ادبی چلنگ(2)
ائل اوغلو
چاغداش آذربایجان شعیرینده اؤزو آچدیغی جئغیر ایله یارادیجیلیغینی اوغورلا گئنیشلندیرن شاعیریمیز دوکتور اسماعیل مددی
اوصالو"اولکر" ین حاقیندا 24 ایل اؤنجه اونون ایلک شعیر کیتابینی اوخودوقدا، او چاغلار تبریز شهرینده تورکجه فارسجا چاپ
اولان دیرلی"ارک" هفته لیگینین13/7/1379 تاریخلی نشرینده«شاعیرلریمیزی تانیاق» باشلیقلی مقاله ده یازمیشدیم:« اؤتن
اون ایل عرضینده ایکی جیلد شعیر کیتابی چاپ ائتدیرمیش ، معاصر دؤوروموزون مدرنیته یه جان آتان شاعیرلریمیزدن اولان
اسماعیل مددی اوصالو (اولکر) اینجه خیاللی شاعیرلریمیزین بیری دیر. اورمو شهرینده آنادان اولوب، اورادا بویا باشا چاتمیش و
دوغما شهرینده یاشاماقدادیر. دئمک لازیمدیر کی، اولکر یارادیجیلیق ایللرینین داها دا احساسلی دؤورونده کلاسیزمدن یاخا
قورتاریب، یئنی شعیر فورمالارینی منیمسه مک ایسته میشدیر. او ایندی مدرن شعیر قالیبلرینده اثرلر یارادیر.اونون چاپ اولموش
اثرلرینین ملاحیضه سینده ، « اولکرین» اوغورلو گله جگینه اؤزو آچدیغی جیغیرلا یول چکیر. بیز بو استعدادلی گنج شاعیریمیزین
جسارتلی اولدوغونو اونون یالنیز شعیرین یئنی فورمالاریندا چالیشدیغیندان،، او یولدا یورولمازلیقدان،او یولا اینامیندان باشا
دوشوروک. او، اؤز شعیرلرینده همیشه بیر هومانیست فیکیرلی شاعیر کیمی گؤرونموشدور. ایلک اثری اولان« گونش تونقالی و
یالقیز بیتگی» آدلی شعیر توپلوسو ، گنجلیک ایللرینین ایلک تجروبه لرینی چکینمه دن اوخوجولارینین رای و محکمه سینه
قویموشدور.اونون شعیر دیلی آرینمیش سؤزلرین عاطفه لی و جذبه لی مصراعلاریندان عبارتدیر.
دوغما دیلیمیزی و اونون اینجه لیکلرینی شعیرلرینده قوروموش و باشقا دیللرین سؤزجوکلریندن فایدالانماغا یول وئرمه میش و
ایمکان اولدوقجا خاریجی سؤزلردن ساقینمیشدیر. خیال عنصرو اونون شعیرلرینده داهادا گوجلودور. او اؤز دؤورونون باجاریقلی
گنج شاعیرلریندندیر. دئمک ایستردیم کی او ائله کلاسیک قالیبلرده ده استعدادلی شاعیر دیر. آنجاق سربست شعیر فورمالارینا
اوغرامیشدیر.
بلکه ده دونیا ادبیاتیله آیاقلاشماق ، بیزی بو استعدادلی شاعیرین کلاسیک قالیبلرده اولا بیله ن شعیرلریندن اوزاق سالمیشدیر. او، هر
نه یازیزسا سربست روحو ایله اویغون اولان مؤوضولاردا یازیر. اونون شعیرلرینده گؤرونن قاباریقلیغین بیری ده، محتوالی
شعیرلرینده اولان ایماژلارین بدیعی فورمادا گلدیکلریندن عبارتدیر. «اولکر» فورمادا دا اؤزو اولماق ایسته یینه چالیشیر. او، اؤز
برکتلی عؤمرونون 30-نجی باهارینی یاشاییر.اونون سون اثری اولان «بویور آددیم آت»شعیر توپلوسونو اوخودوقدا، شعیریمیزین
جور به جور بعدلرده دییشیکلیک دؤوورنده اولدوغونو باشا دوشوروک. بیر داها یئنی اثرلرینین اوخوجوسو اولماق آرزوسوندا
یاشاییریق. الی قلملی اوره گی ایلهاملی اولسون..»
24 ایل اؤنجه یازدیغیم بو یازینی بیر داها گؤزدن کئچردییم اونا گؤره دیر کی ، دیرلی شاعیریمیزین حاققیندا اولان فیکیرموبادیله
میزی تکی بو گون یوخ بلکه اونون یارادیجیلیق عالمینین دونن ایله و گله جگینی آیدینلاشدیران بو گونو ایله اورتایا قویاق. یقین کی
ایندی 7- عنوان سامباللی شعیر کیتابلاری نین مؤللیفی، ائله جه ده بیر چوخ ده یرلی اثرلرین کؤچورمنی ، استعدادلی شاعیر و
ادبیات شوناس عالیم دوکتور اسماعیل مددی اوصالو "اولکر" حاقیندا اؤتری بیر باخیش یازماقلا اوخوجولاریمیزین فیکرینی و
ایسته دیگینی تامین ائتمکده باجاریقلی اولمایاجاغیق. « ادبی چلنگ» باشلیقلی یازیلاریمدا بیرینجی یؤن ادبیاتیمیزین آپاریحی
قوللاری و یوللاریله تانیشلیقدا دیرلی خدافرین اوخوجولاریله فیکیر موبادیله سینده اولماغیمیزدیر. بیز بو اؤتری باخیشیمیزدا، ادیب
شاعیریمیز «اسماعیل اولکر»ی اؤز یازدیقلاریندا و اونون درین دوشونجه سینده اولان کیملیک و اینسانلیق مضمونلاری داشیان
شعرلرینده تاپیریق. او کلاسیک شعیرمیزین اورتادا اولان داریسقال فضالاریندان اوزاقلاشیب و داها آرتیق یئنی فورمالاردا
یازانلارا قوشولوب و اؤزونون یاراتدیغی مئتود دا گئنیش اوخوجو گروپلارینا یازدیقلارینی چاتدیرا بیلیبدیر. اؤزو یازدیغی کیمی او
اؤز شیوه سیله مئیدانا گلمیشدیر . یقین کی،او ایللرده اونون بوی آتدیغی گنجلیک ادبیاتیمیزی آراشدیرساق «اسماعیل اولکر» ین
سون نسیللره ائتدیگی تاثیرلری فاکتیک اولاراق اورتایا چیخارا بیلریک . او شعیرلرینین قالیبلرینده اؤزل بیر مئتدود اولاراق
تثبیتلشدیگیندن علاوه داواملی بیر ماهییت داشییان مضمونچولوغوندا چاغداش سربست شعیریمیزده تمللریندن بیرینی یاپدی.میللی
روحوموزوداشییان و جیلالاندیران اؤزونه خاص اولان بدیعی مضمونلاریله ارزمئتددونو باشاریله ادبی محیط لرده یاشادا بیلدی.
اونون سیمولاری دا اؤزونه مخصوصدور. او، اؤزونه مخصوص رومانتیزملریله حماسی روحوموزو اؤزوموزه قایتارماغا و اونو
بیزدن اوزاقلاشمیش بیزه حاکیم ائتمگه چالیشیر. «اسماعیل اولکر» سوسقونلوغون ،قانی سویوقلولوغون مانقوردلاشماغین چاره
سینی شعیر سیلاحیله دؤیوشلرده اولماقلا علئیهینه قالخان بیر اوغورلو شاعیردیر.او بیلرکدن بو قایدانی اؤز اثرلرینده حاکیم ائده
بیلمیشدیر. یقین کی ،اعتراضچی ادبیاتین فورمالاشدیغی شرایطی یارادان شاعیرلر اونون عؤنصورلرینی ده توپلومون و ادبی
محیطین ایستکلرینه اویغونلاشدیریرلار.
بیز « اسماعیل اولکر» ین شعیرلرینه حاکیم اولان حماسی روحو اونون یاشادیغی ادبی محیطین و توپلومون یاشادیغی هیجانلاردا و
رومانتیک آرزولاریندا گؤروروک. منجه بو حماسی روحون جانلی شاهیدلری کیمی اونو گونده لیک حیاتیمیزدا لمس ائدیر و اونون
اجتماعی دالغالارینین دا شاهیدی اولوروق. یقین کی ادبی یارادیجیلیغینین یئتگینلیک ایللرینی یاشایان شاعیریمیزین ادبی یولو گله
جک ایللرده اؤز گنج ایزله ییجیلرینین بیر چوخونون یارادیجیلیق یولو دا اولاجاقدیر. آذربایجانیمیزین و ائله جه ده ادبیاتیمیزین
وورغونو اولان استعدادلی شاعیریمیز« اسماعیل اولکر»یاشادیغیمیز ایلین مرداد آییندا بارلی بهرلی عرمرونون55-نجی باهارینی
آرخادا قویدو. شعیریمیزین پارلاق سیمالاریندان اولوب، ادبیاتیمیزین و میللی وارلیغیمیزین کئشیکچیلریندن اولان اورمولو
شاعیریمیزین 55 ایللیگینی اورکدن تبریک ائدیر، داهادا باشاریلار و اوغورلار دیله ییرییک.
مرداد -1403
دکتر اسماعیل مددی شاعر، یازیچی و علمی هیأت عضوو
محرّم پریزاد
1357 بهمن انقلابیندان بیر نئچه ایل سونرا، توی- دویون، شادلیق ایلَنجه‌لری و چال- چاغیرلی مراسم‌لر یاساقلاندی. گئت- گئده بو
مراسم‌لر زئرزمیلرده، سرداوالاردا گیزلیجه کئچیریلیر، چالقیچیلار چالقی آ‌لت‌لرینی و اوزانلار سازلارینی گیزلتمه‌ده ایدیلر.
بو ایللرده گاهدا بیر، گئجه‌لری رحمتلیک اؤیرتمن و عاشیق علی واحدی‌نین سازینی- سؤزونو دینله‌مک اوچون، آز سایلی بیر
نئچه نفرله بیرلیکده، پنجره‌لری پتولارلا پرده‌لنمیش ائولرده بیر یئره توپلاشیردیق. رحمتلیک عاشیق درویشین شاگردی اولان
علی واحدی، اورمیه مکتبینه باغلی اولان عاشیق هاوالاریندان 70-ینی داها اوستالیقلا چالیر و گؤزه‌ل سسی ایله ده اوخویا بیلیردی.
عاشیق درویشین اؤزو ده او گونلرده، سیندیریلماسین دئیه، صدف لی و قیمتلی سازینی علی واحدییه تاپشیرمیشدی. علی واحدی بیر
گون نگران حالدا منه چاتدیردی کی، قورخورام اوستادین سازی اَله کئچه، سیندیریلا و من اوزونه باخا بیلمه‌یَم، آرخایین بیر یئر
سوراغیندا وارسا، اورادا ساخلاتدیراق، گئجه‌لرین بیرینده سازی آپاردیم و بیر ایلدن چوخ هئچ بیر کیمه بیلدیرمه‌دن ساخلادیم تا
کی، قیش فصلینده عاشیق درویش میاندابداکی اوغلونون ائویندن سولدوزا گلدی، بیزه و عباس صمدی دوستونا قوناق اولدو.
