İRQÇILIQ VƏ TÜRK KİMLİYYİ BƏZİ ASPEKTLƏRDƏN
SORUMLU MÜDÜR VƏ BAŞ YAZAR : Dr.HÜSEYN ŞƏRQİDƏRƏCƏK (SOYTÜRK)
مدیر مسئول و سردبیر :
دکتر حسین شرقی دره جک (سوی تورک)
بیر عصردن آرتیق دیر کی ، ایران جغرافیاسیندا یاشایان تورکلر غربین یاراتدیغی آنتی تورک سیستمینین ازیجی تکرلرینین آلتیندا ازیلرک محو ائدیلمکده دیر. بو مسله نین چوخلو ندنلرینین اولدوغو بیز تورکلر یاخشی بیلیریک.
اونو دا بیلیریک کی تورکه و تورک دیلینه قارشی یورودولن سیاست داخلی مسله دن زیاده خارجی پلان دیر. بو خارجی پلانین آغالاری ایسه غرب و صهیونیزیمین کیرلی و قورخونج مرکزلرین ده بسلنمک ده دیرلر.
اونلارین پلانی اوزلرینی گورونمز قیلسا دا داخلی یونتیمی اساس عامل کیمی گوستررک نفاق و آیری سئچگیلیک استراتژیسینی یوروتمک ده دیر. بو منفور پروژه نین 500 ایلدن چوخ تاریخی اولسا دا 200 ایلدیر کی مختلیف فورمالاردا اویقولانماقدادیر.
تورکستان و اورتا آسیا دا روسلاشما آدی آلتیندا ، چین ده دین سیزلشدیریلمه پلانی ایله، ایران و اورتا دوغو جغرافیاسیندا دفورماسیایا اوغراداراق آد دییشیمی و دیلی یوخ ائتمک پروژه سی ایله ، تورکی جمهوریتلرین ده معنوی و مدنی بوشلوقلارین یارادیلماسی و باشچیلارین قوندارمالاشدیریلماسیله بو کیرلی پروژه حیاتا گئچیریلمک ده دیر.
تورکیه و ایران کیمی فوندامنتی محکم تورکلویه باغلی اولکه لرده ایسه سیستم و رژیم دییشیکلیی ایله یاناشی اوزونو مدتلی کولتورل یوخ ائتمه آراجلاری ایله او جومله دن مدنی و معنوی آشاغالامالارلا یاناشی میللی منسوبیتلی فاکتورلاری گئری پلانا چکرک دینچیلیک و باشقا مدنی وارلیقلاری قابارداراق بولوتلو هاوا یاراداراق گورولتولو تبلیغاتلار کامپانیالاری ایله اصیل تورک کیملیینی آشاغالاماق و یا آلت سیرالار چکمک دیر.
اصیل هدف بوردا تورک و تورک کولتورونو باتی و یا خود محتواسیز بعضی یئرلی کولتورلرله یئر دییشیمی ائتمک دیر. زیرا تورکلوک یوخ ائدیلیرسه او زامان کیملیک بحرانی اورتایا چیخمیش اولور و بو بوشلوقدان یارانان اتمسفر ده قورخاق باتی اوز ایسته دیینی حیاتا گئچیره بیلیر. تورکلوک سیلینیرسه ساغلام دوروش و غربه مقاومت ده اوتوماتیک یوخ اولور.
اسلامین عسگرلری تورک آنلامی سیلینیر و غربین اسلام فوبیاسی آرادان قالخیر. غربین ایسته دیی یوموشاق و فورمالیته اسلام اورتایا چیخیر. بو ایسلام دیره نیش گوجونه صاحیب دئییل باشقا معنا دا دمکراتیک دیر. البته بو ترمین تماما غربین اویونودور کی ، باشقا مدنیتلری ایسته دیی کیمی آلدادا بیلسین. شخصا من بو اوینجاق ترمینلره اینانمیرام. زیرا بو ترمینلر ساده جه مدنیتلر چاتیشماسینی یوموشاق فورمادا گوسترمک دن عیبارت دیر. حال بو کی مدنیتلر چاتیشماسی چوخ شیدتلی شکیل ده داوم ائتمک ده دیر.
بیلدیرمک ایسته ییرم کی ، تورکیه ده عرب جغرافیاسینا طرف گئنیشلنمه بو پلانین ایچ اوزونون بیری اولاراق گورونمک ده دیر. تورکیه تورکلری نه قدر عرب چوغرافیاسینا مئییللنرسه او قدر تورکوستانا اولان کوکلرین دن او قدر اوزاقلاشاجاقدیر. زیرا عربلره تسلط دین باغلاری ایله داها آسان دیر. هم ده اونا گوره کی تورکو قهرمان کیمی گوستررک اونون عسگری و سیاسی گوجونو ایللر بویو بیر نتیجه سی اولمایان و هئچ واخت سنین اولمویاجاق بیر مسئله ایله مشغول ائتمک دیر. بونون ان گوزل نمونه سی عثمانلی دونومین ده اولموشدور. تورکلر نه قدر اورتا آسیا دان اوزاقلاشیر و عربلر یا خود آفریقایا یاخینلاشیرسا دئمک اورتادا بیر غرب پلانی موجودور.
