او عرشي اعلادان يئتشدي ندا

اوندا يئتيردي اونادا بير صدا

رافي‌نين آقاسي حبيب خدا

حاقّين بويوردوغون عرض ائتدي بيربير

 

دؤوره‌دن اونا احسن دئديلر. رافي اوردان قاييتدي ائولرينه. گؤتوروب ماللاعلي‌يه بئله بير نامه يازدي:

 

بورج زهل عقرب اوسته دوشنده

ماسوادان نورون كسر ماهتاب

دولانيب مريخه گلنده زهره

شمس گرديشينده ائله‏یر شیتاب

 

او نديركي گرديشينده ايشينده

او كيمديركي تاريخ يوخدو ياشيندا

او نديركي اوچده، دؤردده، بئشينده

حديث كسادان اولوندو حساب

 

او نديركي گلمز كسين گؤزونه

نه اولدوزدو گلدي يئرين اوزونه

كامل اولان من رافي‌نين سؤزونه

اگركي عارف‌سن وئرگينن جاواب

بونو يازدي وئردي نؤكري عبدالله ا دئدي: آپار وئر ماللاعلي‌يه نامه حاقّيندا بير سؤز دئمه. عبدالله نامه‌ني گؤتوروب گتيردي وئردي ماللاعلي‌يه. ماللاعلي نامه‌ني آچيب اوخودو. گؤردوكي رافي آديندا شاعر بونا بير قفيل بند يازيب آما رافي آديندا شاعر تانيمير. نامه‌ني آتدي بير يئرده قالدي. رافي گؤردوكي يازديغي نامه‌دن بئش گون کئچدي جاواب اولمادي. آلدي گؤره‏ك دوباره ماللاعلي‌يه نلر يازدی:

 

گئديرديم گؤزللر چيخدي قارشيما

كؤنول سئودي مايل اولدوم بيرينه

ايسته‌سن كي مورادينا چاتاسان

قول اول‌گينان قوللوق ائله بيرينه

 

كامیل باغبان باغ بسله‏ميش دال آتميش

سياه زولفون دال گردنه دال آتميش

اوچ زاد واركي بو دونيا يارالتميش

بيري حيات بيري ممات بيري نه

 

من رافي‌يم دريا كؤنلوم بولانير

خسته جانيم عشق اودونا قالانير

اوچ زاد واركي بو دونياني دولانير

بيري آيدي بيري گوندو، بيري نه

نامه‌نين آياغيندا يازدي‌كي رافي همان غفاربئيدي‌كي سن اونون آداقلیسينا عشق‌ماهنیسی اوخويوردون. يا بو سؤزلره جاواب وئر يادا صاباح كليبرين ميدانيندا دئییشمه‏یه حاضير اول. نامه‌ني نؤكردن گؤندردي ماللا علي‌نين ائوينه نؤکر ماللا عليني تاپدي نامه‌ني وئريب ماللا علي‌يه قاييتدي.ماللا علي نامه‌ني اوخودو، گؤردوكي قفيل‌بندي يازان غفاربئيدي، يازيب‌كي يا جاواب يادا صاباح ميداندا اول. ماللا علي دئدي اؤز اؤزونه صاباح گئديب مئيداندا اونا شاعيرليغي گؤستررم. صاباح اولدو. كليبرين مئيداني سولاندي.بوياندان ماللا علي، اوياندان عاشیق رافي گلديلر مئيدانا. ماللا علي دئدي: اوغلوم دوش قاباغا دئ گلسين. جاماعات باخير اوياندان محجوب خانيمدا قيزلاري گؤتوروب گليب ميدانا ايندي گؤتوردو گؤره‏ك رافي ماللاعلي‌دن نلر خبر آلير.