گئجه‌لرین بیرینده، اَل آیاق چکیلندن سونرا، چاغریلمیش قوناقلار عباس صمدی‌نین ائوینه گلدیلر. ائو دامی‌سی‌نین دولوسو دیب
دیبیش اوتورموش قوناقلار اوچون عاشیق درویش ساز چالدی، اوخودو و سحر ایشیقلانمامیش من و صفر رضایی ایله بیرلیکده
سازینی ائوینه آپاردی. یول اوزونو آیاقلاری آراسیندا گیزلتمیش سازینی پالتووو ایله باستیرمیش عاشیق درویش دئییردی، اگر
ماشینی یوخلاسالار، دئیرم آیاقلاریم اوشودوغونه خاطر پالتووومو اوستونه سرمیشم. و بئله‌لیکله هئچ بیر سورغو- سوآلا راست
گلمه‌دن اونو اورمیه‌ده زنجیر خیاوانینداکی ائوینه چاتدیردیق.
محرم پریزاد ایله آشیق واحدی
بیر گئجه علی واحدی‌نین ساز مجلسینده، میرعباس بزرگ امینین بؤیوک اوغلو ایله تانیش اولدوم کی، دوستلاری‌نین ائوینده قوناق
قالیردی. علی واحدی منه دئدی: بونو ائولرینه بیز آپارمالیییق و او گئجنین صاباحی گونو علی واحدی، من و اوچ نفر اونون یاخین
یولداشلاری ایله بیرلیکده اورمیه‌یه یوللاندیق و میرعباسین ائوینه چاتدیق. ائوه کئچدیکده کؤینگینی چییینینه سالمیش، دؤرد
دؤوره‌سی یئره سریلمیش کاغاذلارلا دولو، بیر اَل میزی‌نین آرخاسیندا یازیب پوزماغا مشغول اولان و بیزه اعتناسیز باخان میر
عباس بزرگ امینه ایلک نوبه اولاراق گؤزوم ساتاشدی. سلام وئریب ایچری کئچدیک. او، سلام آلمادان و خوش گلدین ائتمه‌دن یئنه
میزینه دؤندو و یازماغینا دوام ائتدی.
رحمتلیک میر عباس بزرگ¬امین
بزرگ امینین اوغلو قرار ایدی بیزی آتاسی ایله تانیش ائتسین، اما بورادا اوتانجیندان بیلمیردی نئیله‌سین، تاکی بیر آلبوم گتیردی و
یولداشلارینی آلبومداکی شکیللره باخماقلا مشغول ائتدی. من اونلارا قاتیلمادان اینجیکلی-اینجیکلی هله ده آیاق اوستونده دایانمیش
قالیردیم و بورانی نئجه ترک ائتمه‌ییمه فیکیرلشیردیم. تا کی قفسه‌ده‌کی کتابلارین آراسیندان لاتین الیفباسیله یازیلمیش بیر قرآن
شرحی گؤتوردوم و اونو واراقلاماغا باشلادیم.
آلتدان آلتدان منی سوزَن بزرگ امین:
- او کتابی اوخویا بیلمزسن، قوی یئرینه!
- کتابی یئرینه قایتاردیم و اَللریمی آرخامدا داراقلایاراق آلبوما باخانلارین باشی اوستونده دایاندیم.
- بورا باخ گؤروم، اصلاَ سن کتاب اوخویانسان؟ دئدی.
- اونا دؤنمه‌دن، پرت پرت اوخویا بیلرم. - دئدیم.
- هانسی کتابلاری اوخویوبسان؟
- چوووخ.
- خواجه‌ی تاجداری اوخویوبسان؟
- سن بیندیغین او کتابی منده اوخوموشام اما او ائله بیر کتاب دئییل، سندسیزدی، یاری ناغیل، یاری تاریخدی.
- حمزه اصفهانی‌نی نئجه؟
- اونو دا اوخوموشام، او دا اولکی کیمی!
او هر نه کتابین آدینی چکیردی سه، شانسدان من اوخوموشدوم اونو، تا کی دئدی:
- سن نه کاره¬سن؟
- من هئچ کاره‌یم!
- یوخ ایسته‌ییرم بیلیم.
- من جاواب وئرمه‌دیم. تاکی آشیق علی واحدی دئدی: او اؤیرتمندیر.
- گل بورا گؤروم! دئدی.
- اونا دؤنمه‌دن، گلمیرم. دئدیم.
- سنه بیر سؤزوم اولاجاق! دئدی.
گئتدیم و گؤستردییی یئرده اوتوردوم و دینمه‌دن اوزونه باخدیم.
-اوغلوما پرت اولموشدوم، چونکو بیر نئچه گوندور ائودن آیریلارکن بیزی خبرسیز قویوبدور. او هر یئردن و هر نه‌دن دانیشیر،
اؤز ادبی چالیشمالاریندان خبر وئریر، تا کی اوره‌ییمی اَله گتیرسین و من دینمه‌دن اونو دینله‌ییرم و گینه ده اورادان اوزاقلاشماغا
چالیشیرام.
- یولداشلارین یوخ! اما سن هر زامان بورایا گله بیلرسن.
- گلیم، سن ده سلام آلمایاسان، کتابینا باخماغا ایذین وئرمییه‌سن. ائله¬می؟
- یوخ! بو اولایلاری اونوتمالی‌سان، بیر آزجا من تند گئتدیم. دئدی.
او گون بزرگ امین کؤنلومو آلدی، منی سیناییردی‌سا آرامیزدا دانیشقلار اولدو، چَکیشمه‌‌لر برکیشمه‌یه چئوریلدی. بیز اورادان
آیریلدیق اما گل گئت‌لی دوستلوغوموز او گوندن باشلاندی. بزرگ‌امین حافظه‌سی ایتی اولدوغونا خاطر، اؤزلویونده بیر سیّار
کتابخانایدی.
بو عایله‌وی گل گئت‌لرین ایچینده و بزرگ امین ائوینده، او گونلرده اورتا مکتب اؤیرنجیسی اولان و بو گونکو شاعر، دیلچی،
یازیچی و علمی هیأت عضوو و اولکر انتشاراتی‌نین مُدیری و تؤمر کلاسلارینی اداره ائدن دکتر اسماعیل به‌ی مددی ایله
تانیشدیق. او زامانلار آز یاشینا باخمایاراق گؤزل و درین معنالی شعرلر یازیر، یاردایر و گؤزه‌ل بیانی ایله ده اوخویوردو.
بزرگ امین، کؤچوردویو چوخلو کتابلاری و یازیب یاراتدیغی اثرلری چاپا یئتیره بیلمه‌دن حقه قووشدو. تأسف‌لر اولسون کی بو
گونه قدر اونون اثرلری چاپا گئتمه‌یبدیر. (13/3/1377)-ده، دکتر زهتابی و بیر نئچه آدلیم شاعر، یازار و چنگیز مهدی‌پور کیمی
هونرمندلرین حضورو ایله بزرگ امینین اؤز ائوینده قورولموش یاس تؤرنینده جناب دکتر مددی ده گؤزو یاشلی چیخیش ائتدی و
اوستادی‌نین حقینده شعر اوخودو. او گونلردن بری دکتر مددی ایله بیزیم دوستلوغوموز و ادبی ایلگیمیز قیریلمادان دوام
ائتمه‌‌ده‌دیر. اونون اؤزونه مخصوص سبکده یازیب یارتدیغی و نشر ائتدیردیغی دولغون معنالی شعر کتابلاری، کؤچورمه‌لری،
ادبیات سئور انسانلارین دقتینی چکیر و تلگرام کیمی کانال‌لاردا، یازیلارینی اوخویانلاری چوخدور.
دکتر مددی(اولکر) جنابلاریندان بو گونه قدر بیر نئچه شعر کتابی نشر اولونوبدور: 1- گونش تونقالی، یالقیز بیتکی. 2-بویور آددیم
آت (قوی). 3- بیر سالخیم دان یئلی. 4- منی باشدان یارادان. 5-علی کمالدان کؤچوردویو قوجا ملا نصیرالدین اورمودا عنوانلی
لطیفه‌لر و سائیره...
بورادا اونون شعرلریندن بیر نئچه‌سینی بیرلیکده اوخویاجاغیق:
«بویور آددیم آت» کتابی، 75-نجی صفحه‌دن:
"بورانی سئویرَم"
بورانی سئویرم
بورانین
دونوق چایلاری اوزَرینده زوی گئتمیشم
قیزلاری ایلا
قار گولله اوینامیشام
اسیرگه‌مَز پینارلاری باشیندا
قوووتماجین یئه‌میشم
دوغراماجین یئه‌میشم.
*
بورانی
توخوم چیتدایان گنجلری ایله سئویرم
قهوه‌خانالاریندا
گول- گول اوینایان اوغلان‌لاری ایلا
تاوان‌لارین قیراغیندا چوروین گؤیرچین‌لری ایله
چرچیلرین
یامسیلایان اوشاقلاری ایلا
دیلنچیلری ایله
دربت‌لرین آغزیندا
گؤی سئچَن آروادلاری ایلا
اؤز- اؤزونه دانیشان انسان‌لاری ایلا
بورانی
سئویرم!
*
بورانین زنگین
اَن یوخسول کوچه‌لری
قاریش
قاریش
آددیم‌لاریملا تانیش!
شعیرلریمین یاری‌سی
دیزیم اوزَرینده
پیلله‌لری‌نین اوستونه قویولاراق
یازیلمیش!
...
بولودلاری چَتیریم
اولدوزلاری یورقانیم
گؤل‌لری گوزگوم
بیتگیلری
عطیریم...
ایسته‌مک!
- فلگین اَن یاساق سؤزو-
اوزون صف‌لرده آغیز قوخولارین ایسته‌مک
یوخسول اوشاق‌لارین
سؤیوش‌له دیل آچماسین
ایسته‌مک
آراچی‌سیز
ووروشما حسرتینده اولان
اوغلانجیق‌لارین ایسته‌مک
قوجا پورتاغالچی‌نین
پاسبان یومروغو ایلا سینمیش اَنگین ایسته‌مک
«بسم‌الله» یارپاغی
دیل‌لری آلتینا قویان محصل‌لرین
ایسته‌مک...
گزمه‌لرین فیشقالاری...
خیرسیزلارین
قاچمالاری...
وطنیمی...
وطنیم!...
*
بو تورپاقدا
آیاق قالدیریرام
آنام
بو توپراقدا یاشیر
وطنیمدن
پَتَک‌دن شیرین بیر قیز سئومیشم
حسرت‌لریم‌له گولوش‌لریم
بو اؤلکنین
یاماجلاریندا
آغاجلاریندا
اوزوم‌لرینده...
گئجه‌لر یاری‌سی خیاوان‌لارین گزیرَم
وطنیمین
اوشاق‌لارینا شعیر اوخویورام
وطنیمی
سئویرَم
***
«منی باشدان یارادانا»، ص 28، 54 و 62-نجی صفحه‌لردن:
بیر ناغیلدیر یاشام
بعضاً ایستی بیر قوجاق قارانلیغیندا...