باخین عثمانلی دونمین ده تورک دیلینین دوشدوغو وضعیته کی معاصر تورک اینسانی اوز دولتینین دیلینی ترجمه واسیطه سی ایله اوخویور. بونون آنلامی او دور کی ، ای تور عرب جغرافیاسی سنین اوچون توزاقدی. سنی اصیل تورک مدنییتینین بئشیی اولان تورکوستاندان آلی قویماقدیر. دایم سنی کوشدورماق و یورماقدیر. چونکو سنه عرب و آفریقا جغرافیاسیندا قولایلیقلار ساغلامازلار. غربین گوز آلیجی پلانی سنین آتینی بوش یئره کوشدوروب و سنی اساس مسئله دن آلی قویماقدیر.
نه واخت تورک بیرلیی مسئله سی اورتایا چیخسا او زامان غربین شیشیردیلمیش گوز آلیجی (البته ایچی بوش) پلانلری اورتایا چیخاراق تورک اینسانینی اساس هدفین دن اوزاقلاشیرماق اولور. تورکون بو گونکو گوجو سوریه ، آفریقا و تورکوستانی الین ده توتماغا یئتمز . او اوزدن سوریه نی ، سوالینی یاغلی تیکه کیمی اونون اونونه آتاراق اساس تورک بیرلییندن اوزاق توتماقدیر. غرب و آمریکا روسلارین درسینی تاخما پوتینین الی ایله وئردیکدن سونرا یقین کی اساس دوشمنی اولان استانبول فاتحلری تورکلره چئویریله جکدیر. زیرا نفوسونون 30 الی 40 فایزی تورک اولان روس صاباح تورکلرین آرخاسیندا دورا بیلمه سین دئیه چوکمه لی و بولونملی دیر. باخین دونیانین ان بویوک اولکه سی اولان روسیه فدراسیونون 70 فایز اراضیسی تورک اینسانین تورقلاری دیر. روس چوکرسه تورک بیرلیی یارانارسا او زامان دونانین ان بویوک دوولتی مطلق تورک اولاجاقدیر. اونا گوره ده غرب پلانی بو کورپه نی بویومه دن یوخ ائتمک دیر. زیرا بو بویوک توران باش توتارسا او زامان غرب و اونون مدنیتی قید شرطسیز بو بویکلویون قارشیسیندا باش ایمه لیدیر. بون تانیق اولاراق تاریخ ده چوخ فاکتلار واردیر. اما غرب بو مسله ده نه قدر باشاریلی اولاجاق و تورک اینسانی نه قدر دیک دوروش سرگیله یه جک بونو تارخ گوستره جکدیر. البته غربین ایچی بوش مدنیتینین بونا گوجو یئتمه یه جه ییی آشکاردیر. لاکین او اوز حیله کار سیاستی ایله بو مسئله نی اوزاداجاقدیر. غرب اوز گوجونون پوشالی اولدوغونو بیلدیینه گوره چالشیر باشقا خالقلاری یاغلی لقمه لرله آلداداراق اوز یانینا چکسین. بون میثال عربلری مختلیف دولتلره بولرک هم اونلارین واحد مسلمان گوجونو یوخ ائتمیش هم ده میللی ثروته لرینه حاکیم اولموشدور. اصلین ده عرب دولتلری یوخدور . او قوندارما دولتلرین هامیسی آغالارینا تابع دیرلر.
بو آرا دا تورکیه نی ده ترور اوجاقلاری ایله تهدید ائدرک ایللربویو بویوندوروق آلتینا آلماغی باشاران غرب ایندی آرتیق اوزو یاراتدیغی ترور اوجاقلارینین هدفینه چئوریلدیینه گوره لیبی ، سوریه و آفریقا کیمی ظاهرده یاغلی تیکه لری تورکیه نین قاباغینا آتاراق اونونو باشینی قاریشدیرماقادیرلار. بونونلا یاناشی تورکیه ده دمکراتیکشمه آدی آلتیندا فدراتیو شکیل ده باشقا خالقلارا تورکلرین برابر حوقوقلو سیتمینی قورماقدادیرلار. البته بو پلانلار گوروننلردیر. یعنی تک یوموروق واحد تورکیه تورکونون گوجونو اسنه درک یوموشالتماق ایسته ییرلر. گئنه نه اولاجاغینی زامان گوستره جک. بو آرا دا اوزبکستان درین تورک کولتورون بئشیی اولدوغونا گوره غربین اوخونون اوجوندا کی هدف لردن دیر. آذربایجانا گلدیک ده ذاتا غربلشمه اوست سویه ده پلانلی شکیل ده یورودولمک ده دیر. حتی منیم فکریمجه یاخین 30 ایل عرضین آذربایجان تورکجه سی انگلیس دیلی ایله عوضلنه بیله جک احتمالی واردیر. آذربایجان دا سو سامان آلتیندان یورومکده دیر. فاکت اودور کی ، هر شئی غربین ایسته دیی کیمی گئدیر. بو داوام ائدرسه یاخین گله جک ده آذربایجان تورکجه سی تحصیل سیستمین دن سیخیشدیریلاراق چیخریلا بیلر. بون میثال هیندوستان ، پاکستان و... گوسترمک اولار. البته آذربایجانین تورکلوکدن اوزاقلاشماسی ساده مسئله دئییل چونکو تورک اولمویان آذربایجان تورک بیرلیینین یوخلوغو دا دئمک دیر.بو دا بعضیلرینین ایشینه گلیر. آتالار دئمیشکن : " سن سایدیغینی سای گور فلک نه سایی"
آنجاق اولکه میزه گلدیک ده قید ائتمک اولار کی ، ایران صفوی دوروندن غربین آنتی تورک پلانینا داخیل دیر. لاکن اصیل تورک مدنیتینین بورادا حاکم اولماسی بو ایشین اوزون اییلر سورمه سینه سبب اولموشدور.