 

رافی:

من بير دريايي عومّانام

چكمه‌رم كيمسه‌دن منّت

غواص کئچمز آداسيندان

بئ غرض‌كي خدا سندن

رافي:

اهل مؤمون بهشته‌دي

کئچنلر سرگذشته‌دي

قوللوغوندا فرشته‌دي

باشلاياق ابتدا سندن

علي:

فتنه فساد ائتمه‌ پئشه

سالارام سؤنمز آتشه

چكرسن اليمدن حاشا

اولار روحون جدا سندن

رافي:

تمام سؤزون حقيقتدير

علي سنده نه عادتدير

رافي‌يه بو سعادتدير

دايیم گلير هاوا سندن

علي:

من علي‌يم اوستاكارام

رافي سن ده گل توت آرام

هر علمدن خبردارام

کئچر تيري قفا سندن

دؤوره‌دن دئديلر: ايندي نوبت ماللا علي نين‌دير. بوردا آلدي ماللاعلي رافي‌دن بئله خبر آلدي.

سؤزلريمي رافي آلدين می سؤیله

شاعيرليقدا من والايام سن‌ نه‌سن

واردي بو سينه‌مده دوررو گؤهريم

معرفتده من اعلايم سن نه‌سن

رافي:

حاضيرده دور شاعرلرين صفينده

سؤز دئمكده من عمانام سن نه‌سن

فیكیر ائله ايشين دالين آزجانا

غلامي شاه مردانام سن نه‌سن

علي:

عبث دوشوبسن می پیسه یامانا

اليمدن گئديرسن آخر آمانا

صیدقينان سیغينديم شاهي مردانا

من غلام او مولايام سن نه‌سن

رافي:

لامكان شهرينه عزم ائله‌ميشم

شئعر ميدانيندا رزم ائله‌ميشم

عاشیقليق ميدانين عزم ائله‌ميشم

تخت اوستونده سليمانام سن نه‌سن

علي:

علي‌يم گلميشم ميدانه بوگون

ائيلرم سني‌ده ديوانه بوگون

سس صدا سالميشام هريانا بوگون

هر بير سؤزه بير معنايام سن نه‌سن

رافي:

رافي‌يم ائلرم سني شرمنده

آقام نشانه‌سي قاليبدي منده

سني آهو كيمي ساللام كمنده

شكاريمي من آلانام سن نه‌سن

 

رافي دئدي: ميدان ايندي منيمدي بوردا آلدي گؤره‏ك علي‏دن نلر خبر آلير:

علي خاطير قالسين كؤنول قالماسين

لاف ائله‌مه دور گل ميدانه علي

 

سؤيله‌گينن سوآليمين جاوابين

دانيش‌گينان مردي مردانه علي

علي:

من بير اصلان كيمي ائلرم جنگي

قالارسان مئیداندا آواره رافي

اليندن آلدیررام دارنا دارینی

مؤحتاج اولارسانمی هر واره رافي

رافي:

عالم شاعر اولا مات ائتمز مني

حاق مني يارالتدي علمين معدني

ائله بير آتشه سالارام سني

گئدرسن فرنگه درمانه علي

علي:

منم بو ميداندا بوگون مهندس

سينمده واريمدي نئجه مين حديث

دئيه‌رم ديواني، مخمّس، تجنیس

سالارام ائليندن كناره رافي

رافی:

چيخيب تخت اوستونه بهرام فلك

بو ميدان بحر اولسون گل ائيله‌يه‌ك جنگ

گوره‌ك‌كي كيم كيمي سالیر كمنده

كيم اولور عشقده سروري هوشنگ

علي:

منه كار ائله‌مز روم ایله قئيصر

سن عشقين مولكونو گل ائله آهنگ

يئريمدن ذره‌جه ترپه‌ده بيلمز

ييغلیب جم اولسا هند ائله فرنگ

رافي:

شاعر اودو سؤز دئمیيه سرسري

سؤزو دوز سؤيله یه سؤز اوستاكاري

قولاق وئر سؤزومه سؤز كامانداري

منم سؤز مولكونده بير بؤيوك نهنگ

 

علي:

اوخورام آيه‌ني ياسين ايله‌ من

ميداندا داياننام بحثين ايله من

بير سئحر اوخويارام اووسون ايله من

ائلرم دونياني سنه هزار رنگ

رافي:

صیدقي باغلاميشام غني ستارا

اوستاددان درس آلان اولماز آوارا

رافي‌يم سالارام سني آزارا

دانيش معرفتدن سؤيله‌مه جفنگ

علي:

علي درس آلیبدير خوبلار خاصيندان

ارنلر سروري مرد موولاسيندان

رافي مغرور اولما عشق هاواسيندان

منه اثر ائتمز مين تيري خدنگ

الیف بئیدن باشلانان سون دئییشمه‏لری:

رافی:

هانسی الیف هربیر ایشدن خبردار

هانسی ب دیر خالق ایچینده هووئیدار

هانسی ت دیر سیککه‏سی وار جؤهردار

هره بیر یول توتوب اولدو آشکار

علی:

الف الله  هر بیر ایشدن خبردار

ب بسم الله خالق ایچینده هووئیدار

ت تاریخدی سیککه‏سی وار جؤهردار

ناماز واجب اولدو انسانا آشکار

رافی:

نئجه ث دیر ایشی معتبریدی؟

نئجه جیم دیر دوخسان دوققوز پریدی؟

نئجه ح دیر دؤرد اطرافی بورودی؟

هره بیر یول تاپیب ائله‏ییر اظهار

علی:

ث  ثابت دیر ایشی معتبریدی

جیم جبرائیل دوخسان دوققوز پریدی

ح حقیقت دؤرد اطرافی بورودی

هره بیر یول توتوب ائله‏ییر اظهار

رافی:

نئجه خ  دیر نه کیمسه ده اولمادی؟

نئجه دال دیر یولداش قدرین بیلمه‏دی؟

نئجه ذال دیر برابری اولمادی؟

اوندا یامان قالخدی عرشه آه و زار

علی:

خ خیال دیر معبودومدا اولمادی

دال دونیادی یولداش قدرین بیلمه‏دی

ذال ذولفقار برابری اولمادی

جنگلرده قالخدی عرشه آه و زار

رافی:

نئجه ر دیر غریبلیگه سالدیلار؟

نئجه ز دیر موشار ایله بؤلدولر؟

نئجه سین دیر چادرلارین یولدولار؟

بیر لحظه ده ائله دیلر تار و مار

علی:

ر  رضادیر غریبلیگه سالدیلار

ز  زکریا موشار ایله بولدولر

سین  سلیمان چادرلارین یولدولار

بیر لحظه ده ائله دیلر تار و مار

رافی:

نئجه شین دیر جمع ائله‏دی دفتری؟

نئجه صاد دیر خاکه سالدی صفلری؟

نئجه ضاد دیر آرخاسیندا زینهاری؟

اونلارین اوزلری جنّتدن کنار

علی:

شین  شکردیر جمع ائله‏دی دفتری

صاد صفدردیر خاکه سالدی صفلری

ضاد ضامین دیر آرخاسیندا زینهاری

اونلارین اوزلری جنّتدن کنار

رافی:

نئچه طا  دیر پیش نمازی بورودی؟

نئجه ظا  دیر کربلادا یئریدی؟

نئجه عین  دیر قاف داغینی اریدی؟

اگرکی قویسایدی جلیل جبار

علی:

طا  طوقودور پیش نمازی بورودی

ظا  ظلمودور کربلادا یئریدی

عین  علی دی قاف داغینی اریدی

اگرکی قویسایدی جلیل جبار

رافی:

نئچه غین دیر گردون ایله دولانی؟

نئچه ف دیر هئچ تاپمادی اعلانی؟

نئجه قاف دیر سئچر دوغرو یالانی؟

اگر یالان اولسا وئره‏ر بیر فشار

علی:

غین بیر غول دور گردون ایله دولانی

ف فرعون دور هئچ تاپمادی اعلانی

قاف قرآن دیر سئچر دوغرو یالانی

اگر یالان اولسا وئره‏ر بیر فشار

رافی:

نئجه کاف دیر واجب اولدی انسانا؟

نئجه گاف دیر قاناد گردی جهانا؟

نئجه میم دیر ال اوزالتدی آسمانا؟

گؤردی بلند اولوب اوردا آهی زار

علی:

کاف کلمه دیر واجب اولدی انسانا

گاف گون دور کی قاناد گردی جهانا

میم  محمد ال اوزالتدی آسمانا

گؤردی بلند اولوب اوردا آهی زار

رافی:

نئجه نون دور یئددی داغی اییبدیر؟

نئجه واو دیر کلّی عالم گؤروبدیر؟

نئجه ه دیر داد و فریاد قیلیبدیر؟

گؤرمه ییبدیر اونو حیّ کیردیگار

علی:

نون  نمازدی یئددی داغی اییبدیر

واو واقعه کلّی عالم گؤروبدیر

ه  هاجر دیر داد و فریاد قیلیبدیر

گؤرمه‏ییبدی اونو حی کیردیگار

 

رافی:

نئجه لام الف لا دریا قورودی؟

نئجه ی دیر ایکی گؤزدن کورودی؟

رافی دئییر ازل کیملر وار ایدی؟

آچدی گؤزون گؤردی همین روزیگار؟

 

علی:

لام الف لا  ناققا دریا قورودی

ی یعقوبدور ایکی گؤزدن کورودی

علی ازل شاهی مردان وار ایدی

آچدی گؤزون گؤردی همین روزیگار

رافي:

رافي‌يم دورموشام مردانه بوگون

باغلاييب ائدرم بورادان سورگون

سينه‌نه چكرم مين داغي دوگون

مجنون تك اولارسان ديوانه علي

علي:

علي‌يه كار ائتمز او رومو قئيصر

كل عالم اولسا دوشمان سراسر

سني ساللام كليبردن دربه‌در

گؤرنلر سؤيله‌ير بيچاره رافي

بو ميدان تمام اولدو. هركس قاييتدي اؤز منزيلينه بو دئيیشمه گئتدي چاتدي رافي‌نين دايسي ماللاشريفين قولاغيناكي رافي ماللاعليني ميدانينا چاغيریب اونلا دئیيشمه باشلادي. ماللاشريف اونلاري كليبرين مسجدينه دعوت ائله‌دي. هم رافي گلدي هم ده ماللاعلي. بو خبر گئتدي چاتدي محجوبون قولاغيناكي رافي‌نين دایيسي ماللاشريف اونلاري باريشديرماق اوچون مسجیده آپاريب. بو ياندان محجوب گليب اوتوروب مسجدين قاپسيندا گؤزله‌دي اونلار مسجیددن چيخالار. ماللاشريف دئدي: باجي اوغلو گل بو مسجدين ائحترامينا ماللاعلي‌دن ال گؤتور. رافي دايسينا گؤره بير سؤز دئمه‌دي. قبول ائتدي. مسجیدن هامي چيخدي.بوياندان رافي‌ايله علي‌ده چيخيب گئدنده محجوب دئدي: رافي اگر علي‌ايله دئییشیب اونو باغلاماسان گئدیب علي‌يه سني آغلار قوياجاغام.رافي مسجیدين قاپیسيندا دئدي: ماللاعلي بوردا دئیيشمه‌لي ییك. او حالدا رافي سانجيلاندي بونو اؤلوم حاليندا گؤتوروب گتيرديلر ائولرينه. رافي گؤردوكي عميسي قيزي گلمه‌دي.

گؤتوروب گؤره‏ك عميسي قيزينا نئجه بير نامه يازیب. باجيسي بادي صبادان گوندردی.