ائشیدیلَن
ائشیدیلیب یاشانیلان بیر ناغیل،
دینلندیکجه داها شیرین‌لَشیر...
بیر دایاز گؤز قیزدیرما،
بیر قیسا یاتار- اویاقلیق‌دیر حیات!
بو قیستالیق بیتینجه
او دایازلیق
بیر آز درین‌لَشیر...
*
ایش بئله گتیردی بو دؤنه!
آلنیمیزین تَری
اَلیمیزین قاباریلا تارلا بسله‌دیک
شاختا گلیب ووردو
وورونجا دا سولدو!
ایش بئله گتیردی بو دؤنه!
باشیمیزین دیکی
اوزوموزون آغی ایلا انسان بسله‌دیک.
«خون» گتیرَن‌لره «خان»،
«بی!» دئییله‌جکلره «بَی» دئییلدی!
دئییلینجه ده بئله اولدو!..
اولان اولدو
کئچَن کئچدی
ایش بئله گتیردی بو دؤنه!
*
هر کس ایسته‌دییی یئردن یولونو سالسین آنجاق
قارا تخته‌دن کئچَر آیدینلیق یولو
قارا تخته باشیندان!
بایراق
قارا تخته‌دن کئچیلمه‌یینجه تیکیلمز.
گول
سو،
قارا تخته لال‌لیغیندان، آچیلار دیل!
آنا یولا، آنا دیلدن چیخار.
گول
توتقون کؤنول
دیل
باغلی انسانلیق قاپیسینی آچار!
سونرا قوشولار شرقیلر!
و...
دونیانین اَن گؤزل آهنگی
ایلان بوغازیندان چیخسا بئله، مدرسه زنگی...
استاد دکتر اسماعیل مددی(اولکر) جنابلارینا اوزون عؤمور، بؤیوک نائلیت‌لر دیله‌ییریک و سون اولاراق اونون «بویور آددیم
آت» کتابیندا گلمیش بیر بایاتی‌‌سینی بیرلیکده اوخویوروق:
«بیر آز اوتوراق یاتاق
مئیی قورتاراق یاتاق
باشین منیم قوینومدا
آییی باتیراق یاتاق».
حؤرمتله محرّم پریزاد (سورگون)
12/ 4/ 1402
اسماعیل مددی-اولکر
بهرام اسدی
بهرام اسدی ایله دوکتور اسماعیل مددی "اولکر"
اولکر تخلص ائدن اورمولو شاعر دکتر اسماعیل مددی جنابلارین گنج یاشلاریندان تانیمیشام. اونو تانیدیغیم زماندان بری او هئچ
زمان شعردن و ادبیاتدان آیریلمادی. یازدی، یاراتدی، اثرلرین چاپا وئردی، انجمنلره، قورولتایلارا، کنفرانسلارا قاتیلدی.
دیلیمیزی، ادبیاتیمیزی سئودی، سئودیردی. ائلیمیزین، اوبامیزین قایغیسین چکدی. نیسگیلین ائله‌دی. یادلارا، یابانجیلارا
کوکره¬دی، شیغیدی، اود-آلوو پوسگوردو. تورپاغیمیزا-وطنیمیزه گؤز تیکنلره تورپاغین اوستونده یوخ، آلتیندا یئر گؤستردی.
اونون بو گؤستریشی دیللره دوشدو، شعارلارا چئوریلدی. قیلاووز اولدو.
...
آت دؤشوندن
ايت ديشيندن آلديق سنى
سنى يئنيدن دوغدوق عزيز شهريم
سن
يئنيدن دوغولدون كيشى بطنيميزدن.
و سونرا ايليكلريميزه ايشلتدين
بو ياسانى هايقيراراق:
- نه قدر وارسا گلسين
يوردوموزا گؤز تيكن
چاغريلماميش قوناق!
توركوك
قوناق سئوريك!
تورپاغيميزين اوستونده ده اولماسا
آلتيندا يئر وئره بيلريك.
وطن موضوعسو و دیل مسأله¬سین اسماعیل اولکرین قلمیندن داها فرقلی دینله¬مک و دویماق ممکندیر:
وطن بويدا بير مهتاب روحوسان!
سيرغان
آى پارچاسى
بويونباغين
اولكر.
دنيز بويدا بير ايشيق دالغاسى
چارپيلديغين؛
سحر...
-
سسين
بير اكسير كيمى
هر ديله دامينجا ده¬ييشير.
سن
آذربايجان توركجه¬سى¬سن
...
آذربایجان روحو داشییان اسماعیل اولکر اونو بو دامغا ایله سوسدورماغا چالیشانلارا نه ده صلابتلی جواب وئریر:
مين ايللردير آنام "هجر"
منى قوربان دئييب تورپاغينا اوغلوم!
فقط -سانجيلى-سانجيلى
گورا گؤتورمه¬ليسن
اوفوقه سانجاقلى
اولكرين آخماسينى!
قانيمين آخماسينى
هر زامان زمزمه ائت! زمزمه!
من
بو يوردا آخديراجايام،
اؤز تورپاغيمدا
گؤرمك ايسته¬ييره¬م
"زمزم"ين آخماسينى!
"چى"
"چو"
قويروغو
تولكو ياراشيغى!
من
نه توركچويم
نه آذربايجانچى!
من،
"عمادالدين نسيمي"نين نتيجه¬سى
و "قورد اوصالى"نين نوه¬سى
بير شامانام!
من،
چيلخا توركم گئده!
تئيخا آذربايجانام!
دگرلی شاعر و اولوسونون وورغونو اسماعیل بگ اولکر حاقیندا یازماق چوخ دا آسان بیر ایش دگیل. اونون اثرلریندن سئچیب
اونلاری قابارتماق اولمور. اونون اثرلرینین هامیسی قاباریق و هامیسی گوندمده اولان اثرلردیر. اسماعیل مددی وطن سئور دگیل
وطنین اؤزودور. آذربایجانچی دگیل آذربایجانین اؤزودور. وطن، آذربایجان، آنا دیلیمیز اونون قلمینده دیل آچیر، دانیشیر،
سؤیله¬ییر، بویلاییر. اسماعیل قارداشیمیزین اثرلرینین اوخوماسین دوستلاریمیزا اؤنریب اسماعیل بگه داها آرتیق باشاریلار و
توتدوغو یولدا داها آرتیق اراده و صلابت آرزو ائدیرم. ساغ اولون
شاعر مجنون ، شعر ليلى دير
سمیر کهیه اوغلو (عراق تورکمن شاعیری)
شاعرين شخصيتيند ن قونوشورساق شاعرين ديل ايچره بوغولان سوزجوكلر ﮔيزله ديغى آرزولارينى آﭼيقلاياراق دوياريز. هئيهات
ﭼوخ اوزاقلارا اوغراشييور. شاعر بيلديگينى خلقه كوسترمه كدير شعرين آﭼيق اولماسى ادبيات ﭼرﭼيوه سينده ﭼاغداشليق ﮔوروشو
ﮔورونمه كده دير. هنوز مكمل بير مجموعه ده شعر حاضر صاف بولاغدان ﭼيقى ويرمك دولايسيله ادبياتين ان زنگين دوشونجه سى
وثروه تيدير. شاعرين قلبينه ان ياقين سيوﮔيليدير. بودا شاعرين ذكاسينه دليلدير شاعرين غالبا فكرى فلسفه يه اوغراشير.مخلص و
عارف بو وصفلرى بولويوروز شاعرده. نهايت شاعر بير اماج اره كيدير.كندى ياشام دويغولاريلا سئوﮔى سورودورمكده دير هر
زمان يورغون دوشونمه سى تك سببى جوشقون جوشقون قايغيلار ياراديير. او حيس دييه قلبده قالى ويره ر.وهيج بير زمان واقعدن
نفرت ايتمه ز ﮔرﭼك شاعر بودور.شاعر دورت هجه ده ياپيلان بهالى بير سوزجوكدور بو كليمه يى ايضاح ايتمك ايجين ادبى اسلوبلا
اﭼيقلانماسى ويا ترجمه سى بير دئيل بلكيده يوزلرجه كتاب حالينه ﮔتيره بيليريز.قاﭺ مفكوره لر ويازارﭼيلار شاعر اوزره منطق
براقديلار بنده اونلار كيمى شاعر ده نيله ن انسانى
تفسير ايده جكيم كندى بيلكيمجه ،شاعر سوزجوكو اصلا دورت هجه دن ياپلميش شعر باغجه سنين باغوانيدير.شاعر سوزجوكون
پارﭽالارساق دورت پارچه ﮔوره ريز.
بيرينجى حرفى{ش}يعنى شمس اوقونور..
ايكنجى حرفى{أ}يعنى ادب ده نيلير..
اوﭼونجو حرفى{ع}يعنى علم ساييلير..
دوردونجى حرفى{ر} رسول ديمگدير..
شاعر بير كيشى دئيل شاعر دورت شخص ايله اورتاق اولان بير مركب دير اداء اسلوب شعرده ن دوغان بير عباره دير. سانكى
شاعر شعرى ياراتميش شعرده انلام طاشماق كندى شاعرين تك صاحبى دير. شعر كليمه سى شاعرين ايجينده دوغوب بويوموشدير
منجه شاعر مجنون، شعر ليلى دير. هر هانكى ديلده يازيليرسا شعر شعردير {خالص}ين كندى يازديغى شعرلر ياپديغى تخميسلرينده
ن داها داها پارلاق ساييلير تكنيكلى تخميسلر كلفتلى اولوب تخميس ايتديگى شعرلرين سويه سينه اولاشماقدادير. ديل باقميندان تورك
ادبياتين قوه تلى تاثيرى التيندا قالان خالص عينى زماندا فارسجه ادبياتا تاثير اولموشدور و فاضلاجا قاپيلميشدير كى بو سببدن
شعرلرينده ييرلى شيوه نين ايزلرى پك ﮔورونمه كده ديبر شعرلرينده. ياراليغانميش شاعر ميز حسين علي مبارك اوغلو ايله ﭼوخ
صميمى دوستلوغوم اولدوغو ايچين بير ﮔون بيله اوتوروب صحبتله شيرديك شعر اوزره شاعر كليمه سينى تفسير ايده ره ك شاعر نه
ديمك اولدوغونو بنا انلاتميشدير اﭼيقلاميشدير.شاعرميز طوز خورماتو تابلوسوندا شعر اوزره شويله يازميش:
اود ايجينده كوكه ره ن ﮔــول شاعردير
نور بايداغين قالــــديران قول شاعردير
ﮔيولينى ايده ن خلقه دوز يول شاعردير
نه تكيم آغ كــــــــــــاغد اولوب قلمجين..
بويله جه حر شاعـــــــر اولوب المجين..