تاریخدن معلوم دورکی ، مین ایلدن آرتیق دیر کی بو جغرافیانین مقتدر حاکم دولتلری تورکلردیر. بو دا او دئمک دیر کی ، بو اولکه و اراضی ده اوتوروموش کوکلو تورک مدنیتی موجودور. یعنی او یارا قابیغی کیمی دئییل ایسته دیین ده قوپارا بیلسن. او اورک دیر دورسا بدن اولر. او اوزدن غرب حیله گرلری ایران دا تورک مسئله سی ایله هم حیله گرجه سینه همده قورخو دولو احتیاطلا عمل ائدیرلر.
بونا اساسا قاجار خاندانینی دئویردیکدن سونرا سویسوز و کوکسوز هم ده دونیا و سیاست دن اوزاق بیر قلدورو ایش باشینا گتیره رک کوکلا شاهلیق یاتدیلار. اونا گوره کی ، نفت و دیگر یئر آللتی ثروتلری راحتجاسینا اروپا صنایع اینقلابینا آختارا بیلسینلر. البته بونو باجاریلار لاکین بو کوکلا شاهلیق رژیمینی قوراندا تورکلری حاکمیت دن اوزاقلاشدیرماق اوچون هر تورلو پلانلی دوشونموشدورلر.
انگلیسین سومورگجی پلانینین آرخاسیندان آمریکا ایران دا چئوریلیش ائدرک اونون باتی تحصیللی اوغلونو حاکمیته گتیرمیش اولدو.نتیجه ده تورک دیلی و مدنیتی غرب و آمریکالیلارین پلانی اساسیندا کوکلا دولت طرفیندن یاساقلاناراق سیرا دیشی ائدیلدی. البته کوکلا شاهلیق دیلینین فارس اولماسیندا فارس خالقینین هیچ بیر تاثیری یوخدور. ذاتا شاهلیق و سیستم خاریجدن اداره سیتمی ایله حیاتا کئچیریلیردی. ایران دا یاشایان خالقلارین قورولان بو سیتم ده هیچ بیر قاتقیسی اولمامیشدیر. غرب و آمریکا اوز قوردوغو یالانچی پهلوی حاکیمیتینی قوروماق اوچون یئرلی اهالیدن اینسانلاری آموزش (ایتیم) وئره رک باتی یانلی آیدین طبقه سی اولوشدورماغی باجارمیشدیر. تحصیل سیتمی تامیله غرب یونوملو و آنتی تورک ایدی. غرب یونوملو تحصیلین نتیجه سین ده غربچی یا غربگرا عالم و ایتیمجیلر عمله گلرک حاکمیتین ستون فقره سینی تشکیل ائدیردی. فارس و یا دیگر خالقلاری تمثیل ائتمه ین زومره و کوکلا حاکمیت اسلام و عربلر و تورکلره قارشی یاراتدیقلاری یئنی مدنیت اولاناقلاری ایله سالدیریلارا باشلادیلار. اونلار بیلیردیرلر کی بیر یالان مدنیتینی تمثیل ائدیرلر لاکن آغالارینین بویروغونو حیاتا کئچیرمک اوچون حتی یالانجی پاسارگارد و کوروش کیمی اویدورما دیو افسانه لر یاراداراق اونا تاپینماغا باشلادیلار. غرب بو آسیمیلاسیونا اوغرایانلارا ائله بیر سیتم یاراتمیشدیر کی بئله بو گون بو پوشالی و ایچ بوش مدنیته مینلرجه عالیم و بیلیم مرکزلری بئله اینانماقدادیر.اما آتالار دئمیشکن : " یالان آیاق توتار یئریمز " مودروک کلامین آنلامینی امنلار بیلمیردیرلر.
یوز (100) ایله یاخیندیر ایران اراضیسین ده تورک اینسانی اوز علینه تحصیل آلماقدادیر. بیز تورکلر فارسلارین اولمایان حاکمیتلرینی سئوه – سئوه و اویه – اویه اوخوموشوق کی ، سونردان او حاکمیتلرین تاریخ ده اولمادیغینی اویرندیک. آنجاق ایرانین و خراسانین گرچک حاکیملری اولان تورکلری (غزنوی – خوارزمی – قره خانلیلار- سلجوقلولار- آتابیلر- صفویلر- قاجارلار و... ) دوشمن کیمی اویره دیبلر بیزه حال بو کی سن دئمه گرچک تاریخ بیزم ایمیش آنجاق ماسون آغالاری حقیقتی اورت باسدیر ائدرک یالانجی فارس تاریخی یاراداراق و اونو تحصیل سیتمینه سوخاراق بیزلری ایچ دن یوخ ائتمیشدیرلر.
دونیایا معلومدور کی ، فارسلا هندوستان دان گلمه مهاجرلردن عیبارتدیرلر و بو تورپاقلاردا اونلارین نه کوکو و نه ایزی و نه ده سئوگیسی واردیر. کوردلر و ارمنیلر ده بو کوچه داخیل دیر. آنجاق اورتا آسیا کوکنلی تاجیک و تالیشلار بونلاردان فرقلی دیر.