 

بادي صبا مندن يارا دئيه‌رسن

داها بيزيم يانا گلمير گلمه‌سين

آليشيب اودونا بیريان اولموشام

رحمي من جاوانا گلمير گلمه‌سين

 

سارالدي سارالدي گول رنگيم سولدو

ناگاهدان گوزلريم قان ایله دولدو

يارا سؤيله يارين نیگران اؤلدو

اگر قبریستانا گلمير گلمه‌سين

 

رافي قوربان او قامته سئوگیلیم

او قامته كرامته سئوگیلیم

ديدار قالدي قيامته سئوگیلیم

بولبول گولوستانا گلمير گلمه‏سين

بو نامه‌ني يازدي وئردي باجي‌سي بادي صبايه. بادي صبا نامه‌ني گتيردي وئردي محجوبا. محجوب نامه‌ني اوخودو، دوردو بادي صبا ایله گلدي رافي گيله گؤردو رافي اؤلوم ياتاغيندادي، باشلادي آغلاماغا. رافي محجوبون آغلاماغين ائشيتدي گؤزون آچدي محجوبو گؤردو. بوردا آلدي گؤره‏ك محجوبا نلر دئدي.

 

ساللانيب نازينان گلن نازنين

قدم قويوب سن اوتاغا خوش گلدين

حوري‌ده پري‌ده سنه تاي اولماز

قدم قويوب سن اوتاغا خوش گلدين

 

واردي او گؤزلرين نازي اداسي

جاوان جانيم گؤزلري‌نين فداسي

بلالي باشيمين سن‌سن سئوداسي

قدم قويوب سن اوتاغا خوش گلدين

 

رافي دئيه‌ر حقيقتي بيلن يار

آلا گؤزدن آخان ياشي سيلن يار

اوينايان يار دانيشان يار گولن يار

قدم قويوب سن اوتاغا خوش گلدين

 

محجوب گؤردوکی رافی‏نین حالی ناگاهدان قاریشدی گئدیب ماللا علینی گتیردیلر حاق تانریدان رافی نین شفاعت ایسته‏دی، رافی یاتاغیندان قالخیب ال اوزالدیب‌ ماللا علی ایله گؤروشدو، یئددی گون یئددی گئجه رافی ایله محجوبا توی توتدولار و ایکی آداقلیلار بیر بیر‏لرینه چاتدیلار.

بو اولای لاردان سونرا عاشیق علی مشکین شهرین اوچ آغاجلیغی «دستگیر» کندینه کؤچ ائدر کن او کندده حیات سوروب، و اوردا دا توپراغا تاپشیریلیبدیر، ایندی ده اونون قبری دستگیر کندی نین اهالی‏سی‏نین اینامیندا شفاعتلی بیر اوجاق سانیلیر، روحو شاد، یئری جننت، یولو گئدرلی، ساغ اولون، شنلیکلرله.

 

امامویردی سامانی کیم دیر

اعطای درجه هنری به «امامویردی سامانی»

شورای ارزشیابی هنرمندان، شاعران و نویسندگان کشور به «امامویردی سامانی» - شاعر و نویسنده پیشکسوت شهرستان کلیبر، نشان درجه سه هنری اعطا کرد.

به گزارش ایسنا، امامویردی سامانی متولد ١٣٢٥ در شهرستان کلیبر و رئیس انجمن ادبی حکیم نباتی این شهرستان است.

او تاکنون نه کتاب در حوزه شعر به زبان‏های ترکی و فارسی منتشر کرده و جدیدترین اثر خود به نام "سامانی غزل لری" را در دست چاپ دارد.

از آثار وی به "تای گؤز پیشیک"، "قاراداغ اولدوزلاری"، "سامانی دیوانی"، "تولو قوشی"، "شعر اجاقی"، "سلام بر حیدربابا"، "خیرداجا قارابالیق"، "سامانی غزللری"، و "دوشکون قارتال" می‏توان اشاره کرد.

مطابق مصوبات دولت و شورای عالی انقلاب فرهنگی، اعطای نشان درجه یک هنری به هنرمندان و نویسندگان، هم طراز با مدرک دکترا، درجه دو هم طراز با مدرک فوق لیسانس و درجه سه معادل مدرک لیسانس در دانشگاه‏های رسمی کشور است و دریافت کنندگان درجه از همه امتیازات مربوط به قانون مدیریت خدمات کشوری برخوردار خواهند بود.