بورادا رغم حزنلره كده رلره قارشى كوتومسرليكلرى داغيتماق ايجين ايميسر ﮔونلره دوام ايتمه لييز. شاعر المينى امله دونده ره
بيلمه سه شاعرليغى ضعيفدير. سون اولاراق شاعرين ايكى پارجه ميصراعيندان اشاغييا الييوروم:
شعر بير باغدير ﮔوللرى صولماز
حيات شاعرى قـــوجالماز ئولمه ز
تنقيدليغ ايشلرده چاليشانلار ألَّبت ده بونو ايى بليرلر تنقيد ايشلري يورغونلوق و دقت ايتمه ك ديمكدير أدبسل ساحه
سينده آياق باصماق و امضالار أتماق ديمكدير هربير قولپوندان ياپشماسى گره¬كير.. باشارلار ديلريم شعر يازان كيمسه¬لره
وتنقيدﭽيلره حؤرمتلريم سوناريم پارلاق بير ييلديز كبى سيز سيزه لايق هر دويغوسال و شعرسال سوزجوکلره... سون اولاراق عراق
توركمنلرين طوز خورماتو دا ياشايان بويوك استادميز يازار الشتريجميز شاعر على معروف اوغلو شعرى بؤيله تفسير ايتميش: سوز
اوستاسى / ﮔؤز اوستاسى / ساز اوستاسى..!! سوز اوستاسى تانرى ويرﮔيسى / ﮔؤز اوستاسى رسام ﮔوردوغونو باشقا¬سى
ﮔورمه¬ز / آما ساز اوستاسى شارقى وموسيقى اويدورمالى..
****
سمير كهيه اوغلو
ايسته¬رسن
ايسته¬رسن..
ايسته¬ر¬سن شاعر اولماق
شعر قاپوسينى دؤيمه¬دن
ديلسيز اولما..!
وزن قافيه دن چيخما
اته يينه ياغدير آلين تريله چاغداش سؤزجوكلرينى
آﭺ كتابلارى اؤيرَن
كؤيلره اؤزﮔورجه اوچوشونا
صاقين غرورلا چوخ تلسمه...
دئمه من شاعريم..!
دئمه من اؤلَن شاعرلرين ساققيزنى چئينه¬ييره¬م
اؤلولر ساققيز چئينه¬يير
{ائل اوغلو}نين ميراثى سايلير..!
بونين حتما فرقنداميسين..؟
سرحدلر هامسى سنين اولسادا
فيزا آلمادان شئعر سرحدينه ﮔيره مسين..!
ايسته رسن ..
شاعر اولماق
خياللارى توپلا
دويغولارين اعتباريندا قال..
مين بير بولاقين غم سينه سينده
شعر آغلاماغين ﮔليرسه ده
ساخلا ﮔؤز ياشلارينى
ايسلاتيرما تبريزلى رؤيالارينى
ديكسينتيرمه شاعر اؤلولرى
آيدينليق قاناتلارينا
شعر باغلا..
هر سطير باشى
بير نقطه قادار آغلا..
مقبره الشعرا خارطه سينده
ﮔؤز ياشينى ﭽاغلا..
نهايت فلسفه نمازيندا ايكى ركعت شعر اوخو..!
داها بير رومانتيك.!
بير داملا ياش قوى قالسين
كيرپيكلرين آراسيندا..
تعريف ايتسين شاعرليغين
دانيشماغا ديل آﭺ
ديلسيزلرين احتياجى وار بو ﮔون
هامييا شعرده پمبه بير يول آﭺ
قويما كلاس آغاجلارين ياپراقلارى سارالسين
باهار عؤمرون ﭽيجه يئنه
خزان موسيمينده بلبللر آغلاسين
حاياتين سونونجو نقطه سينى قويمادان
اوجا باش داغلارين كوكسونده
باياتلارى سه سله نتير
بلكى ده ﮔونل صبر ايله يير
حسرتده بوغولان
غريبه سئوﮔيدن
حؤزونلر ﮔولكه له نير اؤره يين ايجريسينده..!
شعرينى باهارلى خياللارا ايليشدير
شهريارين باشى آلتينداكى
ياستوغا دونده ر.
يا..(بو قفس ده اوچدو بلكه)نادرالهى كتابينى..!
آل بير داها تكرار اوخو..!
ايسته رسن عاشق اولماق..
سيگارئت قدحلرده بول كندينى.
يا..بكله آدينى قويسونلار سرسرى.!
يا..سنى قيد ايتسينلر مجنونلار ده فترينده آدينى قازسينلار.
يا.. سوكوتلوغوندان اوز عصرينده ياشا..
سن احواليندان خبرين وارمى..؟!
محنته دايانماسين سئودادان
مشقتلره كوجون يوخدو فرهاد كيمى
نسخه طبق الاصل اولامازسين..!!
ايسته رسن عزرائيل اولماق
ديليمدن آل روحومو..
يا.. اعتذار ايت تانريدان..!
ايسته رسن قارانليق اولماق
آچما گؤزلرينى أبديته قادار
يا.. گئجه لردن صباحلارا طلاق گونده ر..!
ايسته رسن گوناها گيرمگ
بو شعرى اوقوركن تانريا باخما.
يا..اؤره يمه باستديغين خنچرده
اينتحار ايله..!!
525-ci qazet- TANIYAQ və TANIDAQ
Doç. Dr. Esmira FUAD Şükürova ilə İsmayıl Mədədi Osalı (Ülkər)in danışması
س: شعیر سیزین اوچون ندیر، مشغولیت، یوخسا احتیاج؟
ج: بونو اصلینده بئله ده سوروشماق اولار کی شعیر ندیر؟ منجه شعیر یاشامین تام اؤزو و توم (بوتون) اؤزودور. شعیر، هونرلردن
بیری دئییل، شعیر هونرلرین هامیسینی قاپسامی ایچینه آلان بیر تانریجا‌لیق‌دیر. یارادیجیلیق محصولو دئییل، محصول دئییل،
یارادیجیلیقدیر. بیرینجی یارا‌دانلا واسطه‌سیز ایش بیرلیگیدیر. دیل آراچیلیغییلا گؤرونه بیلن بیر گؤرونمزلیکدیر. بوتون گؤرسل و
ائشیتسل فاکتورلاری به للی و سئحیرلی بیر فورمول ایله بیر آرایا توپلادیقدان سونرا یئنه ده سئهیرلی بیر ایکسیرله اورتایا چیخان
بیر تانیمسیز و افسانوی و جانلی بیر وارلیق‌دیر... شعیر بئله بیر شئیدیر و اونا یئتیشمه‌یه چالیشماقداییق... بیر سیرا
چالیشما‌لاریمیزدا بونا یئتیشه جییکمی یئتیشه بیلمیه جییک می؟ زامان گؤستره‌جک. بو، جاندان چالیشمایلا بیرلیکده بیراز دا شانسا
باغلیدیر دئیه دوشونورم. منیم اؤزل، عائله، توپلومسال و سوسیال و ایش حیاتیم بئله، هامیسی شعیر مئحورینده دؤنور...
س:ایلک شعیرینیز نئجه یاراندی؟
ج: اؤزومو بیله‌لی قافییه‌لی سؤزلردن و سؤز بیرلشمه‌لریندن خوشلانار، هنک اولسون، گئرچک و جدی دانیشیقلار اولسون دئییله
ن سؤزلره عینی قافیه ایله جاواب وئرردیم... بو دا اطرافیمداکیلارین خوشونا گئدردی و من ده بیلمه‌یه بیلمه‌یه تشویق
اولونورموشام دئمک... اون بیر باشلی عائله‌میز کیتاب اوخویان و تام آنلامییلا ال دیمه میش و آسسئمیلاسیایا اوغرامامیش بیر
تورک-آذربایجان عایله سی ایدی... ائویمیزین موسیقی‌سی رشید بهبودوف ایله مصطفی پایان‌لار ایدی و ائویمیزین کیتاب رفیند‌ن
حیدر بابایا سلاملا علی تبریزلی‌نین کوروغلو کیتابی وب. اسکیک اولمازدی... ایران-ایراق ساواشیندا قارداشیم داغ‌دان آشا‌راق
تورکییه‌یه کئچمک و اورادان دا آوروپایا گئچمک ایستییردی... من او زامان کوروغلو کیتابی‌نین همن همن بوتون بویلارینی ازبر
ایدیم... قارداشیملا وئدالاشارکن 13-14 یاشلاریندا بیر اوشاق ایدیم... اونو داغ اتیینده سون اولاراق قوجاقلاییب یولا سالاندا یامان
آغلاماغا باشلادیم... ائله کی یانیمداکی باشقا قارداشیم بئله منی اوووندورا بیلمیردی... داغ اتییند‌ن اورموداکی ائویمیزه قدر 60
کیلومئتر لیک بیر مسافه آرا وار ایدی... دؤنوش یولوندا دیلیمین آلتیندا کوروغلو‌نون بیر شعرینی تقلید ائده‌رک بئله آغلایا‌راق
میزیلداماغا و سؤز قوشماغا! باشلادیم:
آیریلمیشام قارداشیمدان
داغلار قوینوندا- قوینوندا
عزیز دوستوم، یولداشیمدان
داغلار قوینوندا - قوینوندا
*
گئتدیکجه سوفرا خیردالیر
گئدن گئدیر، قالان قالیر
آیریلیق باخیب سیرتالیر
داغلار قوینوندا -قوینوندا
*
سینمده چیرپینیر اورک
نه ایستیرسن بیزدن فلک؟
بابک کیمین دورماق گرک
داغلار قوینیندا- قوینوندا
...
بو، منیم ایلک قارایازیم ایدی... بو، و بوندان سونرا 4-5 ایل ایچینده یازدیقلاریمین هئچ بیرینی چاپ ائتمه میشم. بو ایلک
چالیشما‌لاردان سونراکی اولایلاری و منیم اوزومه شعیر دونیاسی‌نین قاپیسینی آچماغا کمک ائدن حادثه‌لر چوخ ایلگینج و اوزون
اوزادیدیر... اونلاری بو گونلرده یازماغا باشلادیغیم ``خاطیرلریم``ده یازمیشام...
س: مودئرن شعیر دئدیکده نه دوشونورسونوز و سیز هانسینا اوستونلوک وئریرسینیز: کلاسسیک اوسلوبا، یعنی عروض وزنینه،
هئجا وزنینه، یوخسا سربست شعیره؟
ج: باخین! بیر اثر یا یازی یا بونلارا بنزر هر نه یا شعیردیر یا شعیر دئییلدیر. بو قدر. یوخاریداکی آدلارین هئچ بیری اؤنملی
دئییلدیر. هئچ بیرینین او بیرسینه اوستونلویو یوخدور. هر بیری بیزیم بیر بالامیزدیر، عائله فردیمیزدیر. بیری قیزیمیز بیری
اوغلوموز بیری آتامیز بیری آنامیز کیمی... تکی شعیر اولسون. قالیبی اؤنملی دئییل. من زامانیمیزین و گونئی آذربایجانین اؤزل
شرطلری گریینجه سربست شعره چوخ آغیرلیق وئردیم. ائله کی بیرچوخ آدام منی تعصوبکئش سربستچی شاعر اولاراق بیلر...