ماسون آغالارینین اولکه میزه قیلدیغی تدبیرلر نتیجه سینه هم دینی دییشیملره هم ده کولتورال و دیل دییشیملیینه اوغرادیق. دینیمیزه بارماق ساللادیلار دیلیمیزی ایسه یاساق ائدیلر. او گوندن بو گونه بیز فاشیزم اساسلی اداره چیلیک سیتمی ایله اوز به اوزوک. بون منفور اولوشومدا ایران دا یاشایان هیچ بیر خالقین گوناهی یوخدور. چونکو خالقین حاکمیت قورولوشوندا هئچ بیر قاتقیسی اولمامیشدیر. حاکمیتلر آغالار طرفیندن قورولاراق مدنیتلر ده اونلار طرفیندن تحمیل اولونمشدور.
منظقه میز ده خالقلار و جوغرافی بولوشومه نظر سالدیقدا استعمارین نه قدر اوستالیق و منفورجا خالقلاری بولموش و جوغرافی خریطه لر یاراتدیغینین شاهیدی اولوروق. قید ائتمک لازیم دیر کی ، بولگه نی دموگرافیسینه نظر سالدیقدا خالقلار حاققیندا نه قدر ظلمین روا گورولدویون آچیق آشکار گوره بیلیریک. مثلا بوتون آذربایجانین ایکی بولونمه سی بیزه روس – ایران ساواشی گورونسه ده اصلین ده یهودی اصیللی یوسف استالینین ماسون آغالارینین امری ایله روسیه نین باشینا گئچمه سی و اونلارین دیکته لرینین اویقولاماسینین بیر بولومودور. هامییا معلوم دور کی ، یهودی اصیللی استالین 20 میلیون روس اینسانینی ایکیجی دونیا محاریبه سین ده اولومه وئرره ک اصلین ده غربین روسلارا قارشی محو ائتمه پلانینی حیاتا کئگیریردی.
آذربایجانین و دیگر خالقلارین باشقا دولتلرین ترکیبینه سالیناراق بولونمه سی اصلین ده گله جک بو سویلو خالقلارین یئنی دن دوولت قورا بیلمه مه سی آماجی داشییردی. البته ایندییه قدر بونا ناییل اولا بیلمیشلر. قورولان آذربایجان دوولتی بو گون گرچک آذربایجانین 30 فایزینی تشکیل ائدیر. بو قورولوشوندا نه قدر سورونلارینین اولدوغو گوز اونونده دیر. بوتوو آذربایجان ایرانین ترکیبین ده اولسایدی ایندی ایرانین تورک نفوذ گوز چارپاجاق دره جه ده باشقا خالقلاردان اوستون اولاردی هم ده استراتژی موقعینه گوره ایران فارس دوولتی یوخ تورک دوولتی اولموش اولاردی. آنجاق بیز یوخودا اولاندا بئله بو پلانلر حاضیرلانمیشدیر. البته ایندی ده یئنی پلانلار حاضیرلانماقدادیر. هئچ بیر بولگه خالقینین بو بولگولر ده ایشتراکی یوخدور. نئجه دئییرلر : " قلم دوشمن الین ده دیر " .
دیرلی وطنداشلار حقیقت بودور کی ، بو گونکو فارس دیللی حاکمیتی هئچ بیر فارس قورمامیشدیر. حقیقت بودور کی ، هئچ بیر فارس تورکله دوشمن دئیل . هئچ بیر عرب و کورد نه فارسلا نه ده تورکله دوشمنچیلیی یوخدور. بو آرا قایشدیرما ماسون سیاستینین کوکلری واردیر. بو قدار و استعمارجی سیاستین ایچیمیز ده بارماقلاری واردیر. اونوتمایاق کی ، خالقلار بیر – بیری ایله دوشمن اولمور آنجاق اونلاری یونتن کوکلا یونتیملرین آغالارینین بیر – بیرلری ایله منافع اختلافلاری اولور.
ایرقچیلیین تاریخی(نژاد پرستی ):
آنتیک دؤور: قدیم یونانیستان و روما کیمی سیویلیزاسییالاردا «یاد» آنلاییشی مؤوجود ایدی و بو اجنبیلره چوخ واخت خور باخیلیردی. لاکین معاصر معنادا ایرقچیلیک آنلاییشی بو دؤورده هله تام فورمالاشمامیشدی.
اورتا عصرلر: دینی فرقلره، سوسیال ایستاتوسا و ائتنیک منسوبیته گؤره آیری-سئچکیلیک اورتا عصرلرده گئنیش یاییلمیشدی. لاکین معاصر ایرقچیلیین اساسینی تشکیل ائد‌ن بیولوژی اوستونلوک آنلاییشی هله فورمالاشمامیشدی.
معاصر دؤور: ۱۸-جی و ۱۹-جو عصرلرده موستملکه‌چیلیک و کؤله‌لیک کیمی تطبیقلرین یاییلماسی ایله ایرقچیلیق داها دا آیدینلاشدی. بعضی علم آداملاری فرقلی ایرقلرین بیولوژی جهت‌دن فرقلی اولدوغونو و بعضی ایرقلرین دیگرلریندن اوستون اولدوغونو ادعا ائتمه‌یه باشلادیلار. بو فیکیرلر ایرقچی ایدئولوگییالارین و حرکاتلارین یارانماسینا زمین حاضرلادی.
۲۰-جی عصر: ۲۰-جی عصرده ایرقچیلیین ان ایفراط نومونه‌لریندن بیری نازیزمین یوکسلیشی ایدی. ناسیست (نازی)ایدئولوگییاسی آری ایرقینین اوستونلویونو مدافعه ائدیر، یهودیلره، قاراچیلارا و بیر چوخ باشقا ائتنیک قروپلارا قارشی سویقیریم سیاستی حیاتا کئچیریردی.
بو گون: ایرقچیلیک بو گون موختلیف فورمالاردا داوام ائدیر. ایرقچیلیک آیری-سئچکیلیک، نیفرت نیطقی و زوراکیلیق دا داخیل اولماقلا، موختلیف یوللارلا اؤزونو گؤستره بیلر.
ایرقچیلیین سببلری:
ایرقچیلیین بیر چوخ سببی وار. اونلارین آراسیندا:
قرضلر: فرقلی مدنیتلره و ائتنیک منسوبیتلره قارشی قرضلر ایرقچیلیین اساس سببلریندن بیریدیر.
تحصیلین اولماماسی: ایرقچیلیین تاریخی و تأثیرلری حاقیندا کیفایت قدر معلوماتین اولماماسی اینسانلاری ایرقچی دوشونجه‌لره داها آچیق ائده بیلر.
سوسیال برابرسیزلیک: جینسیت و اقتصادی وضعیت کیمی موختلیف عامللردن یارانان برابرسیزلیکلر ایرقچیلیین گوجلنمه‌سینه کؤمک ائده بیلر.
سیاسی مانیپولیاسییا: بعضی سیاسی لیدئرلر اؤز منفتلری اوچون ایرق‌چیلیگی آلوولاندیرا بیلرلر.
نتیجه:
ایرقچیلیک بشر تاریخینین ان بؤیوک پروبلئملریندن بیریدیر. ایرقچیلییقلا موباریزه‌ده تحصیل، معاریفلندیرمه و تولئرانتلیق کیمی دیرلر بؤیوک اهمیت کسب ائدیر.
ایراندا فارسلار و تورکلر آراسیندا موناسیبتلر تاریخی و مدنی مرکب‌لیکلری داشییان چوخ حساس بیر مسئله‌دیر. بو مسئله‌ده قطعی و عمومیلشدیریجی محاکیمه یوروتمک دوزگون اولمازدی. آنجاق بعضی تاریخی و ایندیکی حادثه‌لر زامان زامان بو ایکی قروپ آراسیندا گرگین‌لیک و فیکیر آیریلیقلارینین اؤن پلانا چیخماسینا سبب اولموشدور.
نیه بئله تصووورلر یارانا بیلر؟
تاریخی پروسئس: ایراندا موختلیف ائتنیک قروپلارین عصرلر بویو بیرگه یاشاماسی زامان-زامان سیاسی و مدنی قارشیدورمالارا سبب اولوب. بو وضعیت اینام‌سیزلیق موحیطینین یارانماسینا گتیریب چیخارا بیلر کی، اونون بعضی قالیقلاری بو گون ده مؤوجوددور.
دیل و مدنیت فرقلری: فارس دیلی ایرانین رسمی دیلی اولسا دا، تورکلر کیمی اهمیت‌لی بیر تورک توپلومو دا اؤز دیلینی و مدنیتینی قورویوب ساخلاییر. بو فرقلر بعضا آیری-سئچکیلیک قاوراییشینا سبب اولا بیلر.
سیاسی و اقتصادی عامللر: ایراندا باش وئرن سیاسی و اقتصادی اینکیشاف ائتنیک قروپلار آراسیندا موناسیبتلره تأثیر ائده بیلر. مثلاً، بعضا معین ائتنیک قروپون داها چوخ ایمکانلارا مالیک اولماسی باشقالارینین اؤزونو کناردا حیسس ائتمه‌سینه سبب اولا بیلر.
مئدیا و تبلیغاتین رولو: زامان زامان هر ایکی طرف‌ده بیر-بیرینی منفی عکس ائتدیرن دیسکورسلار و تبلیغاتلار موشاهیده اولونا بیلر. بو، اؤن محاکیمه‌لرین گوجلنمه‌سینه و گرگینلیین آرتماسینا کؤمک ائده بیلر.
«فارسلار تورکلره قارشی ایرق‌چیدیر» کیمی عمومی بیر ایفاده ایشلتمک نیه دوزگون دئییل؟
فردی و سوسیال فرقلر: هر بیر جمعیت‌ده اولدوغو کیمی ایراندا دا هر فارس فردی تورکلری دوشمن حساب ائتمیر. ایکی قروپ آراسیندا حؤرمت و دوستلوق موناسیبتلری ده مؤوجوددور.
کومپلئکس کیم‌لیکلر: ایراندا ائتنیک کیم‌لیکلر چوخ واخت ساده‌جه فارس و یا تورک کیمی معین ائدیلمیر. بیر چوخ اینسانلار مرکب شخصیته مالیکدیرلر و موختلیف ائتنیک منشأ‌لره مالیک اولا بیلرلر.
سیاسی و اقتصادی شرطلرین تأثیری: ایکی قروپ آراسیندا موناسیبتلر سیاسی و اقتصادی شرایطه گؤره دییشه بیلر. معین بیر دؤورده یاشانان منفی حادثه‌لر عمومی دوشمن‌چیلیک آنلاییشینا سبب اولا بیلر.
خلاصه، ایراندا فارسلار و تورکلر آراسیندا موناسیبتلر مرکب مسئله‌دیر. بو مسئله‌ده قطعی محاکیمه‌لره گلمزدن اول بوتون تاریخی، مدنی، سیاسی و سوسیال عامللری نظره آلماق لازیم‌دیر. «ایرقچیلیک» کیمی عمومی تئرمیندن ایستیفاده پروبلئمین مرکبلیینه محل قویماماغا و ایکی قروپ آراسیندا موناسیبتلری داها دا گرگینلشدیرمه‌یه سبب اولا بیلر.