اویسا کی بئله دئییل اینانین! من قزل (غزل) دلیسی، قوشما دیوانه‌سییم! آنجاق ساغلام و تام آنلامدا قزل و قوشما! بونونلا یاناشی
سربست شعیرده بیر عؤمور دیرسک چوروتموشلوگوم وار! بو دا او دئمکدیر کی چوخ سئویرم سربست شعری... منجه اورتایا
قویماق ایسته دیگین ``گؤزللیک``، هئجا و عروض قالیبلرینه سیغمازسا سربست قالیبینده سونما‌لیسان! بو دا بو دئمکدیر کی، او
ایکی قالیبدا دا تام آنلامییلا اوستالاشدیقدان سونرا سربست یازما‌لیسان! زمزم سویو کیمی آخیجی ذؤوقون و قریحه¬ن اولدوقدان
سونرا، دیلین ان اینجه آیرینتیلارینی ایچ ائتدیکدن سونرا، کلمه‌لرین قوخولارینی، رنگ‌لرینی، دادلارینی، چکیلرینی وس.
اینجه‌دن اینجه‌یه بوتون کلاسیک ادبیاتینی و فولکلورونو وب. ایچینه سیندیردیکدن سونرا سربست شعیر یازما‌لیسان. آنجاق نه
یازیق کی توپلوم و توپلومون اؤنده گلن‌لر‌نین چوخو بئله دوشونمور... نه ایسه...
س: شعیرلرینیزین باش قهرمانی وارمی، اؤزل مؤوضوع سیزین اوچون ندیر؟
ج: یوخ واللا! شعیرده نه باش قهرمانیم نه ده اؤزل مؤوضوم یوخدور. بیر سونراکی شعریم هارادا گله‌جک؟ هانسی قالیبدا
اولاجاق؟ هانسی تئمادا سون حالینی تاپا‌جاق؟ بئله بیلمیرم. بیر بونو بیلیرم کی مقدس آذربایجانیمین مقدس و گؤیلره مخصوص
تورکجه‌سینده اولاجاق! ائله بو آرخایینلیق دا ، منی دیری ساخلاییب یاشاتماغا یئترلیدیر هله‌لیک...
س: ان چوخ سئودیگینیز شاعر و نییه؟
آخی بیرچوخ سئودیگیم شاعر واردیر. هامیسینی نئجه ساییم؟ سایماغا باشلاسام و بیری قلمدن دوشسه شوغلو-ضیممه اولماراممی؟
کلاسیکلریمیزدنمی؟ خالق شاعیرلریمیزدنمی؟ مودئرنیستلردنمی؟ گؤزو یومولو بئله هر گروپدان ایکی اوچ نفری سایماق اولار...
اصلن گلین بیز ده پولیتیکاچیلار کیمی سؤزو دییشدیرک و بو سوالین جاوابینی ساخلایاق سونرایا... بو سوال، اؤز اؤزونه، و بیزیم
کیتابیمیز باغلاناندان سونرا اؤز جاوابینی تاپا‌جاقدیر...
خاطيره لر دفتريندن: دوقتور اسماعيل مددی(اولکر)
میر موسی هاشمی
بيرينجی خاطيره:
عايله دوستلوغو
عؤمور سو کيمی آخير و آمانسيز يئل کيمی، اؤتوب کئچير. باشقا بير طرفدن ده ظاليم فلگين آراباسینين دَمير تَکَرلری هر شئيی
اَزَرَک، يولونا داوام ائتمکده¬دير! تخمينن ياريم عصره ياخيندير کی، وطندن اوزاق دوشه¬رک هیجران اوجاغيندا ياشاماقدايام.مددی
عایله-سینین سونبئشیی- اسماعيل مددی - يه بو خاطيره¬نی يازماغا باشلايارکن، دؤنوب آرخايا باخديغيمدا اونون سانکی، اوشاق
چاغلاری گؤزلريم اؤنونده جانلانير... آمما دوقتور اسماعيل مددی (اولکر) هم ده ذکالی بيرگنج عاليم کيمی، بو گون اورمو شهرینين
سماسيندا ايشيقلی اولدوزلاريندان بيری ساييلير دئسک سحو ائتميريک.
توز توتموش خاطيره¬لر دفترينی واراقلايارکن اسماعيل مددی (اولکر)ين، کوکلو بير عايله¬دن گلمه¬سيندن سؤز آچماماق ممکون
دئييل.
اسماعيل مددی (اولکر)ين، بؤيوک باباسی مرحوم(ميرزه مختار مددی1910 -جو ايللرده، بيرينجی دونيا محاربه-سی عرفه سينده،
مهاجم¬لر قارشيسيندا اورمو شهرينين اطراف کندلرينده ياغيلار ايله ووروشدوغو زامان، تاسفله بير آياغينی ايتيرميش ايدی. دئمک
اولار بو عايله¬ده آزاد سئورليک عنعنه¬سی هله ياشايير!
سيزه بير خاطيره¬مدَن بحث ائتمک ايسترديم: 1364-جو گونش ايلينده ياز موسمی گليب چاتميش ايدی، طبيعت قوينوندا بوتون
باغلار، باغچالار و چؤللر يام- ياشيل دون گئييب و طراوتلی باهار اينسانين اوزونه گوله- گوله، اوره¬يينی اوخشاييردی. آمما من
بوش بير اتهاملار اساسيندا چتين وضعيتده گيزلی ياشاماق مجبوريتينده قالميش ايديم. جان دوستلاريما پيغام گؤندَرَرَک، بو دؤزولمز
آنلاردا نيگران قلبيم و يورغون گؤزلريم بير جومرد دوستومون يولونو گؤزله¬ييردی کی، منی آرادان چيخارتسين...
خرداد آينين اون سککيزی ايدی، آخشام اوستو ساعات بئش راده¬لرينده بيردن- بيره "اولکر"ين آتاسی مرحوم "سيف¬اله" بئی
قَفيلدَن قاپيدان ايچَری گيرَرَک حَزين سَسله "سالام" دئدی و قوللارينی بوينوما سالدی. اونو گؤرَرَکن سانکی يورغون و پريشان
روحوم يئنیدن جانلاندی! سيف¬اله بئی اوتوروب بير چای ايچيب بيزه مصلحتلر وئردی. نهايت، گونون ايشيغينی چکيليپ قاش
قارالارکن، ميزباندان آيريليب منی بير آغ رنگلی مينيک ماشينی ايله اورمو شهريندن چيخاريب و تخمينن 20 کيلومتر مسافه¬ده
يئرلشن "نازلی چای" محالينداکی (اوصالو) کندينده اوزوم باغيندا بير بينايا گئتيردی.
سيف اله بئیی و اونون ووقارلی حيات يولداشی "نصرت خانيم رضازاده"نی، عدالت سئورليينه، جَسارتينه و حيرت آميز شکيلده
قوناق پَروَرليينه گؤره هئچ بير زامان اونوتماياجایام! هله اَسکی زامانلاردان بو سئويملی عايله¬نين بئله بير اينسانی
اؤزه¬لليکلرينی، آتام دان دويموش ايديم. ائله اونا گؤره ده بير عصر بويونجا عايله دوستولوغوموزون دوام ائتمه¬سی تصادفی
دئيلميش!
مرحوم سيف¬اله مددی¬نين جومردليگی اوزرينده 2008- جی ايلين اييون آييندا، وفاتينين ايل دؤنومو مناسبتيله بو نجيب اينسانا
حصرائتديگيم شعيريمین هامیسینی او کیشینین خاطیره¬سینه آشاغيدا قئيد ائديره م:
«سيف الله مددی» نين وفاتی نين ايل دؤنومو موناسبتينه
اورک دولسون، گؤزآغلاسين،
«مددی» تک دوستوم گئتدی.
جان دوستومو خاطيرلاسين،
ايل دؤنومو، اؤتدو گئتدی.
آران يئلی باغدا اَسدی،
بور-بوداغی کؤکدَن کَسدی،
هئچ بيلمه¬ديک بو نه سَسدی،
اَن ياخشسين دردی گئتدی.
بو دونيادان جفا گؤردی،
وولکان کيمی يانيب سؤندی،
کؤرک قلبی قانا دؤندی،
اَجَل سويون ايچدی گئتدی.
داغ اؤرکلی، گؤزو قانلی،
«مختار» کيمی ايستی قانلی،
ائل ايچينده آدلی- سانلی،
بو دار گونده قويدی گئتدی.
"اوصالی"نين نوه¬سی ايدی،
نازلی چايين گور سَسی ايدی،
آزادليغين نفسی ايدی،
اولدوز کيمی آخدی گئتدی.
ائللر، سَنه! فخر ائدردی،
قوچاقليغان گووه¬نردی،
اوجا سَسَن، سس وئره ردی،
"زنبيل داغين" آشدی گئتدی.
يئللَر اَسدی، طوفان اولدو،
ظولمو گؤروب رنگی سولدو،
سفره¬سينده نعمت بولدو،
خان سفره¬سين آچدی گئتدی.
عؤمور بويو قلم چالان،
اؤز يوردوندا دوستاق قالان،
ميللی واری اولدو تالان،
آجی شربت ايچدی گئتدی.
ظولمتلَری يارا- يارا،
جلادلاری گئتدی زارا،
باش ايمه¬دی ظولموکارا،
هامار ايزلر سالدی گئتدی.
سئوه¬نلرين سنی آنار،
شاعير اوغلون دردی قانار،
اوجاق سؤنمز! تونقال يانار،
اورکلری دئشدی گئتدی.
سينه¬سينده سؤز قالاندی،
سيرّداشلارلا ويدالاندی،
بوتون نيسگيل بيزه قالدی،
اؤز- اؤزونه دئدی گئتدی .
هئی جان آتديم گليب گؤرَم،
سيرر سؤزومو سَنله بؤله¬م،
سَن گولَنده، من ده گوله¬م،
حئيف! بيزی قويدو گئتدی.
وفاتيندان بير ايل اؤتدی،
دوداقلاردا گولوش بيتدی،
سيف الله بيگ کؤچدو گئتدی،
دار قفسدن اوچدو گئتدی.
کؤنول ايستر، گؤز آختارار،
يورغون گؤزلر يولدا قالار،
کئچميشلری يادا سالار،
استانبولی گزدی گئتدی.
کؤکسومه سن ووردون يارا،
سانکی منی چکدین دارا،
دؤزمک اولمور آجيلارا،
بو دونيادان دُويدو گئتدی.
"ميرموسا" يوردونا دؤنر،
او ايزلرين بيرده گؤرَر،
قبرين اوسته چلنگ هؤرَر،
گؤزله¬مه¬دی کؤچدو گئتدی.
اييون(ژوئن) 2008 ،مالمو
ايکينجی خاطيره:
آلما، آل- وئرچيسی
دوقتور اسماعيل مددی(اولکر) 2002- جی ايلين مارت آينين 29- دا، مؤلف باره ده بئله يازير:
....... حقيقتن بيز اوشاغيديقمی؟ يوخ! بيزيم نسيلين اوست - اوسته هاميسی پيشکين دوغولدولار! نه¬يين نه اولدوغونو: ايستی،
سويوغو، دوغرونو، اَيرينی، ذاتن بيلَن بير اينسانلار کيمین ايدی بيزيم نسيل!