ایرانداکی تورک خالقلاری
ایراندا موختلیف تورک خالقلاری یاشاییر. ان بؤیوک و ان تانینمیشی ایران تورکلریدیر. بوندان باشقا، ایرانین موختلیف بؤلگه‌لرینده تورکمنلر، قاشقایلار، خوراسان تورکلری، خلج، سونقور، افشار، بایات، قاراپاپاق، شاهسئو‌ن کیمی تورک خالقلاری دا یاشاییر.
اهالی:
ایرانداکی تورک اهالی‌سی ایله باغلی دقیق و آکتوال رقملر یوخدور. لاکین موختلیف منبع‌لره و حسابلامالارا گؤره، ایران اهالی‌سینین اهمیت‌لی بیر حیصه‌سینی تورکلر تشکیل ائدیر. بعضی منبع‌لر بونو ۴۰فایز آراسیندا اولدوغونو بیلدیریر. بو او دئمکدیر کی، ایراندا میلیونلارلا اینسان تورک کیملیگی ایله یاشاییر.
دیل:
ایراندا دانیشیلان اساس تورک دیللری آذربایجان و تورکمن دیللریدیر. بونلارا علاوه اولاراق قاشقای کیمی دیگر تورک دیللری ده دانیشیلیر. ایران دا آذربایجان دیلی آذربایجان رئسپوبلیکاسیندا دانیشیلان آذربایجان دیلی ایله عینیدیر. تورکمن دیلی تورکمنیستاندا دانیشیلان تورکمنلره بنزییر.
مدنیت:
ایران تورکلرینین زنگین و کؤک‌لو بیر مدنیتی وار. اونلارین اؤزونمخصوص عادت-عنعنه‌لری، موسیقی‌سی، یئمکلری، ال ایشلری وار. گونئی (ایران) آذربایجان‌لیلارینین مدنی ارثی خصوصیله زنگیندیر. تبریز ایران تورک مدنیتینین مهم مرکزلریندن بیریدیر.
تاریخ:
ایران جوغرافییاسی تاریخ بویو موختلیف تورک دؤولتلرینه ائو صاحب‌لیگی ائتمیشدیر. سلجوقلار، صفویلر، افشارلار و قاجارلار کیمی تورک سولاله‌لری ایراندا مهم ایزلر قویوبلار. بو دؤولتلرین حاکمیتی آلتیندا تورک مدنیتی و دیلی بؤلگه‌ده گئنیش یاییلیب.
حاضیرکی وضعیت:
بو گون ایران تورکلری موختلیف چتین‌لیکلرله اوزلشیرلر. اونلار دیل و مدنیتلرینی قوروماق، تحصیل آلماق، سیاسی و اجتماعی حیات‌دا ایشتیراک ائتمک کیمی مسئله‌لرده معین پروبلئملر یاشاییرلار. بونونلا بئله، کیم‌لیکلرینی و مدنیتلرینی یاشاتماق اوچون چوخ سعی گؤستریرلر.
ایران دا تورکلرین گله جه یی
مدنی و سیاسی حقوقلار: ایران آنا یاساسیندا تورکلره مدنی حقوقلار وئریلیر. لاکین پراکتیکادا بو حقوقلار بعضا محدودلاشدیریلا بیلر. تورک دیلی و مدنیتینه ائدیلن تضییقلر تورک کیملیینین قورونوب ساخلانماسیندا و اینکیشاف ائتدیریلمه‌سینده معین چتین‌لیکلر یارادیر.
اقتصادی وضعیت: ایرانداکی تورک بؤلگه‌لری عمومیتله اؤلکنین دیگر بؤلگه‌لرینه نیسبتا داها آز اینکیشاف ائتمیشدیر. بو وضعیت ایشسیزلیک، یوخسوللوق، میقراسییا کیمی پروبلئملره سبب اولور.
گله‌جک سسئناریلر:
آسسیمیلیاسییا: ایرانداکی تورکلرین زامانلا فارس مدنیتینه آسسیمیلیاسییا ائدیلمه‌سی مومکوندور. آنجاق تورک کیملیینی قبول ائد‌ن، اونون مدنی حقوقلارینی مدافعه ائد‌ن اهمیت‌لی بیر قروپ وار. اونا گؤره ده آسسیمیلیاسییا پروسئسینین تام باش وئرمه‌سی چتین گؤرونور.
رئگیونال موختاریت: ایرانداکی بعضی تورک قروپلاری داها چوخ رئگیونال موختاریت طلب ائدیر. بو طلبلر یئرینه یئتیریلرسه، تورکلرین مدنی و سیاسی حقوقلاری داها دا تامین اولونا بیلر. لاکین بو وضعیتین ایرانین مرکزی ایستروکتورونا تأثیر گؤستره بیلجیینی ده نظره آلماق لازیم‌دیر.
موستقیل‌لیک: ایرانداکی بعضی تورک میللت‌چی قروپلاری موستقیل‌لیک هدفلییر. آنجاق بو واریانتی حیاتا کئچیرمک اولدوقجا چتین گؤرونور. هم ایران دؤولتینین گوج‌لو ایستروکتورو، هم ده بین الخالق کونیوکتورا موستقیل‌لیک حرکاتلارینین اوغورلو اولما احتیمالینی آزالدیر.