بلکه ده بو قوجاليق، دونيا گؤرموشلوک و موکَمَل صفتلره هامی دئييل: «اَلی ياشماق ايچينده اولان عايله لرين اوشاقلاری» ماليک
ايدی! ائله بئله ايدی. چونکو من گَنج و جاوان ياشدا چوخ دَيرلی بير چوخ يولداشلاريمی؟ قاپی- قونشوموزون اوشاقلارينين نئجه بير
هئچه و يا بير پوفه قوربان گئتديينين شاهيدی ايديم... اوسته ليک بو اولايلارين هربيريسی منی دوشوندورمه¬يه و اولايلارين نَدَنينی
آراشديرماغا سوق ائتديریب دوشوندوروردو... من ايسته¬مه¬دَن سوق ائديليرديم و دوشوندورولوردوم...
... من اون- اون ايکی ياشيندا بير اوشاق ايديم، کوچه ده«آرادا قالدی» اوينوردوق! ... بيردن- بيره آتامين يولداشلاريندان اولدوغونو
بيلدييم بير کيشی چوخ ياواشجاسينا قولونو بوينوما ساليب آلنيمدان اؤپه¬رک: - اسماعيل جان، آغان ائوده؟ دئيه سوردوقدا «يوخ
آخشام گَلَجک» - دئيه جاواب وئرديم.
آدی گئچن کيشی«ميرموسی هاشيمی» ايدی! بيز اونا"سئيید" دئيرديک. "سئیید"اَييليب قولاغيما: «من گئديرم! آغايان(آتايان) منيم
سالاميمی يئتير، دئگينن منی بير گؤرسون... من گئدندن سونرا دا هرکس سَندَن سوروشسا «او کيشی سَنه نه دئدی؟» دئگينَن «او
کيشی آلما آل- وئرچيسی دير. بيزيم آلمالاريميزا باخماغا گَلميش ايدی، آمما آغامین ائوده اولماديغينا گؤره، گئتدی صاباح آخشام گَله
جَ» -دئيه منی اؤيرتدی...!
او اولای، او مخصوص سَس تونو، او آخشام اوستو، او منيم تَرلی اوز- گؤزومون قوخوسونا بيردَن- بيره قاريشان ملايم عَطير
قوخوسو و رَسمَن اؤزومو «بؤيوک» و «جيددی» بير ايشين اورتاسيندا گؤرمه¬م... بيردَن- بيره قالين بير پَرده¬نی بير آندا منيم
گؤزلريمين قاباغيندان سالميش کيمی اولدو. مسئله¬نين نَجور بير مسئله اولدوغونو، «آلما آل- وئرچيسی¬نين نه اولدوغونو» «هر
کيمين» کيم اولدوغونو اؤيرَنميش ايديم!!!
طبيعی کی، هَمَن گون آخشام «آلما آل- وئرچيسی-نين» ماجراسينی آغاما (آتاما) توصيف ائتديم. آغام بؤيوک بير سئوينج ايله منی
قارشيلادی و گَلَن دفعه «او» کيشينی گؤرسَن «اونا» «نه» دئيه جه¬ييمی منه اؤيرتدی!... «او» کيشی» گَلدی... من ده «اويوندان»
آيريلديم و خبر يئتيرمَک اوچون ائوه آتامين يولونو گؤزلَمه يه گئتديم... او اويوندان آيريلماق ايدی کی، آيريلديم...
ياديما گَلَنی او يولداشلاريملا اويناديغيم اويون منيم سون اويونوم اولدو. نه «توپ- عربی» نه «يئتدی داش» نه ده «پئلله- دسته»
اويونلاری منی آرتيق ماراقلانديرماييردی... اوسته¬ليک من شعير يازماغا باشلاميش ايديم! اونو دا تام آناديليميزده!!
... ايندی اَسکی شعيرلريمه باخارکن او پاييزين سويوق آخشاميندا منی آغيزلاری تام آنلاميله سود قوخويان اويون يولداشلاريمدان
آيیران و قولاغيما- چوخلارينا گؤره، دیَرسيز - بير شئی پيچيلدايان «آلما آل- وئرچيسینين» ايزلرينی گؤرمه¬دَن کئچَنميرم. بلکه او
آخشام «سئمبوليزم» عنصرونون ديبلی- کؤکلو اور-ييمده يئر آچديغی آخشام ايدی دئيه دوشونورم...
منيم شعيرلريمی او زامان دينلهنلر«- شعيرلرين چوخ چتيندير!» دئييرديلر. من ايسه او بالاجا بئينيم ايله اؤز- اؤزومه دئييرديم کی:
بونلار «آلما» دان و «آلما- آل-وئرچيلييندن» آنلاميرلار! بلکه ده بوگون وارليغيمی و حياتيمی يولوندا قوربان وئره بيله¬جه¬ييم
دويغولاريم، دوشونجه¬لريم، ايدآليم و... هاميسی بؤيوک آلما چوخ بؤیوک بیر «آلما آل-وئرچيسی» ايله باغلاديغيم سارسيلماز
ايلقاردان قايناقلانير. آنجاق بو دفعه «او» کيشي¬نين يئرينه «بوتون تاريخيمين ايده آلی» قولاغيما پيچيلداييب، -دئيه جه¬ييم سؤزومو
بوتون باجيلاريم و قارداشلاريما دئييرم و دئدييم سؤز ايسه زيرزميميزده هله ده چورومَکده اولان آلمالار دئييل، بو آلما، چورومز،
بؤيوک و اَبَدی بيرآلمادير: بيزيم اَبَدی و قيزيل آلماميز، "قيزيل آلما"
2002-جی ايلين مارت آينين 29
تورکيه، ازمير
اوچونجو خاطيره:
عاليملرين سوسماسی
بو باره ده شاهيد اولدوغوم بيرحقيقتی اولدوغو كيمی، عزيز اوخوجولارين نظرينه چاتديرماق ايسترديم: «۲۰۰۲- جی ايل ائيول
آينين ۲۳- ده ايسوچ واختی ساعات ۲۴- و گؤسترير. مالمو شهرينده ايش ماساسينين آرخاسيندايام، ائله همين ساعات «ازمير»
انيورسيتتينده تورک ديلی و ادبياتی ساحه¬سينده تحصيل آپاران بير گونئی آذربايجانلی اؤيرنجی: اسماعيل مددی (اولکر) ايله انترنت
باغلانتيسينداييق. اولکر، بئله دئيير: "بعضی عاليملريميز بو گون ملاحظه-كارليق گؤروشلريله آدديم آتماقداديرلار و اؤز فيکيرلرينی
بئله آچيقجاسينا بيان ائتمكدن چکينيرلر و..."
بو وطن سئور اؤيرنجی¬نين، آذربايجانين کئچميشی، بو گونو و گله¬جگی ايله باغلی صاف دويغولاری، صميمی و علمی
دانيشیقلاری منی اورَکدَن سئوينديردی. محض اونون سؤزلرينی ماراقلا دينله¬ديم. اوشاق چاغلاريندان تانيديغيم اولکر، مدنی بير
عايله¬ده بويا- باشا چاتميش و بوتون وارليغی ايله آذربايجانين ميللی وارليغينا ايناناراق تام ايناملا اونا رغبت بسله¬ييب، بو يولدا
چاليشانلاردان سانيرام.
اولکر، سؤزونو بئله داوام ائدير: «ماستیر تئزيمی يازماق اؤزرينده بير مدت دير چاليشيرام! بوگونه قدر چئشيتلی قايناقلاردان آز
اولورسا دا-اولسون، ماترياللار توپلاميشام، لاکين كيفايت ائتمز! هله ده چاليشيرام. کئچنلرده اوستادلاريم منه وظيفه وئرميشلرکی،
كيتابخانادان يئنه لازيم اولان يازيلاری آراييب و اونلاردان فايدالانام. بير مدت بو ايشده چاليشارکن نهايت، آذربايجانا عايد اولان
نئچه جيلد كيتابی آراييب، تاپديم. چوخ اَمَك صرف ائدندن سونرا بو كتابلاردا فايدالی بير يازی تاپماغا موفق اولماديم. يازيقلار
اولسون کی، كيتابلار ايران دا سانسور سوزگه¬جيندن سونرا باسيلميشدير. بونا گؤره ده باشلاديغيم ايش داها چتينلشدی. محض
بوتون كيتابخانادا صرف ائتديگيم اَمَك لر يارارسيز اولدو. آذربايجانلا باغلی بئله بوشلوقلارین اولماسی و دوزگون قايناقلارين
اولماماسی منی اوركدن كدرلنديردی. دؤنوب اؤز- اؤزومه دئديم: «نئجه ده يابانجی ديللرده ايسته¬ديیين عنوانلاری، يازيلاری
تاپماق بو قدر آساندير؟ آمما آذربايجان ديلينده ياشاديغيميز بو مدرن چاغدا هله ده بو قدر چتينليكلرله قارشی- قارشيياييق و بو قدر
پارلاق تاريخه و زنگين مدنيته مالك اولان آذربايجان توركونون كوكونو قازاراق بوتون وارليغينی يوخ ائديبلر و بو ضيد- اينسانی
ايشلر بو گونه دَک داوام ائتمكده¬دير!!
عاليملريميزه و آيدينلاريميزا خطاب! اولکر دئدی: «بير ميللته بوندان آرتيق ظولم اولابيلرمی؟ نه اوچون آذربايجان حقيقتلريندن بو
گونه قدر سؤز آچيلماييب؟ تاسفله بوگون ده بعضی عاليملر سوسموشلار و بو سوسماق نه دئمكدير؟ گؤره¬سن، بوگون دونيادا باش
وئرن آزادليق حركاتی و مدنيت شعارلاری بوتون اينسانلار و ميللتلر اوچون دئييلمی..؟"
دانيشماق سیراسی منه چاتسايدی دا، آنجاق حقيقت قارشيسيندا سؤز تاپيب سؤيله¬مک چتين ايدی. آمما اولکره بئله دئديم:«عموميتله
عاليملريميزين آرتيق موحافظه کارليقلاری ايله راضيلاشانماسام دا آنجاق بو عزيزلر اوزرينده بيرسيرا گَرچَكلری اعتراف
ائتمه¬لييک. اونلاردان باجارديقجا مدافعه ائتمه¬لييك. چونکو، سون عصرده خصوصيله پهلویلر زامانيندان باشلاياراق گونوموزه
قدر، هله ده ائلينه- اوباسينا صادق قالان
عاليملريميزين سانباللی يازيلاری گون اوزو گؤرمه-ميشدير.
آذربايجان ميللی حكومتی دؤوردوندن بَری بوتون آذربايجان وارليغی اوغروندا قَلم چالان ميللی ضياليلاريميزين قَلملرينی
سينديرميشلار. بير چوخلاری جانلارينی فدا ائتميش، يا خود ايشكنجه¬لره معروض قالميشلار، يا دا كی، آذربايجاندان، ايرانين باشقا
بؤلگه¬لرينه گؤندريليب و تحقير اولونموش حالدا سورگونده ياشاميشلار. ائله بو باسقيلار نتيجه¬سينده بو گون گؤنئی آذربايجان
توركلرينين ميللی وارليغيی يوخ ائديلميشدير. آنا ديليميزده دوزگون تاريخيميز، ادبياتميز، مدنيتيميز، اينجه صنعتيميز و باشقا اؤنملی
مسئله¬لرله باغلی ماتريال آراييب تاپماق چتين اولور. بس عاليملريميزين موحافظه کارليغينا سبب اولان عاميل، ايران حکومت
لرينين داورانيشلاريدیر دئسَک سَحو ائتميريک.