نتیجه:
ایرانداکی تورکلرین گلجیی موختلیف عامللردن آسیلیدیر. ایران دؤولتینین سیاستلری، تورک جمعیتینین اؤز کیملیینی قوروماق عزمی، رئگیونال و بین الخالق حادثه‌لری بو عامللر سیراسینا داخیل ائتمک اولار. یاخین ایللرده ایراندا تورکلرین مدنی و سیاسی حقوقلاری ایله باغلی داها چوخ مذاکیره‌لرین و فرقلی سسئناریلرین اولاجاغی احتیمالی وار.
گله جک ده تورک دیلی چوخ یاییلاجاق اما تورکلوک یوخلوق حدینه گلیب چاتاجاقدیر. ایران دا فارسلیق آنجاق کیتابلاردا و کیتاب رف لرینده قالاجاقدیر. چونکو بو دیلین دونیا دیللری ایله اوغراشماق گوجو قالمامیشدیر. اونوتمویاق فارس دیلی کیمسه نین آنا دیلی دئییل دیر. آنجاق بو دیل لر ، کورد ، تالیش ، تات و تاجیکلرین کوک اولاراق یوز ده 30 آنلایا بیله جک اورتاق دیلی دیر. دری دیلینین بیر شیوه سی اولاراق ایراندا یوز اییلردیر اوخودولوب و گلیشدیریلمک ده دیر. آنجاق هر یوره اوزونه خاص شیوه سی ایله دانیشماقدادیر. سیستاندان باخترانا قدر مختلیف آغیزلارلا دانیشیلیر. آنجاق اصفهانین بیر آغیزی ، شیرازین بیر باشقا لهجه سی واردیر. بو آرادا کورد طایفه و عشیرتلری آراسیندا دا مختلیف آغیزلارلا بو دری و هندو دیلینین مختلیف لهجه لری قوللانیلماقدادیر. عادی اینسان بولهجه لری باشا دوشه بیلمه سه ده اورتاق کوک سوزلر عینی دیر.
سومورگه جی باتی کوردلردن ترمز اهرمی کیمی ترور گروپلاشمالاری یاراداراق هم کوردلره هم ده بولگه اینسانینا ضربه وورماغی باجارمیشدیر. آنجاق سیلاحلی کورد او دئمک دئییل کی ماسون آغالار اونلارا دوولت قورماق اجازه سی وئره جکدیر. خیر وئرمیه جکدیر ساده جه اونلاردان مختلیف یانقین مرکزلری کیمی اوز منافع سینه گوره استفاده ائده جکدیر.
ایران دا صرف دری و هندو ( فارس) دیل و مدنیتینه اوسونلوک وئرمک گله جک ده داخیل ده یاشایان میللتلر خصوصیله ده عرب و تورک سویلولارلا مناقیشه یه گتیریب چیخارا بیلر. بو دا او دئمک دیر امپریالیزم چیزدیی نقشه ده هر شیی نظره آلمیشدیر. اونون منافعسینه دنگ گلدیی زامان فارسلاری چولون اورتاسیندا بیر خیلی دوشمنله تک باشینا بوراخا بیلر.
فارس دیلی بین الخالق دیلی ایساتوسو اولمادیغینا گوره داها سرعتله یئرینی بولگه نین آپاریجی دیلی اولان تورکجه یه بورخمالی اولاجاق. لاکن بو تورک دیلی ایرقچی گوسترگلردن اوزاق ساده جه اقتادی و اونسیت دیلی اولاجاقدیر. چین دن بالکانلارا و آوروپایا قدر ارتابط دیلی اولاجاقدیر. ایرقی منسوبیت ایچرمه دن هامی بو دیلی دانیشاجاقدیر. بونونلا یاناشی انگلیس دیل ده یوکسک اویره تیم و اولکه لر آراسی دیل اولماقلا یاناشی تورک دیل جوغرافییاسیندا دیرلی اهمیت کسب ائده جکدیر.
تورکیه دموکراتیکشمه آدی آلتیندا تورکویونو ایتیرره ک تورک دیلینی بولگه ده هگمون دیل حالینه گتیره جکدیر. تورک دیلی تورکیه دیلی اولماقدان چیخارق ائتنیک منسوبیتینی ایتیرره ک بولگه نین اونسیت دیلی اولاجاقدیر. گله جک یوز ایل ایچینده بو قازان چوخ سو آپاراراق قاینایاجاقدیر. عرب دیلی ائتگیسینی ایتیره رک داها چوخ ایچ دونیاسین چکیله جکدیر. چونکو دینی و اعتیقادی موضوعلار یون ده ییشدیره جکدیر. حربی ، اکونومی و کولتورل باغلار اهمیت کسب ائده جکدیر. روس دیلی شوروی دئییلن و بو گونکو آنلامی ایله مشترک المنافع حوددلاریندان چکیلرک یئرینی تورک دوولتلری تشکیلاتینا بوراخاراق شیمال و شیمال غرب دن ایسه باتیلاشماغ مجبور اولاجاقدیر. یاخین گله جک ده روس دیلی آنجاق روس خالقینین دیلی اولاجاقدیر. بو ائتگی یاواش یاوش آزالاراق روس هگمونیاسی زوالا اوغرایاجاقدیر.