عموميتله ايران حاکيميت لری ايسته¬ديكلری كيمی، اوزون مدت ده آدلارينی آذربايجانلی قويوب، باشقا عاليملر واسطه¬سيله
آذربايجان ميللتينه اويدورما تاريخ، مدنييت، ادبيات و... قوراشديرميشلار. هرطرفلی بو يالان و اويدورما كيتابلاری فارسجا يازيب و
يايميشلار. تاسفله ائله بوگون ده بو ياراماز سياستله توشلاشيريق.
درگيميزين آلتينجی سايی ياييلاندان نئچه گون سونرا آخشام چاغی ائوده تلفونونون زنگ چالديغينی ائشيدنده، تلفونو گؤتوروب،
بويورون دئديم! او آندا يوتوبوری شهريندن مهاجرت ده ياشايان اوستاد محمدعلی قوسی(فرزانه)نین سسينی دويدوم. آخی تبريرلیلر
سؤزلرينی ظارافاتلا قارشی طرفه چاتديرارلار! سالاملاشاندان سونرا اوستاد گوله -گوله دئدی:
- آغا هاشيمی، ياخشی بيزه دولاشميسينيز- ها... مؤلف: -نئجه مگر اوستاد؟
- بلی، عاليملرين سوسماسی بيزه عايد اولور. !
-اوستاد، درگینين رئداکتوورو سيزسينيز و ياييلمادان اؤنجه خبر وئرسيدينيز، مطلق ايضاح ائدردیم. دئديم.
نه ايسه اسماعيل مددی (اولکر) باره¬سينده ائتديگيم ايضاحی قبول ائتديلر. همی ده خاطيرلادی کی، شاعير بولود قاراچولو (سهند)
اوزرينده، اولکر بئيين تئزينه گؤره چاليشيرام و اسماعيل مددی (اولکر) ذکالی بير آذربايجان گنجی¬دير و هم ده گؤزل بير موضوع
سئچيب دير...
دؤردونجو خاطيره:
مطبوعات فعاليتی
2000 ایللرينين اوللرينده ترکيه ده، ازمير شهرینين اژه انيوئرسیته¬تينده تورک ديلی و ادبياتی ساحه¬سينده باشاريلار ايله ماستیر
درجه¬سينه نايل اولان دوقتور اسماعيل مددی (اولکر)، ائله او ايللرده بير مدت ايسوچده نشر اولان "وارليغين سسی" درگيسی¬نين
رئداکسيا هئيتی ترکيبينه قاتيلاراق، سانباللی يازیلاری و شعيرلری ايله آذربايجانين ديل و ادبيات گولشنی¬نين سوسوز گوللرينی
سووارانلارين سيراسيندا اولموشدور. يالنيز بورادا درگینين دؤردونجو ساييندا: «فولکلور توپلاما مئتودلاری»، آلتينجی ساييندا: «اَن
چوخ بئش، آلتی ايل مجاليميز واردير»، سئککيز -جی ساييندا: "قوربانيمی قبول ائله آراز" آدلی اوچ مقاله¬سينه اشاره ائتمک اولار.
و "منی باشدان يارادان" آدلی شعير توپلوسو1381 -1391 74صحيفه¬ده، 2013- جی ايل ايسوچده ايشيق اوزو گؤرموش ايدی.
بوگون آذربايجانين دلبر گوشه¬سی ساييلان قاراباغين ياراسی¬نين بيتيمه-سی و شرفله آنا وطنين قوينونا قايیتماسی مناسبتينه گؤره،
بو شعير توپلوسو کيتابيندان آشاغيداکی، ميصرالاری عزيز اوخوجولار اوچون آشاغيدا سرگيلنمه سينی ضروری حساب ائديره م:
آذربايجان جايير- جايير ياخيلدی
ناللار آلتدا اوبالاری ييخيلدی
وارليغيميز نئچه يول يوخ اولدو!
وورور قلبيم، هر گون باسير ترَ منی.
*
توش مو گلدی طالعلرين لاپ نحسی
بير جَنَت¬کن بو يوردون هرگوشه¬سی
اَسکيک اولمور کور بايقوشون کار سسی
يا قورقوشوم، يا سالاملير دار منی!
*
آچيلماز می قاراباغين قاراسی؟
ساغالماز می خوجالينين ياراسی؟
هاراسيدير، بو تورکلويون هاراسی؟
تورپاغيمدا آت اويناندير ائرمنی!
*
يوخسا بيزيم بوتون تاريخ يالانميش؟
يوخسسا بيزدن اردم، غيرت تالانميش؟
يوخ اولوروق آی آغا، آغالاشميش!
يوخ اولدوممو، تانری ائتمز وار منی...
*
قورقود آتا، اوغوز خاقان، کولتکين
بيز سيزلرين اوولادييق، سيزلرين؟
دَرين قازين قبريميزی بيزلرين
گؤيرمه¬ييم، گؤيَريرسَم در منی!
*
بيری آچيق، بيری باغلی پنجره
يئل دانيشيب بوش باخيريق بير-بيره
گولمه¬لييک! بيزی قالاق آنديرير!
بيز اَکميشيک ياد سوووروب خرمنی...
اسماعیل مددی اوصالو (اولکر):
اؤز¬کئچمیش (مونوگرافی)یم:
17/مرداد/1348 (08/08/1969)ده باتی آذربایجانین مرکزی اولان اورمیه¬ده دونیایا گؤز آچدیم. (10) نفرلیک قالابالیق بیر
عائیله¬نین سون¬بئشییی¬ایدیم. ائو خانیمی اولان آنام (بیز عائله¬ده"آبا" دئیردیک) محسن قیزی "نصرت رضا زاده" و آتام "
(بیزده "آغا" دئییلردی) میرزا مختار اوغلو، عدلیّه کارمندی اولان سیف¬الله¬ین اونونجو اؤولادییدیم. بیز اسکی اورمولولار کیمی،
یای آیلاری کندیمیز "قورد اوصالی" ده یاشایار و درس واختلاری باشلایینجا دا شهرده¬کی ائویمیزه داشیناردیق. طالعسیزلیکدن بیر
یاشیما هله دولمامیش، حیاتیمین ایلک "چؤل بایرامی" (13 بدر)ینده من ایمکله¬یرک جین چیراغینی چکیب ییخیب و کند ائویمیزی
اودلامیشمیشام! بونون سونوجوندا ایسه ساغ الیم بیلکدن اوددا یانیب و آرادان گئتمیشدیر... نه ایسه، آلتی یاشیمدا اورمیه "وزیری"
دبستانی، سونرا " راهنمایی¬نی آزادی مدرسه¬سینده " و "13 آبان" دبیرستانیندا دا درسیمه داوام ائتدیم. بو 13 آبان دبیرستانی و او
دبیرستانین بیر سیرا تام آنلامییلا آیدین، دوشونور، ادبیاتا دوشکون و شاعیر اؤیرتیم اویه¬لری باشدا رحمتلیک "میر عباس بزرگ
امین" و حؤرمتلی فرامرز بی افشار اولماق اوزره منیم اوزریمده ان درین و دانیلماز ائتکیلرینی بوراخدیلر... بیر گون من اوشاق
عاغلیملا عربجه اؤیرتمنیمیز اولان آنجاق کلاسدا تورکجه دانیشان و سورکلی درسلری تورکجه شعرلر ایله باشلایان بزرگ امین
جنابلارینا شعر ایله بیر مکتوب یازدیم و اوتانا - اوتانا مکتوبو اوستادا وئردیم!.. گلن هفته درس ساعاتی گلدیینده مدرسه¬نین
آنتراکت زنگی چالینمادی! سونرا بیر باخدیم "افشار"بی منیم آدیمی سسله¬ییب منی اؤیرتمنلر اوداسینا چاغیردی. منی ان یوخاری
باشدا اوتورتدولار و جناب بزرگ امین او سانباللی دوروشوق و دانیشیغییلا "بیزیم ناغیلیمیزی" اؤیرتمنلره سؤیله¬ییب و سونرا بو
شعری بیر اوستادنامه کیمی منه و اؤیرتمنلره اوخودو:
عباس بزرگ امین ایله اسماعیل اولکر
مددی
اوخودوم مکتوبونو، وئردی منه جان مددی
قوی دئییم دردیمی بیل، من کیمی سن یان مددی
اوزون آغ اولسون اوغول دویدن عجب سن حالیمی
او پاک احساسین ائدیب عقلیمی حیران مددی
او درین لطف و محبت کی سن ابراز ائله¬دین
نامه¬ده ائله¬یلدی او چشمیمی گریان مددی
نه گؤزل احساس ایله نامه¬نی یازمیشدین اوغول
قلم عاجیزدی یازام وصفینی هر آن مددی
چوخ سؤزوم واردی هله مینده بیرین سؤیله¬مدیم
گر یازام توتمایاجاق دفتر و دیوان مددی
باشیمین گر قاپاغین قالدیریب آهین گؤره¬سن
اولاسان نئی کیمی سن دهرده نالان مددی
پاییزین شاختاسیدیر بؤیله سارالدیب اوزومو
قیشین آواره¬سییَم، شاختادی هر یان مددی
من بهار عاشیغییام، گول فراغیندا یانیرام
اود ووروب گولشنیمه آتش – ی هیجران مددی
آغاران هر تئلیمین دردلی بیر افسانه¬سی وار
گر ائشیدسن اولاسان زار و پریشان مددی
ائلیمین دردلرینی آنلاییرام، حس ائدیرم
او سببدن گؤروسن دستیمی لرزان مددی
سنین او یازدیغین اشعار منی چوخ سیلکَله¬دی
بو غزل یازماغیما باعث اودور هان! مددی
گلجکده سنی ایرانیما شاعیر گؤرورم
حق سؤزو یازگینان اول صاحب- ی ویجدان مددی
شاعیر-ی واقعی اؤز گؤردویونو دوز یازاجاق
گر بوغازیندان آسیلسا بئله داردان مددی
دریسین سویدو« نسیمی»نین اول شهر-ی حلب
سن اونون اوغلوسان اوغلوم! بو سوزو قان مددی
او "اناالحق" دئییبن انسانی قالدیردی گؤیه
دوردو جلّادلار اؤنونده دیله¬دی شان مددی
گل دئییم "منصور-ی حلّاج" باباندان سنه من
حق سؤز اوسته آسیلیب داردا بوغازدان مددی
هم فضولی و نظامی و نعیمی ها بئله
صابر و صائب اولوب معجز دوران مددی
آنا یوردوندا سنین یوکسه¬لیب اونلار بوی آتیب
اونلارا فخر ائله¬ییر آذربایجان مددی
سن ده گل دوغما دیلینده گؤزل اشعار یارات
کیم سنه امر ائله¬ییب اؤز دیلینی دان مددی؟
کیم گؤروب بولبول اؤته قارغا دیلینده غزلین؟
آنا دیلینده گل اول سن ده غزلخوان مددی
محروم اینسانلارا یان، شاعیریم، حاق عاشیغی اول
ترک ائله منلییی اول سن ده بیر اینسان مددی
گله¬جک شانلی بهار، بولبول-ی شیدا اؤته¬جک
قیشین عؤمرو آز اولار ائیلمه افغان مددی
داغ کیمی شانلی ائلیم آرخادا دورموش نه غمیم؟
گر من اؤلسم، ائده¬جک قانیما مین قان مددی
شاعیرم، حاق یازارام داغ دا بوکنمز بئلیمی
چون وئریب خط-ی نسیمی منه فرمان مددی...