تورک دیلی چین دیلی ایله سرحد اولاجاقدیر. و چینجه نین غربه گئنیشلنمه سینین قارشیسینی آلاجاقدیر. بو آرادا بیر چوخ دیللر او جومله دن خیردا خالقلارین دیلی اوتوماتیک اولاراق محو اولاجاقدیر. بعضی ادبیات صاحیبی دیللر ایسه کتابخانالاردا آرخاییک دیللر کیمی عالیملر طرفیندن تحقیق ائدیلمه یه باشلاناجاقدیر.
بونلارا ثبوت اولاراق قاراباغین اشغالدان قورتاریلماسی و سوریه ، عراق و لیبی کیمی اولکه لر ده تورکیه نی آکتیولشمه سی گوز اونون ده دیر. قاراباغ آذربایجانا گوره قورتاریلمادی بونو بیلمک چوخ چتین دئییلدیر. قاراباغ روس لارین قفقازدا هگمونیاسینا سون وئرمک اوچون قورتاریلدی. تورانین تمل آدیملاری آتیلدی. توران چین ایله غرب آراسیندا و هم ده هند ایله غرب آراسیندا مهم سددیر. بو قورولوشون دیلی ایلک اولاراق تورکجه و سونرا پارالئل اولاراق انگلیسجه اولاجاقدیر. پاکستان و افغانستانین بعضی بولگه لری بون داخیلدیر.
تورکدیللی بویوک بیر اتحادیه یاراناجاقدیر. آنجاق تورکلوک یوخ اولاجاقدیر. بودا تورکون گله جک ده بیر ایرق اولماقدان چیخماسی دئمکدیر. بوتون بونلارا رغما بیزیم آذربایجان دا تورکلوک چیرپینا – چیرپینا وار اولوشونا دوام ائده جکدیر. و گلجک یوز ایللیکلر ده یئنی دن اوز کولوندن اصیل تورک دوغاجاقدیر. ایران بوتولویو اسنه ییرک (یوموشالاراق) یاواش یاواش باتی مدنیتیه یئم اولماغا باشلایاجاقدیر. البته ایران جغرافی بوتولویون قورونوب ساخلانیلاجاق کیمی گورونسه ده محتوی اولاراق باشقا فورماتدا اولاجاقدیر. بو استراتژی اراضی دن هم عرب بیرلیینه و یئری گلن ده تورک هگمونلوغونا قارشی استفاده اولوناجاقدیر. لاکن ایرقچیلیق و نژاد پرستلیک تاریخین بیر محصولو کیمی تاریخه گوموله جکدیر. اویانیق اولماق واختی گلیب چاتمیشدیر. کیملری استثمار ائتمک و یا آشاغالاماق فرهنگی و کولتورل اولاراق کیمسه یه بیر شیی قازاندیرمایاجاق. قویو قازانلار اوزو قویویا دوشه جک. ال – اله وئریب گلجک پلانلاری قورماق زامانی دیر. هم ده ایندیکی زامان چوخ سرعتلی دیر.
دیرلی خدافرین اوخویانلار قارشی دان نوروز بایرامی و یئنی ایل گلیر . بو مناسیتله هامینیزی تبریک ائدیرم و گوزلر آنلار و گونلر دیله ییرم. بایرامینیز مبارک اولسون 1404 ایلینیز قوتلو اولسون.
2 اسفند (21 فورال) دونیا آنا دیلی مناسیتیله ده بوتون آنا دیلینی سئونلری تبیریک ائدیرم.
دونیا آنا دیلی گونو مبارک اولسون
بیرلشمیش میللتلر تشکیلاتینین تحصیل، علم و مدنیت تشکیلاتی (اونئسجو) طرفیندن فئورالین ۲۱-ی ببین الخالق آنا دیلی گونو کیمی قید ائدیلیب. بو خصوصی گون دونیادا بوتون دیللرین و مدنی موختلیفلیین اهمیتینی وورغولاماق اوچون قئید اولونور.
نیه واجیب‌دیر؟
مدنی ارث: دیللر جمعیتین مدنی ارثینین تمل داشلاریندان بیریدیر.
کیملیک: دیل اینسانین شخصیتینی و آیدیت حسینی فورمالاشدیریر.
تحصیل: هر کسین اؤز آنا دیلینده تحصیل آلماق حقوقو وار.
چوخدیللیلیک: دونیانین چوخدیللی قورولوشو وار و بو موختلیف‌لیک زنگینلکدیر.
مقصدلر:
معاریفلندیرمه: دیللرین یوخ اولماق تهلوکه‌سی آلتیندا اولدوغونو و بو وضعیتین مدنیتیمیزه منفی تأثیر ائتدیینی وورغولاماق.
قوروما: بوتون دیللرین قورونوب ساخلانماسینا و اینکیشافینا چالیشماق.
چوخدیللیلیین تشویقی: موختلیف دیللری اؤیرنمیین واجیبلیینی وورغولاماق.
نئجه قئید ائتمک اولار؟
تدبیرلر: مکتبلرده، اونیوئرسیتئتلرده و ایجماع مرکزلرینده موختلیف تدبیرلر تشکیل اولونور.
کامپانییالار: سوسیال مئدیادا معاریفلندیرمک اوچون کامپانییالارا ایستارت وئریلیر.
چیخیشلار: دیللرین اهمیتی حاقیندا چیخیشلار ائدیلیر.
سیز ده بین الخالق آنا دیلی گونونده ایشتیراک ائده و اؤز و دیگر دیللری اؤیرنمه‌یه تشویق ائده بیلرسینیز.
آنا دیلینیزله فخر ائدین و اونو قورویون!