1364 (گونش ایلی)
(سونرادان منیم شعر دفتریمه "کدرلی و سئوینجلی تانیشلیق و خاطره¬لر" آدلی دیرلی مقاله¬سینین آلتیندا اوستاد آشاغیداکی تاریخی
یازمیشدیر:
1368/03/22
بو شعر، بلکه بیر چوخ آداما ائله بیر قالارگی ائتکی بوراخماز ایدی... آنجاق او یاشدا و دورومدا اولان "من"ی دریندن درینه تاثیری
آلتیندا قویدو... آرتیق واختلی یا دا واختسیز اولسون بزرگ¬امین بیین ائوینه گئدر و "سینه دفتر" خزینه¬سیندن بول- بول یارارلانیر
و من ده بول بول کلاسیک اؤلچولریمیزده و حتّی عروض وزنینده یازدیغیم شعرلری اونا اوخویوردم. من تا اوشاقلیغیمدان بری
آنجاق دیل اولاراق یالنیز آنا دیلیمیز و اونون گیزملی اینجه¬لیکلریندن یارارلانیردیم... فقط "تاخما آد" یا دا "مخلص"یمین
اولماییشیمدان دوغروسو اؤزومه گیلئیله¬نیر و یاخینیردیم... یاز آیلارینین بیر گونو آغاملا بیرلیکده اورمونون "سوپورغان"
کندینده¬کی باغیمیزی سووارماغا گئتمیشدیک... گئجه ساعات دؤرد راده¬لرینده باغین سووارما ایشی بیتدی و بیز قدیم جیپ
ماشینیمیزلا دؤنمه¬یه باشلادیق... قاییدارکن یولوموز اوسته¬کی باغ قومشوموز، عینی حالدا بیبی قیزیمین اری اولان "محرّم"
عمینی (روحو شاد اولسون) آچدیغی تونقال باشیندا گؤردک. محرم عمی بیزی گؤرجک الییله اوستونه چای کیتریسی قویدوغو
اوجاغینین باشینا چاغیردی... شهریار دئمیشلی "سؤز آغزیندا یاغلار کیمی اریین"، اوخوما - یازماسیزکن آتا سؤزلرینی، یارانیش
حیکایه¬لرینه قدر بیلن، شیرین دیللی بیر ائل آغ¬ساققالی¬ایدی. هاوا بولودسوز ایکن، آی دا اون دؤرد گئجه¬لیک ایدی. محرم
عمینین باغی دا گورول – گورول شپه¬لنن او زامانکی اورمو گؤلو ایله "زنبیل داغی"نین همن بیتیشییینده ایدی... آغام هاوانین
دورولوغو و آیین نه قدر آیدین اولدوغوندان دانیشان آندا محرم عمی آتامین سؤزونه قوّت اولاراق: "هله دونن گئجه بورادا اولایدین
آغا سیف¬الله! "اولکر"سالخیمییلا گلیب دورموشدو لاپ زنبیل داغی ¬نین باشیندا!.." بو سؤز محرم عمینین آغزیندان چیخان سانکی
نیوتون یئر چکیمینی تاپمیش کیمی ایچیم ایچیمه سیغماییردی... سونرالار بیر ایکی کیتابیم یایینلاندیقدان و ماتئماتیکسل اولاراق
گونئی شعرینی اینجه¬له¬رکن بیر باخدیم اوستاد "حیبیب ساهر" بیر سیرا شعرلرینده "اولکر" تاخما آدی ایشله¬دیرمیش. کی اوندا
دا ایش، ایشدن گئچمیشدی...
1364-جو ایلده یئنیجه آچیلمیش اولان بیناب اونیوئرسیته¬سینده (ایران ائییتیم سیستئمینده تورک دیلی و ادبیّاتی اولمادیغیندان) فارس
دیلی و ادبیاتی بؤلومونه گیریب، 1371-ده ماذون اولدوم. اوشاقلیقدان بری حسرتینده اولدوغوم تورک دیلی و ادبیاتی اؤیرتمنلییی
هئچ بیر رسمی قوروم و قورولوشدا اولمادیغیندان بو حسرت ایللرجه (یعنی دوپه¬دوز آلتی ایل) اورییمده قالدی... تا کی 1378-جی
ایل تورکیه¬یه آنکارا غازی GAZİ اونیوئرسیته¬سینه گئدرک TÖMER دیپلوماسینی (تورکجه و یابانجی دیل، اؤیرنیم، آراشدیرما و
اویقولاما مرکزی درسلرینی) آلدیم. اونون آردینجا درین بیلیکلی و تورکولوق اولان "پروفئسور دکتر یاووز آک پینار"ی تانیدیم
1380 ایلینده ایزمیر، EGE اونیوئسیته¬سینی قازاندیم و "تورک دیلی و ادبیاتی بؤلومو: "تورک لهجه¬لری و ادبیاتلاری" آنا بیلیم
دالیندا یوکسک لیسانس آلدیم. 1383-ده اوستادیم یاووز آک¬پینار دانیشمانلیغی ایله ایکی ایل بویونجا اینجه¬دن اینجه¬یه
آراشدیردیغیم ماراغالی شاعیریمیز "بولود قاراچورلو سهند"ین حیاتی و اثرلری اوزرینده بیر آراشدیرما تئزیمی پروفئسور دکتر
"رضا فیلیز اوک"، پروفئسور دکتر "عمر فاروک حویو گؤزل"، پروفئسور دکتر "اسماعیل آکا"دان اولوشان ژوری قارشیسندا
مدافعه ائتدیم. بونو خاطیرلاتمالییام کی من "ماستیر" دؤنمینده "تک اؤیرنجی" ایدیم! بیر سونراکی دؤنم عینی خوشگؤرو ایله دکتری
دؤنمینه یازیلماق ایسته-دیم، فقط دکتری یاپماق ایسته¬ین آرخاداشلار یابانجی دیل سیناقیندان یئترلی نت آلابیلمه¬دیکلری ندنییله
دکترایا باشلایانمادیقلاری و تک اؤیرنجی اوچون ده بیر دکترا پروگرامی آچیلانمادیغیندان دولایی من بیر ایل بویونجا گؤزله¬مک
زوروندایدیم... ان سون من چاره¬نی آنا یوردا دؤنمکده تاپیب و مملکته دؤندوم. 1384-ده بیر ادبی باکی سفرینده "خزر"
اونئوئرسیته¬سینین صاحیبی و باشقانی پروفئسسور "هاملت بی عیسی خانلی"یلا گؤروشمه شانسیم اولدو. هاملت بی تام آلچاق-
کؤنوللوکله منیم عینی اونیوئرسیته¬ده "آذربایجان دیلی (تورکجه¬سی) و ادبیاتی بؤلومونون دکتری درسلرینی گئچیرمه¬مه مساعده
ائتدیکدن سونرا 1387-ده "مشروطیت¬دن گونوموزه قدر گونئی آذربایجان سربست شعر گلیشیمی" آدلی دکترا تئزیمی یازدیم...
یازیق اولسون کی بو ایکی تئزده آلفابئ / الیفبا مسئله¬سی اوزوندن هله ده ایشیق اوزو گؤرمک حسرتینده¬دیر...
Urmu Üniversitəsi, Azərbaycan Türkcəsi Dərsi
ادبی یارادیجیلیق
یوخاریدا دا بیرآز دئییندییم کیمی 1363-جو ایل (متوسطه طلبه¬سی) ایکن دَییشیک تورکجه هئجا قالیبلاریندا و اؤزومه خاص
سربست فورمادا شعر سؤیله-مه¬یه باشلادیم. ایندیلیکده اورمیه¬ده یاشاییرام. "اورمیه ادبیّات فاکولته¬سی"، "اورمیه صنعتی
دانشگاهی" و "اورمیه نازلی اونیوئرسیته" سینده ایلک اولاراق 2 کرئدیتلیک (واحدلیک) "آذربایجان تورکجه¬سی" درسینی
اوخوتمانین فخرینی داشییرام. اسکیدن تبریزده و آذربایجانین دیگر شهرلرینده و ایندی اورموداکی اؤزل درسخانامدا "تومر"،
"سؤزل" و "آلئس" درسلرینی اوخوتماقلا اوغراشیرام. گنللیکله تورکجه کیتابلار یایان "اولکر یایین ائوینین مودورویم. ائولی و
"آراز" ایله "ائل¬آی" آدلاریندا بیر اوغلوم و بیر قیزیم واردیر.
بو گونه تکین یایینلانمیش اولان اثرلریم:
گونش تونقالی، یالقیز بیتکی "شعر توپلوسو" (1372)
بویور آددیم آت "شعر توپلوسو" (1377)
بیر سالخیم دان یئلی "شعر توپلوسو" (1383)
سئودا یولدایمیش "شعر توپلوسو" (بیرینجی باسقی "اورمیه" / ایکینجی باسقی باکی قانون نشریاتی (1386)
منی باشدان یارادانا "شعر توپلوسو" (بیرینجی باسقی"استکهلم – سوئد)(2013) – ایکینجی باسقی – اورمیه (1392)
آداقلاریم "شعر توپلوسو" (1396)
قوجا (ملا) نصرالدین اورمودا (ملّا نصرالدینین آذربایجان تورکجه¬سینه اویارلانمیش فیکرالاری / فَقَره¬لری "دوز یازی"
اورمیه شعر آنتولوژیسی (اورمیه شهری و گؤلو الیه ایلگیلی سؤیلنمیش اولان شعرلردن سئچمه¬لر / بیرینجی جیلد
اسماعیل اولکر ایله محرم پریزادماسقالی کوفته (اوزئییر گوندوز) کؤچورمه
کیتابخانایا دوشن اؤکوز (اوزئییر گوندوز) کؤچورمه
پریمو تورک اوشاغی (عؤمر سیف¬الدین) کؤچورمه
کؤتوک (عؤمر سیف¬الدین) کؤچورمه
آداقلاریم (کلاسیک آغیرلیقلی شعر توپلوسو (1396) و س. 1398-جی ایلین آذر آییندا "آداقلاریم" آدلی کیتابیم استان چاپیندا "شعر
ژانریندا (ایلین کیتابی) اولاراق سئچیلمیش و اؤدول قارانمیشدیر.
"بالدیران ایله بال" آدلی یئنی شعر کیتابی "فرسار یایینلاری" طرفیندن
اورمیه شعر آنتولوژیسی (2-نجی جیلد) آدلی کیتابیم چاپا حاضیرلانماقدادیر.